अग्यारी (आतश बेहेराम)

अग्यारी (आतश बेहेराम) पारशी धर्मियांच्या उज्यांच्या मंदिराचें नांव. पारशी लोक हे आर्यांचे इराणी शाखेचे वंशज जाल्ल्या कारणान आर्य लोकांवरीच तांकां सुर्य आनी अग्नी (उजो) हांच्या विशीं पूज्यभाव आसा. देवाची प्रार्थना लेगीत ते लोक उज्या म्हऱ्यांत रावन करतात. उजो एक सारको पेटोवन दवरपा खातीर पारशी लोक मंदिरॆं बांदतात. ह्या उज्याच्या मंदिरांक अग्यारी, अताश बेहेराम, आतश अद्रान, आतश दादगा, आतशखाना आशीं नांवां आसात. तातूंत आश बेहेराम हें सगळ्यांत व्हड. हातूंतलो उजो सिद्ध करपाक एका वर्सा परस चड काळ मेरेन विधी करचे पडटात. आतश अद्रान सिद्ध करपाक मात चार दीस पुरो जातात. अग्यारी (उज्याघरां) हीं सगळ्या मंदिरांत अण्या पांवड्यांची मानतात. पूण जंय पारशांची थोडी-भोव वसती आसता, थंय अघ्यारी आसताच. ‘आतश दादगा’ हो पारशांच्या घरांतलो उजो. पारशी जेन्ना घर बदलतात तेन्ना ‘आतश दादगा’ आपल्या वांगडा घेवन वतात आनी तो केन्नाच पालवचो न्हय हाची जतनाय घेतात. हातूंतल्या उज्याचे पूजे खातीर ‘दस्तूर’(पुरोहित) वा गृहस्थी वचूंक शकता. पूण ‘आतश आदरॉंन’ आनी ‘आतश बेहेराम’ हातूंतल्या उज्या कडेन सेवेक नियुक्त केल्या दस्तुरा बगर आनीक कोणाकूच वचपाचो अधिकार ना. अग्यारींतल्या उज्याचें दर्शन हेर धर्मांतल्या लोकांक घेवपाक मेळना. भारतांत आठ आतश बेहेराम आसात. तातूंतले चार मुंबयत आसा. पयलो आतश बेहेराम उदवाड्याक सुमार 1742 वर्सा बांदलो. दुसरो नवसारी हांगा 1765 वर्सा बांदलो. तिसरो 1783 वर्सा दादाभाई नोशीरवानजी हाणें कदमी पारशां खातीर मुंबयत बांदलो. चवथो बाई जाईनीन 1823 वर्सा सुरतेक शाहनशाही पारशां खातीर बांदलो. सुरत हांगा कदमी पारशां खातीर पेस्तनजी काळाभाई वकील हाणें 1823 वर्सा पांचवो बांदल. बमनजी, रस्तमजी आनी अर्देसर हरमजी वाडिया ह्या तीन भावांनी 1830 वर्सा शाहनशाही पारशां खातीर सवो बांदलो. सातवो आनी आठवो अनुक्रमान 1845 आनी 1897 वर्सा मुंबयत बांदलो.

आतश बेहेराम उजो सिद्ध करपाचो विधी एकदम कठीण आशून तो उजो एक हजार अग्नीं पसून तयार करपाचो आसता. पयलीं फुडें दिल्ले सोळा अग्नी वेगवेगळ्या सुवातींतल्यान जमयतातः- प्रेतदहनाचो अग्नी, रंगारी, राजा, कुंभार, विटो करपी, तांबट, शेट, टांकसाळवालो, लोहार, शिकलगार, भडभुंजा, सोऱ्याटी भाटी, झुजारी, धनगर, पुरोयत हांच्या घरच्यो आनी मळबांतल्या विजेचो अशे ते एकूण सोळा जातात. हातूंतलो प्रत्येक अग्नि शुद्ध करून घेतात. तो सिद्ध जावपक एक म्हयनो ते दोन म्हयने इतलो काळ लागता.

तो तयार जातकूच चांदीच्या वा काशाच्या पेल्यांत घालून एका फातराच्या पेडाचेर दवरतात. जे कुडींत हो उजो दवरपाचो आसता, ते कुडींत वण्टीर एक तलवा, चोपदाराच्यो दोन बडयो आनी कोनशांनी पितुळच्यो घांटी हुमकळायतात. दीस आनी रात मेळून पांच खेपो अग्नीची प्रार्थना करतात. दरेक वेळेक वा प्रहराक ‘गेह’ असें म्हणटात. उज्याचेर सवळ्या आनी चारित्र्यवान पुरोयतांची सदांच पाळत आसता. उजो एक सारको पेटत आसता. तो पालवलो जाल्यार तें दुःश्चिन्ह समजतात.

आतश बेहेराम लागीं काम करपी पुरोयत तोंडार एक कापड बांदतात, ताका ‘पदान’ असें म्हणटात. भावीक पारशी लोक सदांच अग्निदर्शन घेतात. गर्भकुडींत हुंबऱ्यार दिंबी मोडून प्रार्थना करतात आनी कस्तीचो मंत्र म्हणटात. आतश बेहेरामविशीं पारशांक उपाट पुज्य भाव आसा.