कापूर
कापूर
कूळ:Lauraceae लॅटीन नांव:Cinnamomum Camphora Nees & Eberm
कापराचें झाड कांडान आनी उंचायेन व्हड आसता.ह्या रूखाची साल भायल्यान खडबडीत आसता.पाचव्या-हळडुळ्या पानांक सुगंध येता.कापुराच्या झाडाक ल्हानहळडुवीं फुलां फुलतात आनी ल्हान वाटकुळीं फळां घोसांनी जातात.कापुराच्या ह्या रूखांचे वेगवेगळे प्रकार आसता.हातूंतले कांय प्रकार भारतात पळोवंकमेळटात.भिमसेनी कापूर(Dryobalanops aromatica)हो त्या झाडाचे धेलितल्यान एकठांय करतात.भारतीय कापूर ‘कर्पूर तुळस’(Ocimum kilimands charicum)म्हण वळखतात.कापुराच्या झाडात वखदी गूण आसून त्या झाडा पासून मेळपी कापुराचो वेगवेगळ्या दुयेसां खातीर ताचो वापर करतात.कापूर हो झाडाचेघोलीत तयार जावपी द्रव्य.ते भायर झाडाचीं मुळां आनी कांडा पासून विशिश्ट प्रक्रियेन मेळिल्ल्या कापुराचो लेगीत वखदात उपेग करतात.
कापुराचो उपेग
कापूर हो सुगंधी आसता.गरमेच्या संपर्कात येतकच तो वितळटा आनी उज्यान दवरतकच पेट घेता.धार्मिक कार्यात कापुराचो वापर करतात हें जरीं खरें आसलें तरी ह्याकापुराचो वखदीं उपेग कितं आसात ते पळोवया.तोंडाक वास मारीत वा तोंडाच्या हेर दुयेंसां वेळार थोडोसो कापूर तोंडात घालून चघळचो.तशेंच तोंडाची चवइबाडल्यार लेगीत ताचो वापर आमच्यांनी करूं येता.भूक उणी लागता आसत जाल्यार वा परत परत तान लागल्यार कापूर उपेगी पडटा.कापूर पचनशक्त वाडयता.तेभायर आंतकड्यांतली काय गती वाडोवन पोट साफ जावपाक मदत करता.पातळ परसाकडेन जाल्यार,दंत जाल्यार तशेंच पोटदुखीत कापूर थोडे प्रमाणांत पोटांतघेवचो.हड्डयात कफ भरून खोकली वा धांप लागत जाल्यार कापुराचो वापर करचो.गळ्याक जावपी दुयेंसांनी तशेंच खोकले वेळार कफ सुटना जाल्यार कापुराचोउपेग करतात.ताळो बसल्यार,ताळो दुखता आसत जाल्यार लेगीत हो कापूर उपेगी पडटा.कापूर काळजातली रत्त्क पुरवण सारखी करता.काळजाची गती कमी जायतवा रत्त्कदाब कमी जाल्यार कापुराचो उपेग करचो. अशें केल्यार काळजाचें भिसरण सुदारून गती वाडयता.मल्लूक येवपा सारख्या दुयेंसांत तशेंच हेर दुयेंसाक लागूनदुर्बळ जाल्यार कापुराचो थोड्या प्रमाणांत उपेग करचो.कापूर पोटांत घेतले उपरांत मुत्रपिंडा वटेन तो भायर पडटा.हाका लागून मुत्रपिंडाक चालना मेळपाक आदरजाता.जे व्यक्तीक मुतपावेळार त्रास जाता अशांनी कापूर थोड्या प्रमाणांत खाल्यार गूण मेळटा.गोड्या मुताच्या दुयेंसांत मुतांतल्या पूं भायर सरता आसत जाल्यार त्यावेळार कापुराचो उपेग करचो.कातीच्या कांय विकारा वेळार घाम कमी येता.अशां वेळार कापूर पोटांत घेतल्यार घाम येवपाक मजत जाता.आंगाक जळजळ पडल्यारथोड्या प्रमाणांत कापूर पोटांत घेत जाल्यार गूण मेळटा.एकादे व्यक्तीक जोर येता आसत जाल्यार कापूर घेवचो.घाम येवन जोर देंवपाक मजत जाता.ल्हान भुरग्यांक‘मळ’(दंत)जाल्यार थोडोसो चिमूटभर कापूर गोडा वांगडा खावपाक दिवचो.जंतू संसर्गाक लागून दोळ्यांच्या मलप्यांचे केंस वतात. अशा वेळार कोडूलिंबाच्या रोसानकापूर झरोवन मलप्यांक लावचो.
घरगुती कापुराचो उपेग
दाड दुखता आसत जाल्यार कापूर कापसाच्या बोळांत धरून दाडेंत दवरचो.खोंकली येता वा ताळो दुखल्यार कापुरा पसून तयार केल्ली गुळी ‘कर्पुरादी वटी’ तोंडातधरून चघळची.वयलीं लक्षणां कमी जातात.घावो जाल्यार कापुरा पसून तयार केल्लें मलम घव्या भोंवतणी लावचें.कापूर दूख कमी करता म्हूण कापूर घालून तयारकेल्लें तेल सांदे दुखीत,कंबर दुखीत,सुजींत(संधीवात,आमवात) सांघ्गंक चेळचें.खोंकली मारून हड्ड्यांत दुखत जाल्यार हें तेल हड्ड्याक चोळचें.दांत घांसपाच्यामंजनांत कापुराचो उपेग करतात.हाका लागून दांतदुखी आनी दादांत पूं जावपाक पावना.जोर येवन तकली फोडटा जाल्यार कापूर दुदांत झरोवन ताचो लेप कपलारलावचो.फोंडाफोड बंद जाता.बाजारांत जे बाम मेळटात तातूंत कापुराचे प्रमाण आसता.ताचो फोडाफोडीक बरोच फायदो जाता.कापूर साकर वा दुदावांगडा पोटांतघेवचो.कापुरचें प्रमाण भायर सेवन केल्यार पोटांत दुखप,उलटी जावप,घुंवळ येवप,नदर कमी जावप,एक बाजू लुळी पडप,मुतपाचें कार्य बंद पडप अशीं वायट लक्षणांदिसून येतात.देवाकार्याक कापूर जळयतात.हाचें कारण म्हटल्यार कापूर हो जंतू नाशक आसल्याकारणान तो हवा शुध्द करता.कापुराचो वखदी उपेग दोतोराच्या सल्ल्यान करचो.