गोंयचें मुखेल जेवण
गोंयचें मुखेल जेवण।गोंयातजायत्या तरांच्या खाणां जेवणाचो आसवाद घेवपाक मेळटा. पूण गोंयच्या लोकांचें मुखेल जेवण म्हणल्यार शीत, कडी, नुस्तें. खंयच्याय दुसऱ्या देशांत जरी मनीस रावपाक गेलो ज़ाल्यार लोक आपले मुखेल जेवण विसरनात. भारतांतल्या हेर लोकां परस गोंयचें हिंदू नुस्तें खातात. पावसाच्या दिसांनी जेन्ना नुस्तें मेळना तेन्ना लोकाचें तोंड बाविल्लें आसता. गोंयचें दुसरें मुखेल जेवण म्हणल्यार चिकन. लोक जरी भायले जेवपाक लागलो तरी ताका आपल्या जेवणाची याद जाल्ले बगर रावना. शीत कडी ह्या जेवणा भायर गोंयचे हेर कांय मुखेल जेवणां मेळटात.[1]
आमटतीख
बदलआमटतीख मोरी, सुंगटां, सांगटां ह्या नुस्त्यां पासून तयार करतात. तें शीता आनी पावावांगडां खावपाक बरें लागता. आंबोटतीख तयार करपाक तांबडो मसालो तयार करचो पडटा(काश्मिरी मिरसांगो, आलें, लसूण, तिखी, जीरे, कालाफूर, मिरयां, कांदो, आमटाण, हळद, साकर आनी विनाग्र). मागीर तोपांत तेल आनी कांदो घालून तें बरें तळसावप बरें तांबडे ज़ातकच तांतूत वाटिल्लो तांबडो मसालो घालपाचो. तीन मिनटां तो बरो शिजोवपाचो आनी उपरांत तुमकां जाय तसलें नुस्तें(मोरी,सुंगटां,सांगटां) घालचें. उपरांत तें ५-७ मिनटां धांपून बरें शिजोवचें. हे तरेन आमटतीख तयार जाता.
विनडालू
बदलहे आमटतीख मसाल्या पासून तयार केल्लें जिनस. ताचे नांव पुर्तूगेज उतरांतल्यान आयला जातूंत लसूण आनी वायनाचें मिश्रण आसा. हे जिणस चडशें क्रिस्तांव लोकूच करतात, कारण तें धुकराच्या मासापासूण तयार केल्लें आसता.
सोल् कडी
बदलही रूचीक कडी मसालो, भिण्णां आनी नाल्ल घालून केल्ली जी शीता वांगडां कडी कशी खावपाक मेळटा.
शाकुती
बदलगोंयची कडी जे कोंबयेचे मास वा गोरवाचे मास घालून केल्ले आसत. नाल्ल कातून तो भाजतात आनी मसालो घालून शिजयतात आनी आमका गरम कडी खावपाक मेळटा.
काफ्रिऐल
बदलकाफ्रिऐला खातीर कोंबयेचे मासाक सॉस, लसूण, आले लावन दवरपाचे उपरांत तें उथळ जाले म्हणटकीर भाजपाचे आनी वांटिल्लो मसालो घालून बरेंच शिजोवपाचें.
भाजिल्लें/ तळिल्ले नुस्तें
बदलनुस्त्यां मदीं सगळ्यांत फामाद नुस्तें पापलेट. नुस्तें भाजपा खातीर तांबडो रेच्याद मसालो तयार करतात. नुस्तें बरे धूवन तांबडो मसालो लावून बरोच वेळ तें दवरतात आनी उपरांत रवो लावन भाजतात. असले तरेचें नुस्तें खावपाक सगळ्या लोकांच्या तोडांतल्यान उदक सुट्टा.
गोंयचें सुंगटाचें हुमण सगळ्या जगात फामाद आसा. हे हुमण वाग्यो सुंगटा घालतकच आजून बरें लागता. ह्या हुमणाचो हळदुळो रंग पळोवन कोणाच्याय तोंडाक उदक सुट्टले. हे करपाखातीर संय आनी चिचेचे प्रमाण बरोबर आस्पाक जाय
चण्याचो रोस
बदलहो रोस संय भाजून घेवून आपणाक जाय ते चणे घालून तयार करतात. चड करून घरांत खयचेय शुभ कार्य आसत जाल्यार हो रोस करतात. चवथ ना जाल्यार दिवाळीच्या निमतान गोंयकारांच्या घरा हो रोस आस्ताच.
गोंयची फामाद कडी
बदलकडी शीता वांगडां खावपाची आसता. कडी सुंगटांची वा हेर कसल्या नुस्त्याची आसूं येता. तीख आसल्यार ती खावपाक आनी बरी रूच येता.