तियात्रांतले विशय
तियात्रांतले विशय हे तियात्रांत येवपी विशय.
सुरवेचीं उतरां
बदलतियात्र हो गोंयच्या समाजाचो हारसो. हो गोंयचो समाज तातूंत आपलें रूप नियाळटा. तियात्र हांसयता, रडयता आनी गरज भासता तेन्ना वायट करतल्यांक चिमठायता. तियात्र हो खूब नांवरुपाक पाविल्लो नाट्यप्रकार.जागोर आनी खेळ हे गोंयचे लोकनाट्य. जरी तियात्राचो उगम, जागोर आनी खेळ ह्या लोकनाट्यांतल्यान दिसून येता तरी तो एक आगळो - वेगळो आनी स्वतंत्र नाट्यप्रकार म्हण मुखार आयला. जागोर आनी खेळ ह्या लोकनाट्यावरवीं तियात्रूय समाजजिणेचें दर्शन घडयता. एके तरेन समाजाचेंच चित्र हो नाट्यप्रकार, समाजाच्या परिवर्तना खातीर नकळत, चिमटे काडपा खातीर लोकां मुखार हाडटा. ह्या नाट्यप्रकारांत आमकां वेगवेगळे विशय हाताळिल्लें दिसून येतात.
विशय
बदल- फकत कथानकाच्याच माध्यमातल्यान न्हय तर तातूंत आशिल्ल्या कांतारांच्या माध्यमांतल्यान वेगळ्या वेगळ्या विशयांचेर उजवाड घालप जाता. कथानकाचो विशय एक आसलो तरी कांतारां खूब कितें सांगून वतात. वेगवेगळ्या समाजीक विशयांचेर उजवाड घालतना नकळत प्रेक्षकांक प्रबोधीत करतात.
- वेवसायीक तियात्रांनी चडशे कुटुंबीक विशय येतात. घरांतल्या मनशां भितर आशिल्लो वैचारीक आनी शारिरीक संघर्श, तांचे मजगतीं आशिल्लो संबंद आनी तातुंतल्यान उप्राशिल्ले प्रस्न आनी तातूंतल्यान वाट काडपा खातीर मार्ग तियात्रांनी दिसून येता. ‘माय-सून हांचे मदलो संघर्श’ हो विशय आजून मेरेन माचयेर दिसता. असले विशय सामान्यापणान प्रेक्षकांक अदीक भावतात कारण प्रेक्षकांक त्या तियात्रांनी आपलें कुटुंबीक रूप नियाळपाक मेळटा. कुटुंबांत जें घडटा ताचें पडबिंब तियात्रांनी झळकता. जें घराघरांनी घडटा तेच विशय तियात्राक फुलोवन उडयतात. आवय-बापूय-भुरगीं हांचे भितरलो विचारांचो संघर्श लेगीत तियात्रांनी दाखयिल्लो मेळटा.
- मोगाचो विशय तियात्रचे माचयेर दिसता. मोगी आनी मोगिका हांची मोगाकाणी माचयेर प्रस्तूत जाता तेन्ना माचयेक वेगळीच सोबाय येता. तांची मोगाकाणी व्यक्त जाता आसतना मोग जैतिवंत करपाक काडिल्ले तळमळे आनी तांच्या मोगाच्या हुबऱ्यार उब्यो रावपी आडखळी एक जबरदस्त संघर्श घडोवपाक पावता. मोगी आनी मोगिका हो विशय सगळ्यां प्रेक्षकांक आफुडटा त्या खातीर असल्या विशयाक तियात्राचे माचयेर खूब वाव आसता.
- गोंय मुक्ती आदीं भाटकार आनी मुंडकारी पद्दत हांगां रूढ जाल्ली. ह्या भाटकार-मुंडकारा मदें आकांताचो संघर्श आसतालो. भाटां-बेसां सारक्या गजालींक लागून तांचे भितर साबार प्रस्न उतपन्न जाताले. तांचो एकामेकां मजगतीं आशिल्लो संबंद आनी तातुंतल्यान उप्राशिल्ले संघर्श तियात्राच्या कथानकाचो विशय जावपाक पावतालो. गोंय मुक्ती आदी आनी उपरांतूय भाटकार-मुंडकार विशयक तियात्र नांवरुपाक आयले. ह्या विशयांचे तियात्र खूब गाजले.
- गोंय मुक्ती आदीं राजकी विशयाक वाव नाशिल्लो पूण गोंय मुक्ती उपरांत मात राजकीय विशयांक ओतो आयलो. राजकीय घडणुको तशेंच राजकर्त्यांची पडबिंबां तियात्रांक लागून फामाद जालीं. आतांच्या काळार पसून राजकीय विशयाक खूब प्रमाणांत प्रतिसाद मेळटा. तियात्राचीं कांय कांतारां तर पुराय राजकीय विशयाचेर आदारीत आसतात. असल्या कांतारांक लागून तियात्राक अदीक गर्दी पडटा.
- तियात्र हो गोंयच्या समाजाचो हारसो म्हणचे परस तो क्रिस्तांव समाजाच्या जिविताचो हारसो म्हणप योग्य आसा. ह्या नाट्यप्रकारांत क्रिस्तांव समाजाच्यो चाली-रिती दिसतात तें बरें आसा त्या भायर क्रिस्तांव समाजाची धार्मीक बाजू लेगीत कुशळटायेन माचयेर दिसता. पवित्र पुस्तकांतले देखावे खूब प्रभाविकपाणन प्रदर्शीत जातात. कॉरेज्माच्या काळार तर हे पवित्र पुस्तकांतले देखावे अदीक गंभिरतायेन माचयेर दिसतात. केन्ना केन्नाय पुराय तियात्र क्रिस्तांव समाजाच्या सांत-भक्तांच्या जिविताचेर लेगीत आदारीत आसता.
- तियात्र म्हळ्यार गोंयच्या समाज जिणेचें, मनशाच्या जिविताचें नाट्यमय दर्शन अशें म्हळ्यार अतिताय जावची ना. एके तरेन भौसाचें वास्तवीक जिवीत तातूंत पडबिंबीत जालेलें आसता. चालू काळावेले प्रसंग आनी घडणुको माचयेर रंगोवन दाखोवपा कडेन चड भर दिल्लो दिसून येता. खास करून भौसाचे प्रस्न अदीक गंभिरतायेन माचयेर हाताळ्ळिले दिसतात.
- दर वर्सा कला अकादमी तियात्र सर्त घडोवन हाडटा. हे सर्तिची एक विशेशताय म्हणल्यार तातूंत आसपाविल्ले विवीध विशय. तियात्र बरोवपी वेगवेगळे विशय माचयेर घेवन येतात. हे विशय वेवसायीक तियात्रां परस खूब वेगळे आसतात. चड करून issue oriented विशय आसपावतात. विज्ञानीक तशेंच तंत्रीक आशय-विशय खूब चतुरायेन माचयेर मांडिल्ले दिसतात.
सोमारप
बदलतियात्रांतलो विशय आतां एकाच फास्केन रावनासतना तो वेगवेगळे फांटे आपणावन नवे नवे प्रयोग माचयेर हाडटा . तर आमी म्हणू येता की तियात्रांनी सामाजीक, कुटुंबीक, राजकीय, धर्मीक ह्या सगळ्या मळावेले उपविशय जावन तियात्राचे माचयेर प्रेक्षकांची मनरिजवण, मार्गदर्शन, विचार वा मत परिवर्तन करीत आसतात.