तेंफळां

तेंफळां

सामान्य नांव

तेंफळां (कों),त्रिफळा(म),तिलफदा(ही)।टूथएक ट्री(इं)।

वनस्पतीशास्त्रीय वर्णन

एक मध्यम आकारछें, पानझडीचें ,गंध आशिल्लेंं,झाड।हाची साल फिकट आनी दाट आसता।ताच्या आंगार शंकू भशेन कांटे आसतात। पानां जोडपानां,लांबट तोंकांची,एका विरुध्द एक चारच वटांनीं आनी ताळयेच्या तोंकार घुसपो जाल्लीं आसतात।३०-७५ सें।मी।लांब पानांच्या दांडयाचेर बारीक कांटे आसतात।फुलांचे तयरे मदीं-मदीं वा वयल्या पानांच्या मुळांतल्यान येतात।फुलां विरल,पांचवी हळडवींशीं,दादलेकुरीं आनी बायलरकुरीं। फळां ल्हान,५ मि।मी व्यासाचीं,वाटकुळीं।एका फळांत एक बी आसता।वाटकुळी,गुळगुळीत,निळशि-काळी आसता।

खंय खंय मेळटा

पश्चिम घांटांत पातळिल्लीं आसतात।गोंयांत सगले कडेन मेळटात।

उपेग

• छातयेंत कळ आयलदयार सालीचो कसाय करुन घेतात।
• पोटांत दुखता जाल्यार सालीचो पिठो करुन तेलांत घाळोवन पोटाक भायल्यान लायतात।
• फळाची साल,बी,काणाची साल,आनी मूळ,तशेंच फळांतल्यान काडिल्लें तेल कॉलराचेर वापरतात।
• फळां गंधीत,एस्ट्रिन्जंट,उत्तेजक आनी भूक वाडोवपी आसतात।जिरवणेचे त्रास,दमो,बॉंकायटीस, काळजाचे त्रास,दांताची दूख, आनी संधीवात हाऩचेर उपेगी आसता।
• बियांचें तेल फेरिस भुरभुरुंक दिना अशें,जंतुनाशक, जळटा त्या कातीच्या रोगांचेर लायतात।

संदर्भ

गोंयच्या कांय म्हत्वाच्यो वखदी वनस्पती,स्टेट मेडिसीनल प्लांट बोर्ड।