दासोपंत (प्रचंड कवी)

दासोपंत (प्रचंड कवी)

जल्म

दिंगबरपंत आनी पार्वतीबाईंक मोठया नवसान शके 1473 म्हळ्यार 1551 वर्सा अदीक भाद्रपद वघ अश्टमीक दासोचो जल्म जालो. ल्हानपणासून तो हुशार आसलो.दासोन वरगात पांचव्या वर्षी मोज आसता चारूय वाटेन उकडप म्हणून दाखयले

भुरगेंपण

15 व्या वर्सा शतकानंतर शिक्षण हिदुस्थानीं संगीत पदूधती उगदास आयले. शिक्षणेकडेन संगीत-मत आयज आधिक ‘सावेळ’ दिसला. संगीताच्या सक्रंमण काळात दासोपतांची पदनिर्मिती जाली. दक्षिण आनी उतर या दोन संगीत पदूधतीचे प्रतिव्बिब त्याच्या पद गायनपदधतीत दिसतात. ताणी अभिजात संगिताचो अभ्यास करून, त्या आदारान 86 राग आनी 11 ताल निर्माण करून संगीतशैली विकसीत केल्या.

दोन संगीत पदूधतीच्या पाया एकच असल्याक फार मोठी यवतार यात नाका. फुडें वयाच्या 16 व्या वर्सा गव्दालचया सावकाराची चली जानकी हिचे वांगडा लग्न जालें. राज्यात दुबाव पडला. लोकाची आन्नान्न दशा जाली आनी दिंगबरांपताच्या ठायी आसले भूतदया जागी.

काम

बदेर परगण्यांतल्या नारायणपेठी दिगबरपंत अली हाच्या दरबारांत कामाविसदार अशिल्ले. दासोपंत नित्यकमा जाले उपरात थारनासतना बरयत रावतालो.तांका दर दिसा एक ढब्बूभर पयशंची शाय लागताली अशे सांगतात. दासोपंतच्या मदिरात कळस म्हणजे ताची पंचीकरण ‘पासोडी’ बरयली. 40 फूट लांब आनी चार फूट रूंद अशा कापडाचेर पंचीकरण, अध्यात्मज्ञानाचो विशय चित्राकृतींतून तांणी मांडलो. ही पासोडी मराठी सतवाडमयात अन्याय, अपूर्वत आनी एकमेवादूवितीय अशे म्हणीत लागले. प्राचारीय काळी फात्ल्यानघरण्यासाठी वापर येणा जाडया –भरडया कापडास पासोडी म्हणत आसा. ईश, केन आनी कठ उपनिषदांचेर संस्कृत टिका दासोपंताची बरयल्या. हिंदि, उर्दू, फारसी, मल्याळी, तेलुंगू आनी कत्रड भाशांनी ताज्यो रचना आसात. तांणी लागीलगी 48 व्हडले ग्रंथ, सवाय लाख पदां आनी ताचे बगर हेर भाशांनी मेळून प्रचंड लेखन केलें. म्हणून तांकां प्रचंड कवी म्हणटात.