नंदा बोरकार

हांचे पुराय नांव नंदा धर्मा बोरकार

साहित्य

भौ. नंदा ध. बोरकार हो एक कथाकार तशे नाटकार जावन आसा. ताच्यो काय साहित्य म्हळ्ळ्यार “पोको”, “समर्पण”, “गोंदू”, “कुळागरातलो सर्गानंद”, “यादींतलीं माणकां-मोतयां” ह्यो कांदब-यो तशेत “वावराडी”, “मम्मी” ही नाटका आनी एक निबंदां झेलो जावन आसा. तशेत ताची “शारदेचे अश्रू” मराठी ललित आनी “बावकें”, “सपन” कादंबरी उजवाडाच्या मार्गार आसा. नंदा बोरकार हांगेली पयली कांदबरी “पोको” ही बिम्ब नेमाळ्यांत खिस्ती खिस्तींनी उजवाडाक येताली. समर्पण हे नवलकथेनची आगळीवेगळी निवेदनशैली आनी गांवगिरी संवादांची भाशाशैली त्याच बरोबर ह्या नवलकथेंत फावो ती संतुळा राखपांत नंदा बोरकार जैतिवंत जाला.

पुरस्कार

पोको हे पयलेवयले कादंबरेक पुरस्कार फाव जाल्लो आसा.

साहित्यीक वावर

नंदा बोरकार हांगेली पयली कांदबरी “पोको” ही बिम्ब नेमाळ्यांत खिस्ती खिस्तींनी उजवाडाक येताली. समर्पण हे नवलकथेनची आगळीवेगळी निवेदनशैली आनी गांवगिरी संवादांची भाशाशैली त्याच बरोबर ह्या नवलकथेंत फावो ती संतुळा राखपांत नंदा बोरकार जैतिवंत जाला.

गोंदू ही कथा कोंडवाड्यावयल्या एका दुर्भागी गावड्या कुटुंबात जल्माक आयिल्ला गोंदू ह्या हुशार आनी हिकमती भुरग्याची. भुरगेमनाचे पापुद्रे ल्हवपीक हातांनी विस्कावन दाखोवप हें भोव कठीण काम. पुण नंदाबाबान कुशल कलाकाराचे कळाशेन तें साध्य करून दाखयलां. बापूय आपणाल्या भाटकाराचे सांगणेत रावन आडेचे झेत करपी आनी आवय भाटकाराली दवरलेली म्हूण रावपांक खोस मानपी आसुनूय गोंदूचेर संस्कार जाता ते काकीचे आनी हरीमास्तराचे. भुरगेमनाचेर बरे संस्कार केले जाल्यार ते बरो मनीस जावं येता आनी ताच्या मनांत बरे हावेस रूजयले जाल्यार तो बरो मनीस जावं येता आनी ताच्या मनांत बरे हावेस रूजयले जाल्यार तो व्हड आनी जैतिवंत जावं येता हेंच ही नवलकथा आधोरेखीत करता.

यादींतलीं माणकां-मोतयां ह्या पुस्तकांतलीं सगळीं व्याक्तिचित्रां समाजाक देखदिणी आसात. तातूंत गावगिर्या वाठारांतलो बर्या मनाचो कोस्तूभाटकार आसा, समाजकार्यकर्तो विठूशेट आसा, आदर्श शिक्षक घार्सो सर आसा. ही सगळीं नं.ध.बोरकाराच्या यादींतलीं माणकां-मोतयां. हांकां सगळ्यांक तो मोलादीक माणकां-मोतयां म्हणटां. कारण हीं समाजांत वावुरतना फकत सुवार्थाचो विचार करिनात, हेरांच्या हिताचोय विचार करतात.

कुळागरांतलो सर्गानंद ही कादंबरी आदल्ल्या गोंयाचेर आधारित आसा. आयज आदलीं कुळागरां, आदल्ल्यो दोगुल्ल्यो-दोंगर, जंगलां-मळां, व्हाळ-न्हंयोंय उरूंक नांत. दोंगर बोडके जाल्यात. व्हाळ-झरी अवेळार सुकतात. आनी जें कितें उरलां तें राखून दवरपाची कोणाक बुध्द जायनां. जें जें लागीं आशिल्लें तें तें आधुनीक साधनाक लागून पयस-पयस जायत रावलें. आतांच्या भुरग्यांक वाचन नाका. टीव्ही सोडूंक ते तयार नांत. देव-धर्माचेंय तांकां कांयच पडूंक ना. ताकालागून चालंत पिळगी गोंयची अस्मिताय आनी संस्कृतायेपसून पयस पयस जायत आसा. असले स्थितींत, पांच-स दशकां आदीं गोंयचो समाज कसो आसलो. हांगाचे लोक कशे जियेताले. तांची भास, तांच्यो चाली-रिती कश्यो आशिल्ल्यो, हे आतांचे आनी फुडले पिळगेक कळचें. ह्या उद्देशान नंदा बोरकार हाणें हो कुळागरांतलो सर्गानंद बरयला.