निवलकाणें ही वनस्पत ल्हान आसून तिच्या सबंद आंगार कांटे आसतात।हिच्या कांडाक पेरां आसतात आनी कांडाचे मुखार दाट, लांबट पानां येतात। हें कांटेरी झोंप कांय कडेन वंय करपा खातीर वापरतात।ह्या झोंपाक पाचव्या हळदुव्या रंगाची फुलां फुलतात।तशेंच बारीक, चेपटया बिंयो लागतात।कांडांतल्यान धवो दीक येता ताका स्नुहिक्षी म्हणटात। [1] त्रिधार समधार अशे बरेचशे प्रकार ह्या झोंपांचे आसात।चरक ग्रंथीत कमी कांटयांचे आनी बहुकंटक म्हळयार खूब कांटयांचे अशे मुखेल दोन प्रकार सांगल्यात तातूंतले बहुकंटक हें बरें म्हणू सांगालां।निवलकाण्याचें कांड, स्नुहिक्षीर, पानां तशेंच मूळ वखदी उपेगाचें आसून आयुर्वेदांत तांचो ब-याच दुयेंसांवेळार उपेग जाता।पूण ही वन्सपत जतनायेन वापरप तितलेंच गरजेचें।मनशाचें बळ बरें आसत जाल्यारुच हाचो वापर करुं येता।.

कुडितले इबाडिल्ले दोश संडासावाटेंतल्यान भायर काडून उडोवपा खातीर हें मुखेल खर वखद म्हूण वापरतात।पोटांत वात भरुन गुळो येवप,कातीचे विकार,आंगार सूज येवप वा पोटांत उदक जावप ह्या सारक्या दुयेंसांनी निवलाच्या मुळांचो चूर्ण दितात।आमवाता सारक्या सांद्यांच्या रोगांत सांदे सुजतात आनी दुखूंक लागतात।अशा वेळार निवलकाण्या पसून तयार केल्लें तेल सांद्यांक चोळटात।तशेंच ताचीं पानां गरम करुन सुजीर आनी दुखीक बांदतात।.

हड्डयात कप भरुन खोंकली मारत जाल्यार तशेंच थंडेक लागून नाक व्हांवता आसत जाल्यार निवलकाण्याचें कांड भाजून रोस काडचो आनी तो म्हावें घालून चाटपाक दिवचो।.

दांत दुखल्यार निवलांच्या कांडांतल्यान येवपी दीक लावचो।ह्या दिकापसून हेर वनस्पती घालून एक वखदी दोरी वा सूत तयार करतात।ताका क्षारसूत्र अशें म्हण्टात।बीक जाल्ल्या मनशाक ओपरेसांव करीनासतना हें क्षारसूत्र बिकाच्या जाग्यार बांदतात।कांय दिसांनी बीक गळून पडटा।तशेंच नाडीव्रण ह्या दुयेंसांत लेगीत वयल्या क्षारसुत्राचो उपेग करतात।.

ही वनस्पत गरम गुणांचो आशिल्ल्यान दोतोराच्या सल्ल्यानूच ताचो उपेग करचो।.

संदर्भ बदल

  1. ११० वखदां वनस्पती-डॉ अर्चना गांवकार, २०१०
"https://gom.wikipedia.org/w/index.php?title=निवलकाणें&oldid=202848" चे कडल्यान परतून मेळयलें