प्रिन्स जाकोब

देवनागरी

Romi

प्रिन्स जाकोब हो एक तियात्रिस्त. तियात्राच्या मळार बरोवपी, दिग्दर्शक, नट आनी गावपी म्हूण फामाद आसा.

जल्म

प्रिन्स जाकोबाचे पुराय नांव मिंगेल जाकोब कार्मो लुईस फेर्नांदीस चो जल्म १६ जुलाय १९६० दिसा मंडगांवच्या फातोड्ड्या गांवांत जालो.

शिक्षण

आपले शिकप एस. एस. सी. मेरेन आनी उपरांत फिटर आनी मशिनिस्टाचो डिप्लोमा घेतले.

तियात्राक योगदान

तियात्र माचेर ताणे पयलेच फावट ९ वर्साचो आसतना झारियु डायस हांचे चूक हांवें आदारली ह्या तियात्रांतल्यान पावल दवरलें. ताचे उपरांत लिगो-यो फेर्नादीस हांच्या जेजूम्हाका पाव, जेवून खावून बदमास, ह्या तियात्रांनी ताणे विनोदी भुमिका केल्यो. रोबीन वाज हांच्या तियात्रांनी ताणे भुमिका केल्यात. तो चड फामाद जालो रोजफन्स च्या तियात्रावरवीं. ताच्या देव आनी देंवचार, हारसो, बावलें, घात, शेजारी, ह्या तियात्रांनी ताणे म्हत्वाची भुमिका केल्यात.

रोजफन्साच्या थापोट ह्या तियात्रांत ताणे केल्ल्या भुमिकेक खातीर ताका प्रिन्स ही पदवी लोकानी दिली. पिंजरें हो ताचो पयलो स्वताचो तियात्र. ताचे कांय तियात्र म्हळ्यार पोसको, पातक, पाद्री, पेरगांव, पायणो, रगत, रुपणे, रोंग, जायात जागेन पाद्री जुजे वाज आदीं. पाद्री आनी पाद्री जुजे वाज हे ताचे कांय फामाद जाले तियात्र.

हेच प्रकार गोंयची वेवसायायीक माची. धर एका तियात्राची हजारांनी जाल्ली सादरीकरणां ह्या गजालीक गवाय दिता. जशें शीत कोडी हो रस/ विनोद गोंयाच्या जिविताचो एक भाग. विनोद आनी तियात्र वेगळावपाक जायना. देखून तियात्रूय गोंयच्या जिविताचो भाग जावन आसा. आयज लेगीत खंयचेय फेस्त जावं ते गांवांत वा शारांत तियात्र माचयेर दाखयल्या बगर पूर्ण जायना.

तियात्र माचयेर शंबरांनी तियात्रिस्त तियात्र सादर करतात. मिंगेल जाकोब कार्मो लुईस फेर्नाडीस जाका फामाद प्रिन्स जाकोब ह्या नांवान वळखतात हो तातुंतलोच एक फामाद तियात्रिस्त. तो थोड्या भोव तियात्रिस्तां मदलो असो एक कलावंत जाणे तियात्र माचयेर नोवेपणां हाडल्यात.

ताणें 13 वर्साचे तरणे पिरायेचेर 1973 वर्सा रुझारियु डायस हांच्या ‘चूक हांवें आदारली' ह्या तियात्रांत पयले पावल दवरलें. प्रिन्स जाकोब असो एक कलाकार जाणे तियात्र माचयेर सदांच नवे प्रयोग केले. ताणें तियात्र माचयेर नोवेपणां आनी अविश्कार हाडले. थोडी उदारणां अशीं आसात -

1. तियात्राचो ओपनींग कोरस आकर्षक आनी अर्थपूर्ण करपाक दोळ्यांक भरपासारके ट्रिक सिन्स तो अल्ट्रा वायलट लायटीच्या आदारान माचयेर दाखयतालो. 2. हुशार आनी नवो काॉमेडी परिक्रम हाडून ताणें तियात्रांत काॉमेडीचो दर्जो वाडयलो. 3. ताणें मेजीक शिकून ‘पिडा' ह्या तियात्रांत तियात्र माचयेर मेजीक शोव्ज हाडले. 4. थोडी दृश्यां चड आकर्शीत करपाक ताणें ‘राजा राणी’ ह्या तियात्रांत चित्तभ्रम हाचो उपयोग केलो. 5. ‘पावणेक’ ह्या तियात्रांत एक जीवंत सुणो ताच्या तियात्राच्या कथेचो भाग जावन आसलो, जाका लागून तियात्राच्या प्रेक्षकांमदे खळबळ निर्माण केली. 6. ताणें एका तियात्रांत फेन स्टेज हाडून तियात्र माचयेर आनीक एक नोवेपण हाडले. 7. ‘पावला' ह्या तियात्रांत ताणें एका अपंगूळ मनशाक ख-यानीच माचयेर हाडून अभिनय करपाक लायलो.

ताचो ‘पिंजरें’ हो पयलो तियात्र जावन आसा. ताणें अशें पध्दतीन तियात्र बरयले की तांची नांवां “P” अक्षरान सुरूं जाली. जशे ‘पिंजरें', ‘पावणेक’ ,’पोरदेशी',’पांगळो’, ‘पलतोड’, ‘पयशे पयशे’, ‘पातकां’, ‘पिसो’,’पोदवी’, ‘पूत’, ‘पोसको’ आदी. अशें तरेन ताणें 25 तियात्र बरयले आनी दिग्दर्शीत करूंन माचयेर सादर केले, 25सावो तियात्र ‘पाद्री’ जावन आसलो. “P” अक्षरान सुरू जावपी ताच्या सगळ्या तियात्रांनी नामनां हाडली. ‘पाद्री’ हो निमाणो तियात्र जावन आसा जाची तियात्राच्या इतिहासात पयले फावट 315 सादरीकरणां जाल्यांत.

“P” अक्षरांत 25 निर्मीती केल्या उपरांत ताणें “R” अक्षरांत सुरू जावपी आनीक तियात्रांची माळ केली. देखीक :’राजा राणी’, ‘रोस्ताद’, ‘राग’, ‘रुपया’, ‘रोंटो’, ‘रोगोत’, ‘रूदोन’, ‘रांदपोण’, ‘राजवोडकी’ आदी. ही थोडी उदारणां आसात.

प्रिन्स जाकोब आयज मेरेन सगळे मेळून 49 तियात्र रचल्यात, आनी प्रेक्षकांक खरें समाधान दिला आनी प्रिन्स जाकोबाचे नांव घरगुते केला. ‘रूपणे’ हो 37वो तियात्र आशिल्लो. तियात्राच्या इतिहासात पयले फावट प्रिन्स जाकोबान अख्खें मराठी नाटक ‘सही रे सही’ कोंकणीत अणकारीत करूंन तियात्र रूपान माचयेर हाडलें. ‘सही रे सही’ केदार शिंदे हांणी बरयल्लें सद्या महाराष्ट्रांत सफळ पणान सादर जाता. फेब्रुवारी-मार्च 2010 वर्सा तियात्र अकादमी गोंय ह्या संस्थेन घडोवन हाडिल्लो पयलो फामाद तियात्र फेस्टीवल निमतान ताच्या ‘जायात जागे’ ह्या तियात्राक उत्तम ड्रामा आनी उत्तम संहिता खातीर पुरस्कार मेळ्ळो. प्रिन्स जाकोब उत्तम कातारां रचपी आनी गावी. आयज मेरेन ताणें 11 कोंकणी आल्बम्स रचल्यात. 50व्या भारत स्वतंत्र दिसा सुवाळ्या निमतान ताणें ‘एडसाची पिडा’ हो आल्बम रचलो. जो ताणें आपस्वार्थी लोकांक जे ह्या दुयेंसा आड झुजताले तांकां भेटयलो. ताणें कोंकणी फिल्मां लेगीत रचलीं (1) सेल्यूलायड फिल्म –‘पाद्री’ आनी (2) एच डी फिल्म –‘रोडोनाका’

प्रिन्स जाकोब फकत एक उत्तम कलाकारच न्हय पूण एक उत्तम मनीसूय. तो वेगळेपण हाडपी एक समाज सेवक. एक देशभक्त जाका आपूण एक भारतीय म्हूण अभिमान आसा. तियात्रांतल्यान जी येनावळ मेळटा ती ताणें समाजाखातीर वा ब-या कामाखातीर दिली: 1. जात, कात आनी धर्माचो भेदभाव करिनासतना ताणें भुरग्यांक आॉपेरेसांव करपाक मदत केली. 2. रोड एक्टीवीटीज विक्टीम ट्रस्ट हाच्या वतीन ताणें दुडू एकठांय केले. 3. ‘एडसाची पिडा’ ह्या आल्बमांतल्यान जी येनावळ मेळ्ळी ती ताणें एड्स दुयेंसाचेर झुजपी संस्थांक दिली. 4. ‘पाद्री’ ह्या तियात्रांतल्यान जी येनावळ जाल्ली सुमार 2.40 लाख ते ताणे पाद्री आनी माद्री हांकां घडोवपाक दान केले. 5. कार्गील झुजावेळार ताणें 52,000/- एकठायले आनी झुजामळार आमच्या जवानांक धाडले.

पुरस्कार

खंयच्याय क्षेत्रांत सफळ जावपाक कश्ट करपाची गरज लागता. कश्टान केल्ल्या कामाचे म्हत्व केन्नाच शेणना. प्रामाणीक पणान केल्ल्या कश्टटाचे फळ मेळटाच. प्रिन्स जाकोब कश्ट करूंन सफळटाय मेळोवपी एक जीवंत उदारण. आपल्या कामातल्यान नांव, प्रसिध्दी आनी पयशे जोडून ताच्या कामाची जाणवीकाय धरून जायत्या संस्थांनी ताका शाबासकी दिल्या. थोडे पुरस्कार ताणें जोडल्यांत ते अशे आसात :

• महाराष्ट्राचो – मैन आॉफ द ईयर पुरस्कार
• गुलाब – बेस्ट एक्टर पुरस्कार
• गोवा पोस्ट – बेस्ट पर्सनेलटी पुरस्कार
• मुर्ली देवरा – यांगस्ट रायटर आनी डायरेक्टर पुरस्कार
• थांब्स आप – बेस्ट डायरेक्टर पुरस्कार
• यांग गोवंस, बारेन – आउटस्टेंडींग डायरेक्टर.
• कला अकादमी आनी गोंय कोंकणी अकादेमीन ताका मान्य केला.

हालींच ताका 25 वर्सा तो बरोवपी, दिग्दर्शक आनी निर्मातो म्हूण 4वथो डॉ जेक सिंकवेरा हो पुरस्कार ताका भेटयला.

इनामां

• १९८६त खासदार मुरली देवरा पुरस्कृत सगल्यांत भुरगो बरोवपी आनी बसोवपी म्हूण मुंबयंत ताका इनाम मेल्लो.
• १९८५त ‘गुलाब’ म्हयनाळ्याचो मानाचो पुरस्कार ताका मेळ्ळो
• १९८९त फोंडेचो मानादीक ‘मुसा पुरस्कार’ ताणे जोडलो
• १९९१त ‘गोवा पोस्ट’ ह्या इंग्लीश सातोळ्याचे ‘थियेटर पर्सनालिटी ऑफ द इयर’ हो भौमान अमिताभ बच्चन हांचे कडसून घेतलो.