फादर फ्रेडी जे द कोस्ता

देवनागरी

Romi

फादर फ्रेडी जे द कोस्ता एक नाटकार. सर्गेस्त फादर फ्रेडी जे द कोस्ता हे विविध तासांचे व्यक्ती आशिल्ले. आपल्या यागनिकपणाच्यो सगळ्यो जापसालकायो बरे तरेन खाद्यार घेवनूय तें बरयताले. बरें बरोवपी, पत्रकार, नाटकार, शिक्षक, संपादक, प्रकाशक समाजसेवक आनी समाजसेवक आशिल्ले. तांचो जल्म साश्टीच्या वारख्या गांवात 20 जुलाय 1953 वर्सा जालो. फादर फ्रेडीची मुळां ताची आवय सेराफिना आनी ताचो बापूय मेनूयल जुआंव. मुळावे शिकप गांवच्या सरकारी शाळेंत करतूकच साळगांवच्या सेमिनारीत भितर सरलो. फुडले शिकप रायतूरच्या सेमिनारीत केले. 24 आप्रिल 1976 वर्सा यादनिकपणाची दिक्षा घेतली. समाजशात्रांत आँसमानिया विद्यापिठांत एम.ए ची पदवी घेतली आनी हिंदी भाशेचो खोलायेन अभ्यास केलो. साळगांवचे सेमिनरीत बारां वर्सा शिक्षक आशिल्ले. थंय ते हिंदी आनी कोंकणी विशय शिकयताले. भुरगेंपणा सावन तांकां आपल्या आवय भाशेचो (कोंकणी) मोग आशिल्लो. वावराड्याचो इश्ट, रोटी आदी नेमाळ्याचेर तो नेमान कविता, कथा, लेख बरयतालो.

1983 वर्सा ताणे गुलाब हे कोंकणी मासिक सुरु केले. आयज तें एक दर्जेदार मासिक जावन गोंयकाराच्या संवसारांत तें कोंकणी आधुनीक साहित्याचे भांडार म्हूण लोकप्रिय जाला. फादर फ्रेडीन वेगवेगळ्या कोंकणी साहित्य मळाचेर आपले योगदान दिला. देखीक- कविता, कथा, तियात्र, पत्रकारीता, संगीत आदी. त्याच बरोबर आनीक एक म्हत्वाची गजाल म्हळ्यार नाटक हो साहित्यप्रकार लेगीत ताणीं माचयेर खेळयलो. नाटक जाका आमी जिणेंचे पडबिंब अशें म्हणटात. समाजात घडपी साबार तासांच्या घडणूकेंचे दशन आमकां फादर फ्रेडीन आपल्या एकांकी नाटकुल्यातल्यान प्रक्षकां मुखार उबें केल्लें दिश्टी पडटा.

नाटकाच्या मळार ताचो वावर

फादर फ्रेडीन कोंकणी नाटकाच्या मळाचेर दिल्ले योगदान तितलेच मोलादीक आसा. फादर फ्रेडीन एकांकी नाटकुली माचयेर फुलयली आनी ह्या एकांकी नाटकांतल्यान प्रेकक्षकांक जायती शिकवण दिली. फादर फ्रेडीन वट्ट 13 एकांकी नाटकुली बरयल्यात देखीक 1.pri jose vas,2.xembu possorkar,3.khorelo padri,4bodol,5. xikpachem mol,6.jesuche koxtt,7.vatt ,8.khorim natalam,9.Bappa Bahrain vota ,10.Bappa montri jata,11.Bappak sort futta,13.Bappa xanno jata ,14.Bappa smuggler zata.

फादर फेडीन बाप्पा ह्या माळेंत बाप्पा हें मुखेल पात्र घेवन पांच एकांकी नाटकां उजवाडाक हाडली आनी त्याच बरोबर ती माचयेर खेळयली. ह्या नाटकांतली सगळी सवंगा हिंदू आसात. देखीक- बाप्पा, पार्वती, सिता, राजू, आदी. तांच्या तोंडात लेखकान फावो ती भास घातिल्ली पळोवपाक मेळटा. ह्या पांचूय एकांकी नाटकांत आयज आमच्या जिवीतांचेर भेस बरो उजवाड घालता. जे काम एक उलोवपी वा बरोवपी करुंक शकनां तें काम नाटक करता. नाटकाच्या बरपावळीचे म्हत्व व्हड आसा. हांसयत हांसयत नकळत बडी मारपाचे काम नाटक करता तशेंच ह्या एकांकीतल्यान दिसून येता. फकाणां फकाणांनी खूब कितें सांगून वता. हांच्या पयली बाप्पा हे पात्र कोंकणी साहित्यात पळोवपाक मेळटा. पूण फादर फ्रेडी हांगा तें वेगळ्या तरेन उबें केला.

फादर फेडीच्या नाटकांचे विशय आनी वातावरण.

आमच्या समाजात घडपी घडणूकेच्या आदारान लोकांक शिकवणी दिवपा खातीर वेगळे विशय तशीच वातावरण निर्मणी केल्ली पळोवपाक मेळटा. तांच्या’’ बाप्पा बारीन वतां’’ह्या एकांकी नाटकुल्यात आयच्या लोकांच्या जिणेचेर उजवाड घातलां. हो काळ 1979 तें 1982 तेन्ना लेगीत गोंयात लोकांक मेळनासली लोंक दूडवाक लागून भायर वतालें पूण ह्या नाटकांत लेखकान बाप्पा हें हिंदू पात्र जो भायर वचपाक सोदता. पूण भायर वचपाचे हें फकत ताचें सपन उरता कारण एजँन्ट तांका फटयता आनी ताचे तिकेटीक दिल्ले दुडू घेवन पळटा. आमच्या समाजात फटकिरें लोक आसता,दोळे धापून तांचेर विश्वास दवरचो न्हय.ह्या नाटकांतलो जरी बाप्पा भायर पावलो ना तरी साबार लोक भायर वतले तेन्ना तांका कोणाचेर रोखडोच दोळे धापून विश्वास दवरिनासतना शिटूकसाणेन फुडें सरची अशी देख मेळटा वातावरण निर्मितीच्या नदरेंतल्यान पळयल्यार लेखकान बाप्पाच्या तोडांत बरी भास घाल्या.ती सगळी उलयतात ते संवाद आयकून भायलें दृश्य दोळया सामकार उबे रावता.बाप्पाच्या माध्यमातल्यान सगळयाक शिकवण मेळटा.

ताच्या उपरांत बाप्पा मंत्री जाता.हे तांचे दूसरे नाटक बाप्पा हो बिनदास्त वुत्तीचो मनीस कांय काम करीनासतना व्हड सपनां पळोवप.तो भायर वचूक पावलो ना म्हूण कितें जाले.तो आता मंत्री जावपाची सपनां पळयता.ह्या नाटकांत लेखकान समाजात घडपी राजकारणाचो विशय मांडला.कशे रजकारणी मनीस वेचणूकी वेळार लोकांक आश्वासना दिवन भुलयतात आनी एकदां आपले काम सादले म्हणटकच हात वयर काडतात.तशेंच वेचणूकेच्या बोवाळाक लागून प्रत्येक उमेदवार आपले बोल्स रिकामी करुंन लोकांक भुलयतात ते दाखयला.पूराय नाटकात वेचणूकेचे वातावरण दोळ्यां सामकार उबें राविल्ले पळोवपाक मेळटा.देखीक ही वळ-(हालीचो सरकार फक्त आपली बोलसां भरपाच्या कामात गूल्ल जालो,आनी निवडून काडिल्ले प्रजेचे दोन पयशाचें करपाक विसरलो.पूण हांव मात ही चूक करचो ना. हांव दोनूय वस्तू बरो बरोबरीन करतलो.बाप्पा हे सगळे चितून दवरता.वेचणूके खातीर तो आपले भाट विकता आनी 80 हजार रुपया घेता.आनी त्या पयशाचें सगळ्या लोकांक खावपाक पिवपाक घालता.पूण निमणे कडेन मतमोजणी वेळार कळटा की बाप्पाक फक्त दोनच मतां पडटात.बाप्पा परत एकदा फटवता.हे दृश्य आयच्या समाजात लेगीत दिश्टी पडटा.लोक एकाचे खातात आनी मत भलत्याकच दिता.अशेंतरेन ह्या नाटकात बाप्पाची ही गत जाता.लेखकान वेचणूके सारको चालंत विशय माडलां. तशेच वेचणूकेचे वातावरण चित्रायला. देखीक – जाहिरनामे, हात पत्रा,तखटें,भोवडावपाक मोटार गाडयो आदि तशेंच .उमेदवाराची खुणाची कांय नांवा जशें हात फुल,हत्ती,शिव,गाय आदी.पूण बाप्पा आपली खुण म्हूण बोकलो दवरता.ह्रया सगळ्या गजालीतल्यान एक पुरक अशें वातावरण तयार जाल्ले दिश्टी पडटा.प्रकाश आनी आनंद हे बाप्पाचे शेजारी तांका उमेदवार रावपा खातीर उकसायता.हे दोनूय बाप्पाक बरेंच लूटटा आनी निमाणेकडेन बाप्पाक मतां लेगीत घालनात आनी अशें तरेन ते बाप्पाचो विश्वास घात करतात.ताच्या उपरांत बाप्पाक सोत फुडटा. हे तांचे तिसरें नाटक हांतून अंधश्रध्दे सारको विशय दाखयला.बाप्पा आपणाक सोर्त फुटटली म्हुण पावतीक सांगता.बाप्पा 2 वेळा फटवलो तरी लेगीत तो सोर्त लागून आपणाक पयशें मेळटले अशें सपन पळयता.निमणेंकडेन ताका सोर्त लेगीत लागता.पूण बाप्पाच्या भोळ्या स्वभावाक लागून दत्ता आनी सुरेश बाहू तांचेकडल्यान सगळे पयशें काडून घेतात.ह्या नाटकांत बंद तशेंच रस्त्यार जावपी अपघात कशें वाडत आसा.आज लेगीत हे पळोवपाक मेळटा.तशेंच आनी एक शिकवण मेळटा.मनशान उलयतना,बरयतना,तशेंच भविश्यवाणी करतना दोन फावट चितपाक जाय.जर आमी अशें करूक ना जाल्यार बाप्पा सारके फटवतले.

सुरवेच्या तिनूय नाटकांतल्यान लेखकान बाप्पा कसो फटवता तो दाखयला पूण निमणेकडेन बाप्पा शाणो जाता.सोप्या तरेन दुडू कशें मेळोवचे हे ताणें सोडून दिले.हांच्या फुडे काय आनी कतव्य,घाम वारय हात पाय झरय आनी एक श्रीमंत कसो जिवीत फुलय.हागसर लेखकान एक बरो विशय मांडला.कश्ट करून बरें फळ मेळटा.आनी निमणे जे नाटक आसा ते म्हळ्यार बाप्पा स्मगलर जाता.बाप्पा शाणो जातकच ताच्या कडेन पयशें घोळपाक लागता,कश्ट करून तो गिरेस्त जाता.पूण निमणेकडेन चड पयशे मेळोवपाच्या हांवेसाक लागून बाप्पाची घरकान्न आनी भुरगी तांका स्मगलीगेचे काम करपाक सांगता.बाप्पाक हे काम करपाक नाका आसता पूण घरच्या लोकांच्या दबावा खातीर तो हे काम करता आनी स्मगलर जाता.

ह्या पांचूय एकांकी नाटकातल्यान लेखकान जे विशय माडल्यात ते आमच्या दिसपटट्या जिणेंत घडपी घडणूकांचेर आदारीत आसा. हांगा कांय नवें विशय येवपाची गरज आशिल्ली जर नवें विशय आयिल्ले जाल्यार ते आनीकय दर्जेदार जावपाचे पूण लेखकान जे विशय माडल्यात तांका सारको न्याय दिला अशें म्हणू येता. कारण संवादाच्या तशेंच वातावरण निमणेच्या नदरेंतल्यान ही पांचूय नाटका बरी फुल्या नाटकाची माडांवळ बरें रितीन केला पूण बाप्पा स्मगलर जाता ह्या नाटकाचो शेवट म्हाका मात्सो खटकलो. जेन्ना बाप्पा शाणो जाता.ह्या नाटकांत बाप्पा हुशार जाता तें दाखयला .ह्रया फुडे बऱ्या मागार वचून कश्ट करून काम करपा सोदता जाल्यार ताच्या निमण्या नाटकातं बाप्पा स्मगलर जाता अशें कित्याक दाखयला? जेन्ना मनीस बऱ्या मागार वता हे दाखयतकच तांका रोखडोच वायट दाखोवप म्हळ्यार हाचो परीणाम नाटक पळोवपी प्रेक्षकाचेर वायट जाव येता. त्या खातीर बाप्पा स्मगलर जाता हे नाटक पयली येवक जाय आसले आनी बाप्पा शाणो जाता हे ताचें निमणे नाटक येवपाक जाय आसले. ह्या पांचूय एकांकी नाटकांत लेखकान एक वेगळो बरो प्रयोग केला तो म्हळ्यार ह्या पुराय नाटकांनी हिंदू पात्रां घेवन ताच्या तोंडात बरी भास घातल्या. अशेंतरेन ही पांचूय नाटकां लेखकान रचल्याता.