मास्टर दीनानाथ मंगेशकार

मास्टर दीनानाथ मंगेशकार हे मराठी गायक,नाट्यअभिनेते,संगीतकार आशिल्ले

जल्म

दीनानाथ मंगेशकार हांचो जल्म 29 डिसेंबर 1900 ह्या दिसा मंगेशी जालो.

जीवन

मास्टर दीनानाथ मंगेशकार हे मराठी गायक,नाट्यअभिनेते,संगीतकार आशिल्ले. ह्या गायक नटाक श्री. कृ. कोल्हटकरांनी मास्टर ही उपाधी दिली आनी तेन्ना सावन तांका मास्टर दीनानाथ मंगेशकार ह्या नांवान वळखूंक लागले. दीनानाथांच्या पूर्वजांचे मूळ आडनांव नवाथे, वतनी नांव देसाय. पूण देवाचेर अभिषेक करताले म्हणू अभिषेकी. गणेशभट आनी येसूताई अभिषेक हांका चार भुरगी जाली. दीनानाथ व्हड तांचे उपरांत विजया (विजया कृष्णराव कोल्हापूरे) मागीर कमलनाथ आनी निमाणी देवयानी. दिनानाथाक जल्मांतच अद्वित्य गऴो, ना आडखऴपी वाणी,तल्लक बुद्दी हे गूण आसले. बरो चढो सूर, भिंगरी सारखी घुवपी तान आनी स्वरांच्यो थारिल्ल्यो जागो ही तांका देवान दिल्ली देणगी आसली.

शिक्षण

बाबा (रघुनाथ मामा) माशेलकार हे दिनानाथाचे पयले गुरू. ते उपरांत रामकृष्णबुवा वझे, गणपतीबुवा भिलवडकर, भाटेबुवा, निसार हुसेन, कथ्यक नर्तक सुखदेव प्रसाद हांचे कडल्यान ते गाणे शिकले. त्या काळांत सुमार पांच हजार दुर्मिळ रागरागिण्याचो, चिजांचो संग्रह तांचे लागी आशिल्लो.

वावर

तांचे भौवनेस्तपण किल्लासकर नाटक मंडळीच्या कानाचेर गेले. आनी बालगंधर्वाची रिती सुवात भरून काडपाक पिरायेच्या चौदा वर्सा जाल्ल्या दीनानाथक आपोवणें धाडलें. किलास्कर मंडळिच्या ताज-ऐ-वफा, कांटो में फुल अशी उर्दु नाटकांतल्यो तांच्यो भुमिका खुप्प गाजल्यो. गाण्या वय़ले तांचे प्रभुत्व आनी तेजस्वी दोळे पळोवन अच्युतराव कोल्हटकरान तांका मास्टर ही पदवी दिली.मास्टरदीनानाथ हें बलवंत संगीत मंडळिचे मुखेल भागीदार आशिल्ले. कालिंदी (पुण्यप्रभाव) लतिका (भावबंधन) पघमावती (उग्रमंगल) तेज्सविणी (ऱणदुंदुबी) वेगळ्या धाटणेचो धैयधर (मानापमान) सुलोचना (संन्यस्त खड्ग) गोतम (ब्रम्हकुमारी) शिंवागी (राजसन्यांस) अशो जायत्यो स्त्री-पुरूष भूमिका आनी तांची वेगळ्या शैलाची गायिका नाट्यरसिकांक पिशें करून गेली. बालगंधर्व आनी केशवराव हांच्यापासून वेगळी आनी स्वताची गायनशैली तांणी विकसीत केली.

संदर्भ

<ref>भांगरभूंय दिसांळे 29 डिसेंम्बर 2018</ref‌‌‌)