म्हशींग
म्हशींग
प्रस्तावना
बदलम्हासकाच्या झाडाक गोंयातल्या काय वाठारांत शेगूल अशेंय म्हण्टात हें म्हसाकाचें झाड जायत्या जणांच्या पोरसांत दिश्टी पडटा. धवीं बारीक फुलां (श्वेतपुषपा) आनी तांबुस फुला (रत्पुषपा)अशा फुल्लांच्या रांगावयल्यान म्हासकाचे दोन प्रकार मेळटातं हातुंतलें धाव्या फुलांचे झाड सर्वमान्यपणान सागळे कडेन पळोवपाक मेळटां.
उपयोग
बदलआयर्वेदांत ह्या झाड़ाचो उपेग साबार दूयेंसां खातीर सागींल्लो आसा म्हसकाचीं पानां, सांगो,सागांच्यो बिंयो,तशेंच तची साल वखदी आसा. मस्काच्या तरण्या पानांची वा संगाची भाजी खल्यार जिबेक रूच हाडपाक आनी भूक वडोवपक मजत जाता. भूक कमी लागल्यार,जिबेची रूच गेल्यार, पोटांत दूखल्यार वा गुळो आयल्यार तशेंच पोटांत दंत जाल्यार लेगीत ही भाजी खावची.तकली दुखप, तकली जड जावप, घुंवळ येवप, मल्लुक मारून येवप वा संज्ञास (coma) अशा दुयेंसां वेळार सांगांच्या बियांचो चिमटीभर चूर्ण नाकात फुंकचो.कुडीतले दोश (वात,पित्ता,कफ) इबाडून नाकांतल्यान घाण (पुतिनासा) येता आसत जाल्यार मस्काचीं पानां घालून शिजयल्लें तेल दोन दोन थेंबे नाकांत घालचे.सालीचो कडो करून घेतल्यार खुप घाम वचून धाडिल्ली चरबी (fat) कमी जाता.ताका लागून चरबी वाडून जाड जाल्ल्या मनशांनी हो काढो सारक्या प्रमाणांत घेवचो.
वखदां
बदलकुडींतलो वात दोश इबाडून जावपी आर वा तोड वांकडें जावपा सारक्या दुयेंसाक म्हसकाच्या पानांचो रोस सकाळ आनी सांज हेर चालू आशिल्ल्या वखदां वांगडा घेवचो.तशेंच सांघ्याक सूज आनी दूख आसल्यार (आमवात) बिंयां पासून तयार केल्लें तेल लावचे तशेंच कुडींतलो कफ दोश इबाडून दोळ्यां मुखार काळोक आयल्यार वा दोळे आयल्यार म्होंवा वांगडा पानांचो रोस पोटांत घेवचो तशेंच पानांचो रोस एक एक थेंब दोळ्यांत घालचो.हो उपाय तज्ञ दोतोराकडल्यानूच करून घेवचो.केंसपुळी वा घावो जावन तातूंन सूज,दुख आनी जळजळ आसल्यार म्हसकाचीं पानां वांटून ताचो लेप घाव्यार लावचो.तशेंच सालीचो काढो गांवटी तुपा वांगडा घवचो.म्हयन्याचो पाळये वेळार बायलांक त्रास जाल्यार वा पाळी वेळार येना जाल्यार पानांचो रोस वा सालीचो काढो पोटांत घेवचो.सालीचो वापर चड प्रमाणांत केल्यार पोटांत जळजळ जावपाची शक्यताय आसता अशा वेळार दुद वा तुप पोटांत घेवचें.