रणवाद्यां

रणवाद्यां पुर्विल्ल्या काळांत झुज करपावेळार व्हडल्यान आवाज करपी वाद्यां वाजयताले. त्या वाद्यांक रणवाद्यां अशें म्हणटात. रणवाद्यां वाजोवपांत स्वपक्षात उत्तेजन दिवप आनी शत्रुपक्षाक भय घालप अशे दोट्टी उद्देश आशिल्ले. ऋग्वेद काळांर वाजयताले अशा कांय वाद्यांचो उल्लेख ऋचेंत आयला.

अव स्वराति गंर्गरो गोघा परि सनिष्वणत। पिड्गा परि चनिष्कददिन्द्राय ब्रह्मोद्यतम्॥

अर्थ - पळेयात, कण्र्याचो आवाज जावपाक लागला. शिंगानय कर्कश आवाज केला. प्रत्यंचेचोय टणत्कार सुरू जाला. आतां वेळ वगडायनासतना इंद्राखातीर प्रर्थनासुक्त म्हणात.

राम- रावण झुजांत नगारो आनी शंख हीं रंवाद्यां आशिल्लीं. हजारांनी डमरू आनी शेंकड्यांनी नगारे एकाच वांगडा वाजपाक लागले म्हणजे त्या आवाजाक कोणाघात म्हणटात. कोणाघात हो एक वाद्यप्रकार. महाभारतांत झर्झर, पणवानक, गोमुख, नगारो, मृदंग, आडंबर, क्षुद्र, पटह, दुंदुभी, पेश्य, क्ष्वेड, ऋकच, मुरज सारकिल्या जायत्या रणवाद्यांचो उल्लेख केल्लो आसा. झुजापयलीं शंखध्वनी करपाची चाल आसली. हीं रंवाद्यां प्रशिक्षीत अधिकाऱ्यांच्या ताब्यांत आसतालीं. झुज सुरू जाल्ल्याची सुचोवणी नगारो वाजोवन दिताले.