विज्ञान
विज्ञान म्हणजे विशेश ज्ञान.खंयच्याय विशयाच्या तत्वासंबंदीं,सिध्दांतांसंबंदीं आनी गुणधर्मासंबंदीं खाशेलें गिन्यान प्राप्त करून घेवप जाता त्या गिन्यानाक विज्ञान ही संज्ञा लायतात.विज्ञानाक Science हें पर्यायी इंग्लीश उतर. Science हेंउतर मूळ लेटीन Scio ह्या उतरावयल्यान आयलां.Scio म्हणजे जाणा जावप वा गिन्यान जावप.
खंयचेय गजालींचे गिन्यान प्राप्त करून दिवपी मनशाक सैमान इंद्रियां दिल्यांत.ह्या इंद्रियां मार्फत म्हणजे कान,दोळे,नाक हाच्या मार्फत मनीस जगाची वळख करून घेता.ते वळखींतल्यान मनीस थारावीक अनुमानां काडटा.अशीं अनुमानां काडपाक परतून ताका बिद्दी(मेंदू) हें इंद्य मदत करता.गजालीचें निरीक्षण,निरिक्षणांतल्यान इंद्रियामार्फत अणभव आनी अणभवांतल्यान बध्दीचे कसवटीचेर अनुमान काडप हे शास्त्रीय पध्दतीक विज्ञानीक पध्दत म्हण्टात.
कांटेकार अनुमान काडप शक्य जातालें तर पक्कें निरिक्षण जावंक जाय.तेखातीर इंद्रियां सशक्त जाय.तांकां सशक्त करपाक विज्ञानीक उपकरणां मदत करतात.जे बुध्दीचे कसवटीचेर निमणें अनुमान काडप जाता,तिका योग्य निर्णय घेवपाक प्रयोगशाळा मदत करता.धशे तरेन विज्ञानीक उपकरणांच्या आदारान,प्रयोग मार्फत खंयची गजाल सिध्द करपाची जी शास्त्रीय रीत आसा तिका विज्ञानीक रीत म्हण्टात आनी ते रितींतल्यान जें गिन्यान प्राप्त जाता तें विज्ञान आसता.
बरेच प्रयोग केलेउपरांत विज्ञानीक एका थरावीक ठोस अनुमानाकडे पावता.तें अनुमान (सत्य)प्रतिपादन करपाखातीर तो एक व्याख्या निर्माण करता.तो त्या सत्याचो सिध्दांत(Theory) जाता.हें प्रक्रियेंत विज्ञानीक केन्ना केन्ना परिकल्पनेचो(Hypothesis)आदार घेता आनी तिचेवरवीं कांय शक्यतायेचो(Deductions)अदमास करता आनी तातुंतल्यान फुडें अंतीम निर्णयाकडेन (Theory)पावता.होच निर्णय उपरांत सैमाचें तत्व (Law of nature) जाता आनी अशे तरेन विज्ञानीक पध्दतीन सैमाचें गुपीत उक्तें करून सैमाचे तत्वाचें गिन्यान प्राप्त करून दिता.हें एक तत्व मुखार आनीक जायतीं तत्वां सोदुन काडपाक उपेगी पडटा.
विशयाच्या संदर्भांत आनी ताचे गरजेनुसार विज्ञानाचे पोट-विभाग केल्यात.जरी एका विभागाचो संबंद दुस-या विभागाकडेन आसप सैमीक आसलें तरी विज्ञान पध्दतीक एक शिमीत रूप दिवपाच्या उध्देशान विज्ञान ह्या विस्तृत विशयांचो वेगवेगळ्या शाखा निर्माण केल्यात.हातूंत मुळावें विज्ञान (गणित,बौतिकी,रसायन,जीवविज्ञान,समाज विज्ञान,मनोविज्ञान)आनी अनुपयुक्त विज्ञान (खगोलशास्त्र,भूगर्भशास्त्र प्राणिविज्ञान,वनस्पत विज्ञान,भूगोल)अशे सदळपणान मुखेल दोन फांटे मानल्यात.परतून दर एका फांट्या अंतर्गत,खाशेलें गिन्यान प्राप्त करपाच्या उद्देशान दर एका विज्ञानाचे पोट-विभाग मानल्यात.जशें गणित,अंकगणित,बीजगणित,मितीगणित आदी.रसायनशास्त्र,भौतिक रसायनशास्त्र,कार्बनीक रसायनशास्त्र,अकार्बनीख रसायनशास्त्र आदी.
सद्याचें युग हें विज्ञानीक युग म्हणप जाता.सद्याच्या युगांत मनशाच्या दर एका वेव्हाराचेर विज्ञानाचो प्रभाव पडिल्लो दिसता.मनशाच्या दिसपट्ट्या वेव्हाराक लागपी दर वस्त ही विज्ञानान सोदुन काडिल्ली आसा,वा तिका विज्ञानीक संशोधनाचो हातभआर लागिल्लो आसा.तेखातीर विज्ञानीक मनीस कुळयेचे उदरगतीचें वरदान मानलां विज्ञानीक संशोधनावरवीं निर्माण केल्ल्या सुविधा-साधनां वरवीं मनशाक सगळे तरेची शारिरीख,मानसिक,भोतिक सवस्तकाय मेळ्ळ्या.तेवरवीं ताचें जिवीत चड सुखी जावंक पावलां.ताची शारिरीक तशी बौध्दीक तांक वाडून ताची सर्वांगी उदरगत जाता.
खंयचेय गजालीचो दुरुपयोग जालो म्हणटकच वरदानाचें रुपांतर शापांत जाता.विज्ञानीक संशोधनाचो वापर मनीस कुळयेच्या ब-याखातीर जावंचो हो सैमीक संकेत.कांय नश्ट्यां लोकांक हो संकेत कळूंक ना.ते वैयक्तिक सुर्वाथाचे आशेन विज्ञानाचो दुरुपयोग करूंक लागल्यात.मनीस कुळयेचें कल्याण करपाची क्षमता आशिल्ल्या विज्ञान ह्या अपार शक्तीक वायट कर्मांखातीर वापराची तांकां पाडी बुद्द जाल्या.तांणी विज्ञानाचो दुरुपयोग करून विज्ञान हे शक्तीवरवीम मनीस कुळयेचें अतोनात नुकसान केलां.पूण विज्ञान हे शक्तीची हातूंत कांय चूक ना.चूक आसा ती तिका वायट कामाक वापरतल्यांची.म्हणून कांयजाण विज्ञानाक दूशण दितात तें समा न्ही.