"रेल्वे" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
imported>Pritam barve No edit summary |
imported>Pritam barve No edit summary |
||
40 वळ :
युरोप खंडांभायर रेल्वे येरादारीचो प्रसार सुरवेक उत्तर अमेरिकेंत जालो. इंगलंडावरी अमेरिकेंतूय सुरवेक खाजगी उद्देगधेद्यांक स्वातंत्र्य दिवपाचें धोरण कार्यान्वीत जाल्ल्यांन थंय जायत्यो ल्हान कंपन्यो अस्तित्वांत येवन उण्या अंतराचे लोहमार्ग बांदलो. 1840 जाता म्हळ्यार न्यूयॉर्कासावन वॉशिंग्टनाक रेल्वे परिवहनावरवीं वचपाक जायत्यो गाड्यो बदलच्यो पडटाल्यो. फुडल्या दोन दशकांत न्यूयॉर्कासावन शिकागो वचपाक सुमार 2000 किमी. लांबायेचे रेल्वेमार्ग अस्तित्वांत आयले. पूण हातुंतूय गाडयो बदलच्यो पडटाल्योच. फुडे 1861 – 65 ह्या काळांत मात यादवी झुजावेळार सैन्याक जलद हालचाल करपाखातीर रेल्वे परिवहनाचें म्हत्व लक्षांत घेवन अमेरिकन सरकारान एकसंघ रेल्वे वेवस्थेचें नवें धोरण दवरलें. तशेंच ल्हान रेल्वे कंपन्यांक व्हड कंपन्यांमदीं आस्पावन घेवपाक उत्तेजन दिलें. फावो ते कायदे केल आनी रेल्वे सुसूत्रीकरण हाडलें. हातुंतल्यान युनियन पॅसिफीक ह्या दोन व्हड रेल्वे कंपन्यांनी दोंगराळ आनी निर्जन वाठारांतल्यान खूब त्रासांनी रेल्वेमार्ग पुराय केले. 10 मे 1869 दिसा दोनूय दिशांनी स्पर्धात्मक प्रगती करपी हे दोन रेल्वेमार्ग उटा राज्यांतल्या प्रॉमटरी ह्या गांवाभायर एक भांगराचो खिळो मारून जोडली आनी संवसारांतली पयली परिवहन वेवस्था कार्यान्वीत जाली.
ते उपरांत रेल्वे परिवहनाचे उदरगतींत वाड जायत गेली. अमेरिकेच्या व्हड आनी निर्जन अस्तंत भागाचें वसणुकीकरण करपाखातीर सरकारान खाजगी रेल्वे कंपन्यांक उण्या दराच्या कळंतरान नव्या रेल्वेमार्गाचे बांदावळीखातीर रीण दिलें. तशेच, रेल्वेमार्गाच्या दोनूय वटांतल्यो चड क्षेत्रफळाच्यो जमनी तांकां इनामां न्हणून दिल्यो. अशेतरेन 29 रेल्वे कंपन्यांक 30,000 किमी. लांबायेची लोहमार्गा भोंवतणीं सुमार 53,000 हॅक्टरांवयर इनानी जमीन दिली. एकुणिसावे शतमानाचे निमाणेमेरेन अमेरिकेच्या उदेंत देगेसावन अस्तंत देगेमेरेन अखंडीत प्रवासी वा म्हाल येरादार करपी णव लोहमार्ग अस्तित्वांत आयले.
जेन्ना इंगलंडांत रेल्वे येरादार सुरू जाली तेन्नाच्यान भारतांत वेपाराच्या निमतान येवन राजकीय सत्ता प्रस्थापीत केल्ल्या इस्ट इंडिया कंपनीच्या अधिकाऱ्याक भारतांतूय रेल्वे परिवहन चालू करपाची इत्सा जाली. तेन्ना उदेंतेकडेन कलकत्यासावन राणीगंजामेरेन सुमार 200 किमी. लाबांयेचो आनी अस्तंतेकडेन मुंबयसावन कल्याणामेरेन 50 किमी. अंतराचो अशे दोन रेल्वेमार्ग बांदपाच्यो येवजणो आंखल्यो. तेप्रमाण 16 एप्रिल 1853 वर्सा मुबंय प्रांतांत बोरीबंदर ते ठाणें ही सुमार 34 किमी. लांबायेची भारतांतली पयलीच रेल्वे परिवहन वेवस्था चालू जाली. तिची मालकी आनी वेवस्थापन ग्रेट इंडियन पेनिन्सुला रेल्वे हे कंपनीकडेन आशिल्लें. 15 ऑगस्ट 1854 दिसा भारतांतलो दुसरो रेल्वेमार्ग कलकत्यांतल्या हावडा वाठारासावन सुमार 30 किमी. अंतराचेर आशिल्ल्या हुगळी ह्या गांवां मेरेन चालू जालो. 1853 ते 1869 ह्या सोळा वर्सांच्या काळांत भारतीय रेल्वे परिवहन वेवस्थेची सुमार 6000 किमी. लांबायेची रेल्वे येरादार वेवस्था अस्तित्वांत आयिल्ली. ह्या काळांतलो मुंबय – पुणें रेल्वेमार्गावयलो कर्जत ते लोणावळा हो खुबूच चडटी आशिल्लो घाटांतलो रेल्वेमार्ग संवसारांतल्या त्या काळांतल्या अभियांत्रिकेंत उल्लेखनीय थरलो.
|