"रेल्वे" च्या आवृत्तींत अंतर

Content deleted Content added
imported>Pritam barve
No edit summary
imported>Pritam barve
No edit summary
45 वळ :
 
जेन्ना इंगलंडांत रेल्वे येरादार सुरू जाली तेन्नाच्यान भारतांत वेपाराच्या निमतान येवन राजकीय सत्ता प्रस्थापीत केल्ल्या इस्ट इंडिया कंपनीच्या अधिकाऱ्याक भारतांतूय रेल्वे परिवहन चालू करपाची इत्सा जाली. तेन्ना उदेंतेकडेन कलकत्यासावन राणीगंजामेरेन सुमार 200 किमी. लाबांयेचो आनी अस्तंतेकडेन मुंबयसावन कल्याणामेरेन 50 किमी. अंतराचो अशे दोन रेल्वेमार्ग बांदपाच्यो येवजणो आंखल्यो. तेप्रमाण 16 एप्रिल 1853 वर्सा मुबंय प्रांतांत बोरीबंदर ते ठाणें ही सुमार 34 किमी. लांबायेची भारतांतली पयलीच रेल्वे परिवहन वेवस्था चालू जाली. तिची मालकी आनी वेवस्थापन ग्रेट इंडियन पेनिन्सुला रेल्वे हे कंपनीकडेन आशिल्लें. 15 ऑगस्ट 1854 दिसा भारतांतलो दुसरो रेल्वेमार्ग कलकत्यांतल्या हावडा वाठारासावन सुमार 30 किमी. अंतराचेर आशिल्ल्या हुगळी ह्या गांवां मेरेन चालू जालो. 1853 ते 1869 ह्या सोळा वर्सांच्या काळांत भारतीय रेल्वे परिवहन वेवस्थेची सुमार 6000 किमी. लांबायेची रेल्वे येरादार वेवस्था अस्तित्वांत आयिल्ली. ह्या काळांतलो मुंबय – पुणें रेल्वेमार्गावयलो कर्जत ते लोणावळा हो खुबूच चडटी आशिल्लो घाटांतलो रेल्वेमार्ग संवसारांतल्या त्या काळांतल्या अभियांत्रिकेंत उल्लेखनीय थरलो.
 
1890 म्हळ्यार संवसारांतल्या पुराय रेल्वेमार्गाची वट्ट लांबाय सुमार 6,50,000 किमी. इतली जाल्ली.
 
 
इ.स. 1890 – 1950 : एकुणिसाव्या शतमानाचे अखेरेक रेल्वे परिवहन वेवस्थेचे कार्यक्षमतायेंत सर्वांगीण सुदारणा करपांत चड भर दिलो. रेल्वेच्या अभियांत्रिकी आनी कर्षण प्रेरणा ह्या तंत्रांत जाल्ले उदरगतीक लागून उज्यागाडयेच्या वेगांत नवे विक्रम करपांत येताले. जर्मनींत विसाव्या शतमानाचे सुरवेक खाशेल्या प्रवाहरेखीत (गतीक हवेचो रोध उणो जातलो अशे तरेन तयार केल्ल्या) आकारान सांच्याचीं इंजिनां बांदपाक सुरवात जाली आनी तांच्या आदारान वराक 150 किमी. वेगाचो उच्चांक गांठलो. 1930-40 ह्या दुसऱ्या म्हाझुजा आदींय इंगलंडांत अशेतरेच्या इंजिनाची आनी उज्यागाड्यांची बांदावळ प्रचारांत आयली. ताका लागून दोनूय देशांनी इंजिनाच्या चांचणीवजा धांवांत 200 किमी. वेगाचो विक्रम केलो. इंग्लंडांत 1935 वर्सा पांचव्या जॉर्ज बादशाच्या राज्याभिशेकाच्या रजत महोत्सवानिमतान केल्ल्या जायत्या उपक्रमांत लंडन सावन एडिंबरो मेरेन सुमार 640 किमी. लांबायेच्या रेल्वेमार्गावयल्यान कॉरोनेशन स्कॉट ह्या नांवाची खास बांदावळीची उज्यागाडी हो प्रवास सदांच स वरांनी करूंक लागली. एकुणिसाव्या शतमानाचे अखेरेक विद्युत् शक्तीचेर चलपी इंजिनाच्या संशोधनाक जायत्या देशांनी सुरवात जाली. उपरांत 1890त लंडनांत 5 किमी. लांबायेची पयली विद्युत शक्तीन चलपी भुंयारी रेल्वे परिवहनाखातीर जायत्या देशांत प्रसार जालो. विसाव्या शतमानाचे सुरवातीकच पॅरिसांतूच कार्यान्वतीन आशिल्ली नामनेची रेल्वे वेवस्था (मेट्रो) पुराय विद्युत् शक्तीचेर आदारिल्ली आशिल्ली. 26 नोव्हेंबर 1903 दिसा ब्राउन कंपनीन तयार केल्ल्या विजेच्या इंजिनान वराक 210 किमी. वेगाची तेंगशी गांठली.
 
 
पयल्या म्हाझुजाउपरांत डिझेल इंजिनाच्या आनी दुसऱ्या म्हाझुजाउपरांत विद्युत् इंजिनाच्या आदारान चलपी रेल्वे परिवहनाचो संवसारभर प्रसार जालो. अमेरिका आनी रशिया ह्या देशांतल्या लांब अंतराचे म्हाल येरादारीखातीर आनी महानगरी प्रावासी परिवहनाखातीर विद्युत् शक्तीचेर चलपी उज्यागाड्यांचो चड प्रमाणांत वापर जांवक लागलो. युरोपांतल्या देशांत रेल्वेमार्गांची लांबाय उणी आसली तरी विद्युत् शक्तीचें उण्या खर्चांत उत्पादन शक्य आशिल्ल्यान थंय रेल्वे परिवहनान विद्युत् कर्षणाचो उपेग करताले. युरोपी देशांची संवसारांत जंय जंय साम्राज्यां आशिल्लीं, थंय लेगीत विद्युत् कर्षणाचो प्रसार केलो. देखीक, भारतांत पयली विद्युत् कर्षणान चलपी रेल्वे वेवस्था 1925त सुरू जाली.
"https://gom.wikipedia.org/wiki/रेल्वे" चे कडल्यान परतून मेळयलें