"आंगोला" च्या आवृत्तींत अंतर

 

आफ्रिकेंतल्या हेर देशांभशेन आंगोलाय बरोच काळ फाटीं उरलो. दुसऱ्या म्हाझुजां उपरांत फ्रेंच आनी ब्रिटनाचे सत्तेखाल आशिल्लीं आफ्रिकेंतलीं चडशीं राष्ट्रां स्वतंत्र जालीं पूण आंगोला स्वतंत्र जालो ना. 1953 वर्सा पोर्तुगालान आंगोलाक स्वतंत्र प्रांताचो दर्जो दिलो, पूण पुराय अर्थान स्वतंत्र असो हो प्रांत नाशिल्लो. ताका पोर्तुगालाचोच एक प्रांत मानताले. लोकांक कांय प्रमाणांत ल्हान-सान अधिकार मेळ्ळे. आंगोलांतल्या लोकांनी स्वतंत्रताये खातीर चळवळ चालू केली. 1961 वर्सा आंगोलांत बऱ्याच वाठारांनी बंड जालें, पूण बंडाचे यत्न सफळ जाले नात. 1962 त आंगोलांतल्या राष्ट्रवादी लोकांनी फिन्शासा हांगा प्रतिसरकाराची थापणूक केली. थंयसावन सशस्त्र उठाव करपाचे यत्न चालूच आशिल्ले. संयुक्त राष्ट्रांतल्या आशिया आनी आफ्रिका खंडांतल्या बऱ्याचशा देशांनी आंगोलाचे स्वतंत्रतायेक आदार दिलो. इतले मजगतीं स्वतंत्रताय मेळोवचे खातीर मुव्हिमेन्तु पोपुलार द लिबेर्तासांव द आंगोला, फ्रॉन्ति नासियोनाल द लिबेर्तासांव द आंगोला ह्यो संघटना नेटान वावुरताल्यो. 25 एप्रिल 1974 वर्सा पोर्तुगालांत पोरने सरकार वचून नवें सरकार आयलें. ह्या सरकारान वसणुकींतल्यो लडायो सोंपोवपाचो निर्णय घेतलो. 1975 वर्सा आंगोलाक पुराय स्वतंत्रताय मेळ्ळी. स्वतंत्रताये उपरांत आंगोलाक पीपल्स रिपब्लिक ऑफ आंगोला ह्या नांवान वळखूंक लागले. 1976 वर्सा आंगोला, ऑर्गनायझेशन ऑफ आफ्रिकन युनिटी आनी संयुक्त राष्ट्र संघटनेचो प्रतिनिधी जालो.

आंगोला हें एक सार्वभौम राष्ट्र जावन आसा. ह्या राष्ट्राखातीर 1975 त संविधान तयार जालें आनी फुडें ह्या संविधानांत 1976 त कांय बदल घडयले. राज्यकारभाराचें फुडारपण एम्. पी. एल्. ए. म्हळ्यार मुव्हिमेन्तु पोपुलार द लिबेर्तासांव द आंगोला ह्या पक्षा कडेन आसा. राज्यकारभार मार्क्सवादी-लेनिनवादी विचारां वरवीं चलता. प्रशासन चलोवचे खातीर क्रांतिकारी मंडळ (रेव्होल्युशनरी काउन्सिल) आसा. ह्या मंडळाची बसका म्हयन्यांतल्यान एक फावट जाता. राजकी, प्रांतीय, तरणाटे आनी बायलां अशा विंगड विंगड पांवड्यावयले प्रतिनिधी ह्या मंडळांत आसात. पक्षाचे केंद्रीय समितीन घेतिल्ल्या निर्णयांचेर ह्या बसकांनी विचार जाता आनी हे निर्णय वेव्हारांत हाडटात. पक्षाचो अध्यक्ष होच देशाचो अध्यक्ष आसता.

 

 

हांगाच्या लोकांचो मूळ धर्म म्हळ्यार परंपरेप्रमाण रुढी पाळप, पूण किरिस्तांव धर्माचो बरोच प्रसार हांगा जाला. रोमन कॅथलिकांची संख्या बरीच व्हड आसा. क्यूबाचे सैनिक आनी रशियनय ह्या देशांत हालींमेरेन दिश्टी पडटाले. सरकार जरी मार्क्सवाद लेनिनवादाचो उक्तेपणान प्रचार करता, तरी लोकांक धर्मीक स्वतंत्रताय आसा.हांगाचे लोक लांकूड, माती आनी फातरांची कलाकुसर करपांत बरेच हुशार आसात. लुआंदा, काबिंदा ह्या वाठारांनी विणिल्ले कपडे आनी तरातरांचें नक्षीकाम पळोवंक मेळटा. फुटबॉल,व्हॉलीबॉल, बास्केटबॉल, पेंवप, कसरतीक (Gymnastics), ज्यूडो हे खेळ लोकांमदीं प्रिय आसात. कला आनी संस्कृतायेची जतनाय करचेखातीर सरकारान राष्ट्रीय पांवड्याचेर एका मंडळाची थापणूक केल्या.

राष्ट्रीय साक्षरतेचें प्रमाण सुमार 10% आसा. हे विशीं आंगोलाचो संवसारांत 128 वो क्रमांक लागता. शिक्षण 6 ते 11 वर्सां मेरेन सक्तीचें आनी फुकट आसा. शळेंतलें शिक्षण 11वर्सांचें आसता. शिक्षणीक वर्स सप्टेंबर ते जुलै मेरेन चलता. शाळांनीं पोर्तुगेज भाशेंतल्यान शिकयतात, उंचेल्या पांवड्या वयलें शिक्षण उनिव्हेर्सिदाद द लुआंदा ह्या विश्वविद्यालयांत मेळटा. हें विश्वविद्यालय 1963 वर्सा जल्माक आयिल्लें. हांगाचे बरेच विद्यार्थी शिक्षणा खातीर भायल्या देशांनी वचून रावल्यात.

=== भाशा आनी साहित्य: ===