"मोहेंजोदडो" च्या आवृत्तींत अंतर

किल्ल्या भितर नागरी वसती आशिल्ली. हे नागरी वसतीच्यो वट्ट अवस्था उत्खननांत मेळ्ळ्यो. हांगाची नागरी वसती हडप्पा भाशेनूच आखीव आनी योजनाबध्द मांडावळीची आशिल्ली. थंयचे रस्ते सुमार (picture) 9मी.रूंद आसून मुखेल रस्ते उदेंत – अस्तंत आनी उत्तर – दक्षिण अशे आखल्यात. हांगाचे रस्ते एकामेकांक काटकोनांत मेळिल्ल्यान पुराय वसती वेगवेगळ्या काटकोन चौकोनांत वांटिल्ली दिसली. घराचीं दारां मुखेल रस्त्याकडेन वचनासतना ल्हान गल्लींकडेन वतात, अशेतरेन बांदल्यांत. हीं घरां भट्टेंत भाजिल्ल्या पक्क्या विटांचीं आसून दर एका घरांत तीन कुडी, एक न्हाणी घर आनी एक रांदचीकूड आसा.कांय घरां दोन माळ्यांचीं आशिल्लीं.

हांगाचे लोक वेगवेगळे भांगराचे अलंकार वापरताले. ते भायर वेगवेगळ्या मोलादीक फातराचे, स्टिअटाइट आनी फियान्सचे मणी वापरताले. कांय फातरांच्या मणयांचेर धावो वा काळो रंग भरून नक्षी काडिल्ल्याचें मेळ्ळां. तेभायर मातयेचीं तरेकवार खेळणी आनी मूर्ती मेळ्ळ्यात. तातूंतलीं कांय खेळणीं अशीं आसात, जातूंत दोरी वा बडी घाल्यार त्या खेळण्याची मान हालोवं मेळटा.थंय तांब्याचीं शिन्नी, कुऱ्हाड, चाकू, कानवेत, गिरमीट आदी हत्यारां आनी तांब्याचीं आयदनांय वापरांत आशिल्लीं. मोहेंजोदडो हांगाचे वसतीचो नाश कसो जालो हाचेविशीं विव्दानांत एकमत ना.व्हीलर हाच्या मतान हांगा खूब व्हड कत्तल जाली आसूंक जाय. हांगच्या जिन्यांनी लेगीत मडी मेळळ्यांत.ताचेवयल्यान मोहेंजोदडो हांगा अचकीत हल्लो करून तांची कत्तल जाली आसूंक जाय. भूयकांप वा तत्सम सैमीक अरिश्टांवरवीं हांगचें जिवीत नश्ट जालें आसूं येता अशेंय एकमत आसा. मोहेंजोदडोच्या कालखंडाविशीं वेगवरगळीं मतां मेळटात. पूण हांगा मेळिल्ल्यो मुद्रा, रंगीत नक्षीकाम केल्ले फियान्सचे मणी,ब्राँझाच्यो कुऱ्हाडी हांचो मध्यउदेंतेंतल्या वेगवेगळ्या सुवातींच्या उत्खननांत सांपडिल्ल्या पुराव्यांकडेन मेळ घाल्यार मोहेंजोदडोचे संस्कृतीचो काळ इ.स. आदीं तिसरें सहस्त्रक अशें सांगतात.