"आसाम" च्या आवृत्तींत अंतर

Content deleted Content added
Wikipedia python library
Wikipedia python library
72 वळ :
१. पुराणांचे गद्य अणकार आनी आपरोस २. गद्य चरित्रां. वैष्णव पंथाचो प्रसार करप आनी ताका लोकांचो आसाशिरो मेळोवन दिवप ह्या हेतान वैष्णव संत आनी कवींनी व्हडा प्रमाणांत आसामी भाशेंत साहित्य रचना केली. म्हान संतकवी शंकरदेवान (१४४९-१५६९) वैष्णव पंथाच्या प्रसारा वांगडाच असमिया गीत-संगीतात नामना आनी लोकाश्रय मेळोवन दिलो. ताणें भआगवत पुराणांचो सोप्या भाशेंत अणकार केलो. ताचो अनुयायी माधवदेव हाणें (१४८९-१५९६) ‘जन्मरहस्य’ आनी ‘राजसूय यज्ञ’ हीं काव्यां आनी ‘भक्ती-रत्नावली’चो छंदोबद्ध अणकार केलो.भारतीय तत्वज्ञानपर ग्रंथांत अज्रंवर थारपी भक्तिगीत ग्रंथ ‘नामघोषा’ वा ‘हाजारी घोषा’ ही ताचीच रचणूक जावन आसा. अनंत कंदलीन ‘महिरावण-बध’, ‘हरि-हर युद्ध’, ‘वृत्रासुर-वध’,‘भरत-सावित्री’, ‘जीव-स्तुति ’ आनी ‘कुमार हरण’ हे ग्रंथ रचले. रामसरस्वतीन महाभारताचो आसामी भाशेंतअणकार केलो. भट्ट देवान (१५५८-१६३८) ‘कथा गीत’ नांवाची गद्य भगवतगीता रचली. ते भायर ताणें कथा भागवतय रचलें. दामोदर देव (1488-1598) हाणें म्हत्वाचीं चरित्रां तर पुरुषोत्तम ठाकूर हाणें व्याकरणाविशीं कार्य करून आसामी साहित्यांत मोलाचीं भर घाल्या.
=== आहोम वा गद्यबुरूंजी काळखंड (१६५१ ते १८२६): ===
असमिया साहित्याचो तिसरो काळखंड आसामांतल्या आहोम राजांच्या उदया सावन सुरू जाता. आहोम राजांनी राजकी मळावेल्यो घडणुको फाकिवंत बरोवप्या कडल्यान, सोपे आनी सादे भाशेंत बरोवन घेतल्यो. इतिहासाची बसकां आशिल्ल्यो जायत्यो ‘बखरी’ ह्या काळ खंडांत बरयल्यो. ह्या बखरींक ‘बुरूंजी’ म्हणटात. हरकांत बुरूआ हाणें संपादीत केल्या ‘असमि बुरूंजी’ आनी ‘देवघानी आसाम बुरंजी’ ह्या पुस्तकांत[[पुस्तक]]ांत जायत्या बुरुंजीचें संकलन केल्ले आसा. ते भायर श्रीनाथ दुआरा संपादीत तुंगखुंगिया बुरुंजी, कचारी बुरुंजी, आसाम बुरुंजी, डॉ. एस्. के. भूयन हाणें संपादीत केल्लें ‘पादशहा बुरुंजी’ हें बुरुंजीविशींचें म्हत्वाचें साहित्य जावन आसा.
 
आहोम राजे आनी सरदारांनी ‘गद्यबुरुंजी’कच न्हय तर भौसाक उपेगी पड सारकें साहित्य बरोवपाक आपलें फाटबळ दिलें. ताका लागून ज्योतिश्य, वैजकी, संगीत नृत्य, नितीशास्त्र आनी हेर विशयांचेर गद्य आनी गद्य रुपांत ग्रंथ रचना जाली. हातूंत हत्ती संबंदान ‘हस्तिविद्यार्णव’, घोड्यांच्या रोगांची चिकित्सा करपी ‘घोडानिदान’ नृत्य आनी हस्तमुद्रासंबंदीत ‘श्रीहस्तमुक्तावली’, नितीशास्त्राचेर ‘नीतिलतांकुर’, ज्योतिश्यशास्त्राचेर ‘भास्वती’ आनी हेर ग्रंथ हातूंत आस्पावतात.
84 वळ :
1826 त, ब्रिटिशांनी आसाम आपल्या शेकातळा घेतकच ब्रिटिशांक शासनवेवस्था आनी न्यायदान वेवस्था चालीक लावपाक इंग्लीश भास जाणा जाल्ल्या कारकुनांची गरज पडली. इंग्लीश भास जाणा जाल्ले लोक आसामांत नाशिल्ल्यान बंगालांतल्यान व्हड प्रमाणांत लोक हाडले. बंगाली लोकांनी ‘आसामी’ ही वेगळी भास नासून बंगालीचीच ती बोली आसा असो गैरसमज पातळायलो. अशे तरेन सुमार चाळीस वर्सां आसामाचेर बंगाली भाशेचो शेक चल्लो. ह्या काळांत आसामी भाशा-साहित्यांत व्हडलीशी भर पडली ना.
 
मिशनऱ्यांनी आसामी भास शिकून तातूंत ग्रंथ रचणूकय केली. 1813 त पुराय बायबल आसामींत आसलें. जॉन बन्यनचें ‘पिल्ग्रिम्स प्रोग्रॅस’ आनी ताची हेर पुस्तकां[[पुस्तक]]ां सोपे आसामी भाशेंत अणकारीत जालीं. 1846 त ‘अरुणेदय’ नांवाचें साहित्यीक म्हयनाळें उजवाडाक येवपाक लागलें. मिशनऱ्यांच्या पालवान आसामी भाशेक मानाची सुवात मेळोवन दिवंक जे वावुरल्यात.
 
तातूंत आनंगराम ढेकिआल (विचार प्रवर्तक बरपावळ), फूकन हेमचंद्र बरुआ (शास्त्रीय तत्वांचेर आदारिल्ल्या असमिया शब्दकोशाचो लेखक), गुणाभिराम बरुआ (भोंवडेवर्णन आनी समाजीक नाटकां) हांचो आस्पाव जाता. 1873त, असामिया भास बंगाली भाशेचो शेक सोंपोवन आपल्या भौमानाच्या पदार पावली.
104 वळ :
आसामी लघुकथेचेर अस्तंतेच्या कथा साहित्याचो प्रभाव पडला. तिका वयल्या पांवड्यावेली कलात्मकता मेळोवन दिवपाचो मान लक्ष्मीकांत बेझबरुआ हाका वता. ताचे ‘साधुकथार कुकि’,‘जोनाबिरी’ आनी ‘ सुरभि’ हे तीन लघुकथा झेले उजवाडाक आयल्यात. शरदचंद्र गोस्वामी, नगेंद्र नारायण आनी त्रैलोक्यनाथ गोस्वामी हांणी भौशीक जीणेचें चित्रण आपल्या कथांतल्यान केला.
 
भारतीय साहित्याचो मानदंड आशिल्लो ज्ञानपीठ पुरस्कार 1979 वर्सा बीरेन्द्रकुमार भट्टाचार्याच्या ‘मृत्युंजय’ पुस्तकाक[[पुस्तक]]ाक मेळ्ळो, भारतीय साहित्य अकादेमीचे पुरस्कार जोडपी ह्या भाशेंतले साहित्यीक आनी तांच्यो साहित्य कृती फुडले तरेन आसात.
 
1955: जतींद्रनाथ गुआरा, 1960: वेणूधर सर्मा, 1961: बीरेंद्रकुमार भट्टाचार्य- ‘यारुइगम’(कोंकणी अणकार : आयलें आमचें राज्य – मनोहरराय सरदेसाय 1990), 1964 : बिरची कुमार बरुआ, 1966: अंबिकागिरी रॉयचौधरी, 1967: त्रैलोक्यनाथ गोस्वामी,१९६८: नलिनूबाला देवी, १९६९: अतुल चंद्र हजारिका, १९७०: लक्ष्मीनाथ फूकन, १९७२: सय्यद अब्दूल मलीक, १९७४: सौरभ कुमार छलीना, १९७५: नवकांत बरुआ, १९७६: भाभेन्द्रनाथ सायकिया, १९७७: आनंदचंद्र बरुआ, १९७८: होमेन बोरगोहन, १९७९: भाभेन बरुआ, १९८०: जोगेश दास, १९८१: नीलमणी फूकन‍‌ (धाकटो), १९८२: इंदिरा गोस्वामी,(माम्मय रैसम गोस्वामी), १९८३:निर्मलप्रभू बार्दोलाय, १९८४: देवेन्द्रनाथ आचार्य, १९८५: कृष्णकांत हद्दिकी, १९८६: तीर्थनाथ सर्मा, १९८७: हरिकृष्ण डेका, १९८८: लक्ष्मीनंदन बोरा, १९८९: हिरेन गोहेन.
"https://gom.wikipedia.org/wiki/आसाम" चे कडल्यान परतून मेळयलें