"अरबस्तान" च्या आवृत्तींत अंतर

इस्लामचे धर्म प्रसारक ज्या ज्या वाठारांनी धर्माचो प्रसार करूंक गेले त्या त्या वाठारांनी तांणी आपल्या पवित्र ग्रंथां वांगडा अरबी भाशाय व्हेली. फार्सी सारक्या आर्यकुळांतले भाशेचें रुप तिच्या प्रभावान बरेंच बदललें. भारतांतल्या बऱ्याच भाशांनी खासा करून दक्षिणेवटेनच्या मुसलमानांक लागून मराठी सारके भाशेचेर अरबीचो बरोच परिणाम जालो. कांय अरबी उतरां भारतीय भाशांनीं आपणायलीं आनी आयज तीं उतरां त्या भाशांतलींच उतरां जावन गेल्यांत. देखीकः अव्वल, खबर, अवलाद, नफा, कत्तल, मालक.

 

 

पयलींचें अरबी साहित्य कवितांच्या आनी म्हणींच्या रुपांतल्यान अरबस्तानांतल्या नज्द आनी हेजॅझ वाठारांतल्या बोली भाशांनी आशिल्लें. ह्या काळांत कवितेचें गायन जातालें. काव्य गायन करपी लोकांचो खासा वर्ग आशिल्लो जाका ‘रावी’ म्हणटाले. उमय्या काळांतली म्हत्वाची घडणूक म्हळ्यार कुराणाची रचणूक. भाशेची सोबीतकाय आनी अर्थाचे नदरेंतल्यान हो ग्रंथ म्हळ्यार साहित्यांतलो एक बरो नमुनो म्हूण मानतात. ह्या काळांत लबीद सारको नामनेचो कवी आनी अल्-खान्सा हिचे कवियत्री जावन गेली. शोकगीतांचो प्रकार ह्या काळांत बरोच गाजलो.ह्या शोकगीतांक ‘मर्सिया’ म्हणटात. ह्या काळांत ‘गझल’ नांवाच्या काव्य प्रकाराचो जल्म जालो. ह्या काळांतले राजाय बऱ्या पैकी कवी आनी लेखक आशिल्ले. अब्बासी काळांतय नव्या प्रकारचें साहित्य बऱ्याच प्रमाणांत निर्माण जावंक पावलें. बश्शार बिन बुर्द, अबू दुलामह, अबु नवास ह्या सारके नामनेचें साहित्यीक ह्या काळांत जाले. सुफी कवींचें काव्य लोकांनी तातंल्या देवा वेल्या भक्तीक लागून आनी साक्षात्काराच्या अणभवांक लागून व्हड प्रमाणांत आपणायले. मुहमुद्दीन मुहम्मद इब्बुल – अरबी (११६५-१२४०) हाका सगळ्यांत म्हान सुफी कवी मानतात. ताणें सुमार तीनशीं ग्रंथ बरयल्यात. ह्या कालांत भाशाशास्त्र, व्याकरण, समिक्षा, शास्त्रीय बरपावळ, तत्वगिन्यान, चरित्रां आनी इतिहास ह्या विशयांचेर बरेंच साहित्य निर्माण जालें. अरबी साहित्याचो पांवडो ह्या काळांत बरोच उंच पावलो. जगांतल्या बऱ्याचशा लोकांनी अरबी साहित्याची वळख करून घेतली आनी ह्या साहित्या कडल्यान शिकपा सारक्यो जायत्यो गजाली आपणायल्यो. प्रमाणांत निर्माण जावंक लागलें. काव्या भितर सिरियांतलो अल्-फारुकी, इजिप्तांतलो हाफिझ इब्राहिम, अब्दूल मुहसिन काझिमी, हांच्या वांगडा हेर बऱ्याच कवींनी नामना मेळयली. सामकेंच