"इतिहास" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
11 वळ :
इतिहास म्हळ्यार सामान्य मनशाक बरो जावपाची राज्यकर्त्यांक म्हान जावपाची देख दिवपी फकत निंतीसुत्रां न्हंय; पूण मनशाचे उदरगतीचे शक्तीचो आनी चळवळीचो आकार दिका दाखोवपी तो एख अभ्यास. मनशाची मनशाकडेन आशिल्ली समजाकाय हो इतिहासाचो विशय आसा. आत्मनिश्ठपणान उक्तायत जाल्यार इतिहास म्हळ्यार मनशाचे संवेदनशीलतेंत चलपी घडणुको. वस्तुविश्ठपणान विचार करीत जाल्यार इतिहास म्हळ्यार मनशाचे संवेदनशीलतेंतल्यान तयार जाल्ल्या खासा घडणुकांचें एक नाट्य. मनीस वा राश्ट्रां हांचे दिसपट्टे वेव्हार सदाकाळ बदलत आसतात, ताका लागून इतिहास म्हळ्यार गतिमानता आशिल्लें तत्वगिन्यान, जें एकूच सत तत्वगिन्यान आनी सत मानसशास्त्र जावन आसा. हाका लागून अधिभौतिक साहित्याच्या व्हडल्या दोंगरांपरस इतिहालाची कांय पानां मनशाच्या मनाचेर चड उजवाड घालतात.
इतिहासांत त्या त्या देशाचे तत्वप्रणालीचो वा काळाचो रंग भरसुपाचो एक प्रवाह दिश्टी पडटा. ग्रीकांनी इतिहासाक बुद्धीप्रामाण्यवादी केलो, रोमन लोकांनी तांका राजकी केलो, इगर्जीन ताका नैतिक केलो, जर्मन लोकांनी तांका चड तात्विक केलो, मार्क्सवाद्यांनी भौतिकवादी,फ्रेंचांनी समाजवादी आनी ब्रिटीशांनी ताका साम्राज्यवादी केलो. इतिहासाविशीं अरब मत, चिनी मत आनी [[भारत|भारतीय]] मत हें वेगवेगळें आसा. कांय लोक इतिहासांत मूल्यविधानां (value judgements) भरशितात. मूल्यांकन, परिक्षण आनी मनशाचो आनी घडणुकांचो केल्लो नियाळ हाकालागून इतिहास आनी तत्वगिन्यान हांचो लागींचो संबंद आसा. ‘बरी’ हाच्या मतान इतिहास म्हळ्यार विज्ञान, ताचेपरस कांय उणेंय न्हय वा चडूय न्हय. कांय विचारवंताच्या मतान सगळो इतिहास हो भूत आनी वर्तमान हांचे मदलो सोंपनाशिल्लो एक संवाद. तांच्या मतान हो समेस्त इतिहास वर्तमानकालीन. कारण मनशाचो स्वभाव तसोच उरता आनी भावना, कारणां,परिस्थिती, मनस्वीपणा आनी इतिहासीक गती गुणान न्हय तर फकत प्रमाणान बदलता.
| |||