"अमेरिकेचीं संयुक्त राज्यां" च्या आवृत्तींत अंतर

Content deleted Content added
Undo revision 112913 by RahmanuddinBot (talk) -- overlinking, broken text
93 वळ :
 
===म्हाझुजां उपरांतचो काळः ===
1914 त सुरू जाल्ल्या पयल्या म्हाझुजांत पयलीं दोन अडेज वर्सा अमेरिका तटस्थ रावलो. म्हाझूजांक लागून अमेरिकेच्या तटस्थतेविशीं दुबावीत जाले. 1915 त जर्मन पाणबुड्यांनी दोन [[ब्रिटीश]] बोटी बुडयल्ल्यो तातूंत जे लोक मेले तांतले कांय अमेरिकन आशिल्ले. अमेरिकेंत जर्मनी आड लोकमत तयार जावंक लागलें. 1917 त अमेरिकेच्यो बोटीय जर्मनीच्या पाणबुड्यां कडल्यान बुडूंक लागल्यो. जर्मनी मेक्सिकोक झुजा खातीर फुडें काडटा हाचो पुरावो त्याच वेळार विल्सनाच्या हातांत आयलो. तो उजवाडाक आयल्या उपरांत 6 एप्रिल 1917 त इश्ट राश्ट्रां वांगडा अमेरिकन जर्मनीआड झूज चालू केलें. अमेरिकन आपलें नाविक बळ वाडोवन जर्मनीचेर हार घालूंक सुरवात केली. हें झूज निमणें 1918 च्या शेवटाक सोंपलें.
 
अमेरिकेन झुजांत वांटो घेवपाच्या प्रस्ना वयल्यान सीनेटांतल्या विरोधकांनी विल्सनाचेर टीका करूंक सुरवात केल्ली. 1919 त विल्सनाक अर्धांनाचो झटको आयलो. 1919-20 त अमेरिकेंत एका फाटोफाट एक अशे बरेच संप जाले. ह्या वेलार रिपब्लिकन पक्षाचो वॉरेन हार्डिंग हो राश्ट्राध्यक्ष जालो. 1923 त ताका मर्ण आयलें आनी कॅल्व्हिन कूलीज राश्ट्राध्यक्ष जालो. फुडली वेंचणूक ताणेच जिखली आनी 1928 वर्सा मेरेन राश्ट्राध्यक्ष पद सांबाळ्ळें.
216 वळ :
 
सदळपणान अमेरिकन साहित्याचे पांच काळखंड करूं येतातः
1. वसाहतकाळांतलें साहित्यः (1607 ते 1765) ह्या काळांतली परिस्थिती साहित्य निर्मणे खातीर फाव तशी नाशिल्ली. हांगा येवन राविल्ल्या विंगड विंगड राश्ट्रीयत्वांचे लोक कांय काळान इंग्लीश साहित्याच्या अनुकरणांतल्यान साहित्य निर्मणी करूंक लागले. सुर्वेची गद्य बरपावळ वेव्हारीक नदरेंतल्यान आनी नवे वसाहतीचें वर्णन करपी खबरांप्रमाण आशिल्ली. जॉन स्मिथ (1580-1631), विल्यम ब्रॅडफर्ड (1722-1791), जॉन विनथ्रॉप (1588-1649), टॉमस मॉटर्न आनी विल्यम बर्ड हे कांय इतिहासीक वृत्तांत बरोवपी आशिल्ले. अमेरिकन काव्याची सुरवात अॅन बॅडस्ट्रीट, मायकेल विग्ल्स्वर्थ आनी एडवर्ड टेलर हांणी केली. अमेरिकेंतली खबरांपत्रां वयली बगपावळ आनी निबंध हांकां प्रेरणा दिवपी बेंजामिन फ्रँकलीन (1706-1790) हो ह्या कालांतलोसगळ्यांत म्हत्वाचो लेखक आसा. ताची ‘पुअर रिचर्ड्स ऑल्मनॅक’ आनी ‘ऑटोबायॉग्राफी’ हीं [[पुस्तक]]ांपुस्तकां चड नामनेंचीं आसात.
 
2. स्वतंत्रताय झुजाच्या काळखंडांतलें साहित्यः (1765 ते 1810) अमेरिकेचें स्वतंत्रताय झूज आनी उपरांत अमेरिकन संघराज्याचें संविधान हांचो बरोच परिणाम साहित्य निर्मणेचेर जालो. प्रभावी वक्ते आनी विचारवंत हांच्या भाशणांतल्यान आनी बरपावळींतल्यान अमेरिकन बौध्दिक जीणेची आनी संविधानाची बुन्याद घातिल्ली. पॅट्रिक हेनरी (1736-1791), टॉमस पेन (1737-1809), जॉर्ज वॉशिंग्टन (1732-1799), जॉन अॅडम्स (1735-1836), थॉमस जेफर्सन (1743-1826), जेम्स मॅडिसन (1751-1836) आनी अलेक्झांडर हॅमिल्टन (1755-1804) हे ह्या काळांतले उल्लेख करपा सारके विचारवंत आशिल्ले. नवे भुंयेची तुस्त आनी राजकी स्वतंत्रताय हे काव्याचे मुखेल विशय आशिल्ले. ह्या काळांत ‘येल कवी’ ह्या नांवान गाजिल्ल्या कवींमदीं जॉन ट्रंबल, टिमथी ड्वायट आनी जोएल बार्लो हांचो आस्पाव जाता. चार्ल्स ब्रॉकडेन ब्रावन हो कादंबरीकार आनी रॉयल टायलर आनी व्हिल्यम डनलॅप हे नामनेचे नाटककार ह्याच काळांत जावन गेले.