"आंगोला" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
John Noronha (चर्चा | योगदान) द removed Category:!Main category using HotCat |
|||
8 वळ :
आग्नेय वाठारांत सॅव्हाना जातीचें तण सांपडटा. कुनेने न्हंयचे वाठारांत कांट्यांचीं झोपां आसात. बेंगेलाचे उत्तरे वटेन दर्यादेगेर ताड आसात; ह्या वाठारांत आनी काबिंदा वाठारांत दाट रानां आसात. ह्या रानानीं मेळपी लांकूड मदेराक वापरतात. मॅहॉगनी आनी रबराचीं झाडां बऱ्याच प्रमाणांत दिश्टी पडटात, पूण दीख चड प्रमाणांत काडिल्ल्यान रबराचीं झाडां सद्या उणीं जायत गेल्यांत. आंगोलांत शींव, हती, बिबटो वाग, पाणघोडो, गेंडो,रानरेडो, झेब्रा, जिराफ, तरातरांचीं हरणां, शहामृग, रानदुकर, बॅबून आनी हेर जातींचीं माकडां, मानगीं, कांसव आनी तरातरांचें नुस्तें सांपडटा.
===इतिहास: ===
1482 वर्सा आंगोलांतलो काँगो न्हंयच्या मुखाकडलो वाठार आनी दक्षिणेतलो केप ऑगस्टीन मेरेनचो वाठार सोडून थळाव्या सत्तांकडेन पोर्तुगेजांनी इश्टागत केली. [[पोर्तुगाल|पोर्तुगेज]] धर्मप्रसारकांनी थंय किरिस्तांव धर्माचो प्रसार केलो. 1570 मेरेन चडशी प्रजा किरिस्तांव जाली. सद्याची आंगोलाची राजधानी लुआंदाची थापणूक 1575 वर्सा जाली. 1627 सावंन लुआंदा हें धर्मप्रसाराचें मुखेल केंद्र जालें. 19 व्या शेंकड्याच्या शेवटा मेरेन पोर्तुगेजांनी दर्यादेग सोडल्यार भितल्ल्या वाठारांनी शेक गाजोवपाचो यत्न केलोना. गुलामांचो वेपार व्हड प्रमाणांत जातालो;आनी होच पोर्तुगेजांचो मुखेल धंदो आशिल्लो. चडशे गुलाम मध्य आनी दक्षिण अमेरिकेंत व्हरून विकताले; हाचें कारण म्हळ्यार उंसाच्या मळ्यांनी काम करचे खातीर आंगोलांतले लोक बरेच विकताले; हाचें कारण म्हळ्यार उंसाच्या मळ्यांनी काम करचे खातीर आंगोलांतले लोक बरेच विकताले;उपेगी अशें मानताले. 1830 वर्सा गुलामांच्या धंद्याचेर बंदी आयल्या उपरांत पोर्तुगेजांनी भितल्ल्या वाठारांनी नदर मारुंक सुरवात केली. पूण आपली सत्ता वाडोवपाचे नदरेन तांणी व्हडलेशे यत्न केले नात. 1880 वर्सा सुमार, आफ्रिकेचेर शेक गाजोवचे खातीर युरोपीय देशांभितर सर्त सुरू जाली. ताका लागून दर्यादेगेवेल्यान चडांत चड भितर आनी पयसुल्ले वाठार जिखून घेवपाचो पोर्तुगेजांनी यत्न केलो आनी बाकीच्या राष्ट्रांक आपली सत्ता मानून घेवंक लायली. 1885 ते 1905 मेरेन फ्रांस, जर्मनी, काँगो फ्री स्टेट, ब्रिटन आनी 1927 वर्सा बेल्जियमात आंगोलाच्यो शिमो मानून घेतल्यो.
आफ्रिकेंतल्या हेर देशांभशेन आंगोलाय बरोच काळ फाटीं उरलो. दुसऱ्या म्हाझुजां उपरांत फ्रेंच आनी ब्रिटनाचे सत्तेखाल आशिल्लीं आफ्रिकेंतलीं चडशीं राष्ट्रां स्वतंत्र जालीं पूण आंगोला स्वतंत्र जालो ना. 1953 वर्सा पोर्तुगालान आंगोलाक स्वतंत्र प्रांताचो दर्जो दिलो, पूण पुराय अर्थान स्वतंत्र असो हो प्रांत नाशिल्लो. ताका पोर्तुगालाचोच एक प्रांत मानताले. लोकांक कांय प्रमाणांत ल्हान-सान अधिकार मेळ्ळे. आंगोलांतल्या लोकांनी स्वतंत्रताये खातीर चळवळ चालू केली. 1961 वर्सा आंगोलांत बऱ्याच वाठारांनी बंड जालें, पूण बंडाचे यत्न सफळ जाले नात. 1962 त आंगोलांतल्या राष्ट्रवादी लोकांनी फिन्शासा हांगा प्रतिसरकाराची थापणूक केली. थंयसावन सशस्त्र उठाव करपाचे यत्न चालूच आशिल्ले. संयुक्त राष्ट्रांतल्या आशिया आनी आफ्रिका खंडांतल्या बऱ्याचशा देशांनी आंगोलाचे स्वतंत्रतायेक आदार दिलो. इतले मजगतीं स्वतंत्रताय मेळोवचे खातीर मुव्हिमेन्तु पोपुलार द लिबेर्तासांव द आंगोला, फ्रॉन्ति नासियोनाल द लिबेर्तासांव द आंगोला ह्यो संघटना नेटान वावुरताल्यो. 25 एप्रिल 1974 वर्सा पोर्तुगालांत पोरने सरकार वचून नवें सरकार आयलें. ह्या सरकारान वसणुकींतल्यो लडायो सोंपोवपाचो निर्णय घेतलो. 1975 वर्सा आंगोलाक पुराय स्वतंत्रताय मेळ्ळी. स्वतंत्रताये उपरांत आंगोलाक पीपल्स रिपब्लिक ऑफ आंगोला ह्या नांवान वळखूंक लागले. 1976 वर्सा आंगोला, ऑर्गनायझेशन ऑफ आफ्रिकन युनिटी आनी संयुक्त राष्ट्र संघटनेचो प्रतिनिधी जालो.
| |||