"गोंय" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
→लोकसंख्या शास्त्र: Changing wrong words कुरवेचीटी: मोबाईल संपादन मोबाईल जाळें संपादन |
द गोंय |
||
28 वळ :
}}
'''
==परिचय==
वाठाराच्या आकारा नदरेन, दिल्ली उपरांत, गोंय भारताचो सगळ्या हून दूसरो ल्हान (१९८७ वर्सा घटक राज मेळ्ळया उप्रांत) प्रांत. लोकवस्तेच्या नदरेन सिक्किम , मिझोरम आनी अरुनाचल प्रदेशाउप्रांत तो चवथो येता. उत्तरे कडेन महाराष्ट्र प्रांताची, तर उदेंत आनी दक्षिणे कडेन कर्नाटक प्रांताची भोंवतण लागता. गोंयच्या अगस्तमा कडेन अरबी दर्या आसा. प्रांताची राजधानी पणजी आसुन, वाश्को हें तिचें व्हडलें शार. सगळ्यांत दूसरें व्हडलें शार मडगांव जें इतिहासिक तशें पुर्तुगेज संस्कृतीचे शार जावन आसा। पुर्तुगेज वेपार्यानीं , गोयांत १५व्या शेकड्यांत पाय़ दवरलो आनी ताका बळकयलें. पुर्तुगेजांचो हो पोरदेशी जागो (जाका वसणूक म्हणटालें) ४५० वर्सां आसलो, जो भारतांत १९६१व्या वर्सा ताब्यांत घेतलो।
लाखांनीं, परकी तशेंच देशी भोंवडेकार,
वेळं शिवाय गोंय अंतरराष्ट्रीक वस्तूशिल्पशास्त्राच्या दायजाक लागून नांवलोवकिक जालां जातूंत बोम जेझूच्यआ बसिलिकेचो असपाव आसा। पोसचिमि घांटाच्या आवाठाक लागून गोंयांत गिरेस्त रूखावोळ आनी प्राणजीवित दिसून येता। हें वेग्ळेंच जीवषासत्र पोळोवपाक लोक आंवडेता।
40 वळ :
पुर्तुगेज वस्णुकवाद्यनीं ’गोआ’ नांव यूरोपी भासानीं भितर काडलें पूण ताचो ओरम्ब ओझून निवोळ जावंक ना। महाभारत , ही भारती वीरकथा, गोंयाक ’गोपराष्ट्र’ वो ’गोवरष्ट्र’ म्होण उल्लेख करता जाचो अर्थ ’गोर्वांचो झोमो। पूर्वील्या संस्कृत भाशेंतल्या बोरोवपानीं ’गोपकपुरि’ वो ’गोपकपटन’ वापुडलोलें मेळटा।
हीं नावां हेर प्रवित्र हिंदु बरोवपांत हरीवंस आनी स्कन्द हातूंत झ्होळकोतात। शेवटाच्या बरोवपांत , गोमांचल म्हण गोंयांक वळखतात। गोवे, गोवपुरी, गोपकपटन आनी गोमांत, हीं नावां, ह्या जाग्याक दिलोलिं हेर नावां जीं पुराणांत आनी हेर
पुर्तुगेझ वास्तूशिल्पकोले शास्त्राचें एक उधारोण - एक पोर्न्या
गोंयांक एक लांबदीक इतिहास आसा
१३१२
१४९८
इन्किझिसांवांक (१५१० तें १८१२)
ओठ्राव्य शेकद्यांत एक अथ्विच घोधनि घोडलि जिका पिंटोचें १७८७ वोर्सांतलें बोंड म्होण वोळ्खोतात। हाचि स्फुरति फ्रांसिसि बोन्डा कोडल्यान आइली। पुर्तुगेजाच्या शेकचेर हें पोयलें मोनिस्कुळिचें बोन्ड। गोंय ताची म्होतवाचि सोमपोति झाली आनी ताका लिस्बोनाक मिळतात त्योच नागरिक सोव्लोति दिवपांत आयल्यो। पुर्तुगेझानिं आपल्या नाग्रिकांक, गांवच्या बायलां कोडे काझार झावपाक आनी गोयांत रावपाक उम्मेद दाखोइलि।
121 वळ :
==लोकसंख्या शास्त्र==
Goenchea ganvkarank Inglixin
Goenchi lokvosti 1.3444 krutt ravpeanchi jea vorvim tem chovtem dhakttem raj (Mizoram ani Arunachal Prodexa uprant). Tachea lokvostechi vaddh 14.9 ttoke dor vorsak zata. Dor chovkott kilometra fattlean.313 lok ravtat. 49.77 ttoke lok ganvani ravtat. Hozaram dadleam modem 960 bailo. Goenchi sakxarta 82.32 ttoke zantunt dadle 88.88 ani bailo 75.51. Hindu (65%), Katolk (30%) ani Islam he Goenche tin mukhel dhorm. Goeant 1498 vorsa thavn Evropi vosnnukvada sangta Romi Katolkponn pavlem jen'na Vasco da Gaman Malabar doriadeger pavl dovorlem. Inkizisanva vellar Purtugezam khala Hindunk bollan dhorm bodlunk lailo Hem nakarlolea zaitea Hinduvank paromporik rivaz choloitat mhonn koid kele.Goenchim mukhel xaram Moddganv, Murganv Ponnji ani Mhapxem zavn asat. Nimnnea chear xarank zoddttolea zageank ganv koxe vollkhotat.
Purtugez raj somptoch, mukhel uloiloli bhas Konknni ani sahitek, xikxonnank Inglix
Purtugez raj somptoch, mukhel uloiloli bhas Konknni ani sahitek, xikxonnank Inglix vapuddtat. Goenchi bhas ek vadacho vixoi zoim don gottam Konknnivadi ani Moratthivadi modem ek chollvoll 1985-87 vorsa zali. Chodd lok (Hindu, Kristanv ani Musolman) maibhas Konknni khatir zhogoddle. Chollvolle uprant 1987 vorsa eke manddnen Konknni bhaxek odhikrut bhaxecho dorzo dilo.Don pongddachea zhogddeank lagun hi bhas chalik launk zomlem na. Xiklolea lokanche purvile Purtugez bhaxek mar boslo ani ti thodde lok ghorant uloitat ani bhou thoddim pustokam tantuntlean porgott zaleant. Inglix bhas sovloti ani somajik halchalik upkartoli bhas chodd lokak somzota. Hindi, Bharotachi adhikrut bhas hi uloiloi dusri bhas.Poilim chodd lok Goeam Konknni uloitalo punn atam Hindi bhas uloiloli aikunk melltta karonn zaite Bharotantle bhaile lok hanga pavleat. ▼
▲
tantuntlean porgott zaleant. Inglix bhas sovloti ani somajik halchalik upkartoli bhas chodd lokak somzota. Hindi, Bharotachi raxttrik bhas hi uloiloi dusri bhas.Poilim chodd lok Goeam Konknni uloitalo punn atam Hindi bhas uloiloli aikunk melltta karonn zaite Bharotantle bhaile lok hanga pavleat.
Goeant somorpiloleo porbo Natal, Paskam, Chovoth, Novem Vorsa Dis, Xigmo ani Karnaval. 1960 vorsa thavn Xigmo ani Karnaval porbo ganvanim pavleat ani halinch hea porbank bhonvddekar uddi ghaltat. Heo porbo thodde dis choltat ani tantunt partteo ani nach zatat.
Line 145 ⟶ 149:
Sorkar ani Rajkaronn:
Panjim vo adim Purtugez kallar Pangim mhonn vollkhololem taka Goenkar aple bhaxent Ponnji mhonnttat ani tem Goenchea proxasonnachi rajdhani zavn asa ji Mandovi nodichea dhodder urta. Goenchi Vidhan rajdhani Porvorim urta zoim Goenchi Vidhan Sobha bhorta ji Mandovi nodichea poltoddi asa.Punn rajeachi niasobhechi rajdhani Mumboi (adlem Bombay ani Goenchea bhair) asa ji Mumboichea Mha Niasobhe khala asa.Ticho ek bhag Ponnje asa. Goeank, Bharotachea don sodnachea Sonsodent, Lok Sobhecheo don boska ani Raj sobhechi ek boska asat. Goenchea ek sodnache vidhan sobhent 40 vangddeanchi vidhan sobha asa zacho mukheli Mukhel Montri zaka proxasok boll asa. Raj choloitolo sorkar chodd boska melloilo pokx vo aghaddicho asta. Bhoumot aslolo pokx vo aghaddi sorkar choloita. Rajpalak Raxttrpoti nemta. Rajpalachi bhumika chodd dobhajeachi punn ken'naim sorkar konnem korcho vo vidhan sobha sthogit korchi ten'na tachi bhumika chodd nirnnaiok zavn asa zoxem fattim ghoddlam.Pondra vorsam modem 1990 tem 2005 tis vorsam sthir sorkar aslea uprant, Rajpalan vidhan sobha virgoili ani Raxttrpoti rajvott ghoxit keli. Jun 2005 pott nivoddnukent venchnnuko zaleleo.thoim panchantle tin zage Kongres pokx jikhlo ani sodrer ailo. Goeant, Kongres ani BJP he don vhodd pokx. Her pokxanchim nanvam UGDP, NCP, MGP zo khub porno ani zo aple paromporik venchnnuk mandd harounk pavla. Her Bharotachea prantanim protek dhormank Brittix kaide lagu keleat toxem hanga disonam, Purtugez samaneo kaido zo Napolean kaideancher adarit asa to sorkaran Goeant sambhall'lla.
==Akaxvanni==
| |||