"आशिया खंड" च्या आवृत्तींत अंतर

Content deleted Content added
No edit summary
कुरवेचीटी: दृष्टी संपादन मोबाईल संपादन मोबाईल जाळें संपादन
83 वळ :
हो वाठार जगाच्या दर्यांतल्या वेपारीमार्गाचेर आशिल्ल्यान ताका बरेंच म्हत्व आसा आनी थंय ब-याच संस्कृतायांची भरसण जाल्या. भारत आनी चीन लागीं आशिल्ल्यान ह्या देशांच्या संस्कृतायांचो प्रभाव ह्या वाठारांचेर दिसून येता. हेर वाठारांपरस चीनाचो प्रभआव इंडोचायनांत (लाओस, कंबोडिया, विएतनाम) हांगा दिसता. ह्या प्रभावाक लागून जावा हांगासरलें शैलेंद्र (७८२-१४७४) आनी मजपहीत (१२९४-१५२०), सुमात्रा जुव्यांवेलें श्रीविजय (४००-८००), कंबोडियांतलें ख्मेर (५५०-१२९५) आनी अंकोर (८०१-१४३२), ब्रह्मदेशांत पेंगू (१२८७-१५३९) ह्या राज्यांची थापणूक जावंक पावली. पूण हीं राज्यां संघटीत आशिल्लीं अशें दिसना. समाजीक वा अर्थीक बदल घडोवपाची शक्त तांच्यालागीं नाशिल्ली. आग्नेय आशियांतले आयचे राजवेवस्थेचें स्वरुपय बरेंचशें दुबळें आसा. राज्यांभितर राज्यकर्तो वर्ग आनी भोवजन समाज हांच्यामदीं बरेंच अंतर आसा. असल्याच प्रकारचें अंतर गांवगिरो भौस आनी अस्तंतेकडले संस्कार जाल्लो शारांतलो शिकिल्लो वर्ग हांचेमदीं अजून दिसता. पयलीं भारतीय संस्कृतायेचो प्रभाव राज्यकर्त्यांचेर चड आशिल्लो.
 
अस्तंतेकडल्यान जगाकडेन धर्मप्रसार आनी वेपार ह्या दोन गजालींक लागून ह्या वाठाराचो संबंद आयलो. हाचो फिलीपीन्सच्या समाजाचेर खासा परिणाम जाल्ल्याचें दिसता. स्पॅनिश लोकांनी हांगा किरिस्तांव (कॅथलिक) धर्म आनी संरजाशाय हाडली. १९ व्या शेंकड्यांत ह्या वाठारांत वसाहतवादाची सुरवात जाल्ल्याचें दिसता. ब्रह्मदेश मलाया, सिंगापूर, उत्तर बोर्निओ हांकां ब्रिटिशांनी आपल्या शेकातळा दवरले. इंडोनेशिया ही डच लोकांची वसाहत जाली, जाल्यार इंडोचायनाचेर फ्रेंच सत्ता चलताली. अमेनिकेन फिलीपीन्स जुंवे १८९८ वर्सा स्पेनाचेर जैत मेळोवन आपले केले. हांगाच्या समाजाचेर आनी अर्थवेवस्थेचेर वसाहतवादाच् बरेच पयसुल्ले परिणाम जाले. ब्रिटन, फ्रांस, हॉलंड आनी अमेरिका ह्या चारूय साम्राज्यवादी देशांची हांगा शेक गाजोवपाची पध्दत वेगळी आसली. ब्रिटीशांनी पोरनी वेवस्था मोडून त्या जाग्यार नोकरशाय हाडली, शिक्षणाची सुरवात केली, एकाफाटल्यान एक अश्यो राजकी सुदारणा केल्यो. प्रतिनिधीक लोकशाय संस्था निर्माण जाल्यो. देखीक – ब्रह्मदेशांत १९११ वर्सा नवी राज्यपध्दत आयली, १९३७ वर्सा सगळ्या प्रौढ दादल्यांक मतदानाचो अधिकार मेळ्ळो. अशेतरेन स्वतंत्रताय मेळचे पयलींच राजकी पक्ष, फुडारी आनी राजकी संस्था निर्माण जाल्यो. स्वतंत्रताय मेळ्ळ्याउपरांत लोकशायेचो आदर्श हांगाच्या फुडा-यांनी लोकांमुखार दवरले.bharat ho ashiya khandatlo savsaratlo vohdlo lokshay aslelo desh aasa.
 
ह्या उरफाटें ड लोकांनी इंडोनेशियांतले पारंपारिक अधिकारी आनी तांचे जागे तशेच दवरले. पारंपारिक कायदे, रुढी, कुळांचे आनी गांवांचे हक्क ह्या सारक्यो सगळ्यो पोरन्यो गजाली सांबाळून दवल्यो. भायलें शिक्षण फकत मर्यादीत स्वरुपांत उंचेल्या पांवड्यावेल्या लोकांक दिलें. हाकालागून इंडोनेशियांत स्वतंत्रतायेउपरांत खंयचेय एके खासा राज्यपध्दतीचो आदर्श उरलो ना.
"https://gom.wikipedia.org/wiki/आशिया_खंड" चे कडल्यान परतून मेळयलें