"महाराष्ट्र" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
कुरवेचीटी: मोबाईल संपादन मोबाईल जाळें संपादन |
द Reverted edits by 2405:204:931B:8AEE:0:0:2642:30A1 (talk) to last revision by 2409:4042:2303:85F8:0:0:1D61:D8AD कुरवेचीट: Rollback |
||
14 वळ :
सधा भुगोलीक नदरेंन , महाराष्ट्र राज्य निहूण वळकतात.त्या प्रदेशाक आदल्या तेंपार दक्षिणापथ नावान वळखताले .हया वाठाराचो उल्लेख करता आसतना प्राचीन भारतीय वाडमयांत दक्षिणापथहें संज्ञेचो वावर चड जातालो . सुवेच्या तेंपार सातवाहनाच्या शिलालेखांत दक्षिणापथ हया नांवाचो तर पांचव्या -सव्या शेंकडातल्या लेखांत मराठी हया शब्दाचो उल्लेक सांपडटा . बौध्द ग्रंथ महावंश हातूंत महाराठ्ठा असो उल्लेक आसा. जँन विल्सन हाणें मोल्सवर्थ कोशांत महार राष्ट्र महाराष्ट्राचें राज्य अशी महाराष्ट्राची व्युत्पत्ती सांगलाया . महार लोकांची वस्ती चड आशिल्ल्यान हया वाठाराक महाराष्ट्र हें नांव पडलें आसुयें अशें जॉन हाणें मत मांडलां. ऑपर्ट हाणें भारत वर्षांतलें थळावे लोक हया आपल्या ग्रथांत महाराष्ट्रकूच मल्लराष्ट्र अशें म्हळां मल्ल लोक म्हळ्यार महार अशें ताणें मुखार सांगलां. महाराष्ट्र शब्दाचो उल्लेख वररूची हाच्या प्राकृतप्रकाश व्याकरण ग्रंथाक ,तशेंच वात्स्थान आनी भरतमुनी हांच्या ग्रंथानी आयलां. मार्कडेयपुराण , वायुपुराण आनी ब्रह्मपुराण हांतूत महाराष्ट्राचो उल्ले आयला. चिं. वी. वैद हाच्या मतान इ.स.प.६०० च्या सुमाराक आर्यलोक दक्षिणेक आयले. ताणीं हांगा गोपराष्ट्र, मल्लराष्ट्र, पांडूराष्ट्र अशो वेगवेदळ्यो वसाहती करून आपलो राबीतो केल्लो. उपरांत सातवाहन राज्यानी आपल्या राम्राज्याचो विस्तार करून ल्हान ल्हान राष्ट्राक आपले सत्ते खाता हाडून एक व्हड राष्ट्र निर्माण जावन , मुखार त्या प्रदेशाक महाराष्ट्र नांव पडलें.ज्ञानकोशकार केतकार हाणें महाराष्ट्र शब्दाची व्युत्पत्ती सांगतना महार आनी रट्ट हांच्या एकिकरणाची कल्पना मांचल्या.
[[ब्रिटीश]] राजवटींन सिंध, गुजरात आनी अस्तंत महाराष्ट्र हे प्रात मेळून तशेंच बेळगांव, धारवाड, विजापूर आनी कारवार हे कर्नाटकाचे जिल्हे मेळून मुंबय इलाख तयार जाल्लो. पूण विदर्भाच्या आठ जिल्हांचो आस्पाव मध्यप्रांतांत जातालो तर मराठवाडयाचे रांच जिल्हे निजामाच्या राज्यांत आशिल्ले.स्वातंत्र्यमेळ्ळ्या उपरांत १९५६ त महाराष्ट्राचे तिनूय विभाग आनी गुजरात मेळूनव्शाल मुबंय राज्य निर्माण जालें . उपरांत १ मे १९६० हया दिसा विशाल मुबंयची फळणी जगुजरात आनी महाराष्ट्र अशीं दोन वेगळी राज्यां अस्तीत्वांत
== '''भूंयवर्णन''' ==
35 वळ :
== '''वनस्पत''' ==
राज्यांतले रुखावळीचे वेगवेगळे प्रकार मुखेलपणान भुगोलीक परिस्थितीचेर आदारिल्ले आसात. महाबळेश्र्वर, खंडाळा, माथेरान, भिमाशंकर, अंबोली ह्या पठारी आनी चड पावस पडपी प्रदेशांनी संदा पांचवीचार उरपी रानां आसात. ह्या रानांनी चडकरूंन जांबळ, पारजांब, हिरडो, नाणो, अंजन आनी तांबसो देवदार हे रूक सांपटडटा. अशा रामांनी झोपाय खूब वाडिल्लीं आसतात. झोपांभितर दिणो , फांगळ, हुसकि, रोमेठ आनी पुडो हांचो आ्पाव जाता.झोपांमदीं विंगड विंगड जातीच्यो वालीय वाडील्ल्यो आसतात.सादारम पावस पडपी आनी कमी उळ्णता उरपी सुवातींचेर पांचवीचार उरपी रानां खूब आसात. ह्या रानांनी उंच अशा पानधडी रूकाचोय आंकडो चड आसा. संदा पाचवे उरपी रूक मुखेलपणान मध्यम आकाराचे आसून तांचे प्रमाण चड आसात. मह्याद्री पर्वताच्या देंवत्यांचेर सागवान , शिसम, सांवर, भिपंड, अरजून , आनी हेर उंच रूख आशिल्लीं रानां आसासत.सागवानी लाकूड चड फायदेशीर थरिल्ल्यान राज्य सरकारान तांचे लागवडीचेर चड भर दीला. चड खारसाणीच्या वाठारांनी मोटवीं बाभळीचीं झाडं दिळ्टी पडटात. साप उणो पावस पडपी वाठारांनी निवलाचे साबार प्रकार सांपडटात. दर्यादेगांतल्यान कांय रेंवाट वाठारांनी फाटल्या कांय वर्सांसावन महाराष्ट्र वनविभागाकडच्यान खडशेरणीची लागवड जाल्ली आसा.ही लागवड वेपाराचे नदरेन खूब फायदेशीर थारल्या.हालींच्या तेंपार राज्य सरकारान भौशिक रानवाड प्रकलपासकयल साबार कडेन जनतेच्या आदारान वेगवेगळ्या झाडांची लादवाड , झडांची संवर्धन (Conservation) आनी राखण ह्या गजालींचेरल चड भर दिला.
== '''मोनजात''' ==
|