Content deleted Content added
|
|
== अशोक, सम्राटः (जल्मः इ. स. प. 303?; मरणः इ. स. प . 232) ==
अशोक हो पूर्विल्ल्या काळांतलो भारतांतलो एक नामनेचो सम्राट. ताच्या भुरगेपणाविशींची म्हायती मेळना. बिंदुसाराच्या ह्या पुताचो जल्म क्रिस्ता पयलीं 303 वर्सा जाल्लो आसूंक जाय अशें मानतात. मौर्य वंशाचो हो तिसरो राजा. क्रिस्ता पयली 373 वर्सा मागध राज्याचो कारभार तो सांबाळूकसांबाळूंक लागलो. आपल्या बापायच्या राजवटी वेळार अशोक तक्षशिला आनी उज्जयनी हांगा राजप्रतिनीधी म्हूण वावुरतालो. तो बिंदूसाराचो व्हडलो पूत न्हय, तरीपूण ताचो व्हडलो भाव सुसीम हाका इ. स. पयली 273 त राजगादयेवयल्यान कुशीक सारून तो राजा जालो. बिंदूसाराक 160 राणयांपसून जल्मल्ले 101 भुरगे आशिल्ले. तातूंत अशोक खुनशी आनी दुश्ट आशिल्ल्यान ताणें आपल्या भावांक मारुनमारून उडयले आसूंक जाय असो पुरावो कांय इतिहासीक बरपावळींतल्यान मेळटा. अशोकाक हाका लागून चण्डाशोक वा दुष्टाशोक ह्या नांवान वळखताले. बौध्द धर्म आपणायल्या उपरांत मात ताका धर्माशोक (धर्मान चलपी अशोक) ह्या नांवान पाचारुंक लागले.
=== कलिंगाचेर जैतःकलिंगाचेर जैतः ===
अशोकान राज्यकारभार सांबाळूंक लागल्या उपरांत 9 व्या वर्सा म्हल्यार इ. स. प. 261 त आपल्या राज्याच्यो शिमो वाडोवपा खातीर कलिंग वाठाराचेर घुरी घाली. अशोकान ही लडाय जिखली. पूण हे लडायेंत ताका व्हडा प्रमाणांत रगताच्यो न्हंयो व्हांवोवच्यो पडल्यो. अशोकाक लडाये उपरांत पश्चाताप जालजालो आनी अहिंसेच्या मार्गान मोगाची शिकवण दिवपी बौध्द धर्मा लागीं ओडलो. ताणें बौध्द धर्माची दिक्षा घेतली आनी त्या धर्माचो प्रसार आनी प्रचार करपाचें थारायलें. सुर्वेक ताणें उपासकाची (गृहस्थाश्रमी बौध्दाची) दीक्षा घेतली आनी एक अडेच वर्सा उपरांत तो संघांत म्हळ्यार बौध्द भिक्षुंच्या वर्गांत पावलो, अशें ताच्या रुपनाथ हांगाच्या फातरपट्यावयल्यान समजता. बौध्द प्रसाराचो वावर हातांत घेतल्या उपरांत सगळ्यांत पयलीं ताणें आपल्या राज्यांतली शिकार बंद केली. चैनी खातीर जावपी आपल्यो भोंवड्यो बंद केल्यो. धर्मप्रसाराचो वावर नेटान जावंचे खातीर ताणें इ. स.प. 256 त खास अधिकाऱ्यांची नेमणूक केली आनी तो स्वता बौध्द तीर्थांच्यो यात्रा करूंक लागलो. आपलो गुरू आचार्य उपगुप्त हाच्या वांगडा ताणें आपली नेपाळांतल्या तेराय प्रांतातल्या बुध्दाची जल्मसुवात आशिल्ल्या कपिलवस्तू लागींच्या लुम्बिनी बागेचें दर्शन घेतलें. उपरांत कपिलवस्तू, गया, सारनाथ, कुशिनगर, श्रावस्ती ह्या तीर्थस्थानांत ताणें भेट दिली.
=== अशोकाचो धर्मः ===
|