"आसाम" च्या आवृत्तींत अंतर

Content deleted Content added
→‎top: Replaced template VR by template Lipi using AWB
Typos and formatting improvements
1 वळ :
{{lipiLipi|.|Asam}}
 
 
[[File:Assam state montage.jpg|thumb|Montage of AssamClockwise from top left: academic complex of IIT Guwahati, Ahom Raja's Palace (Garhgaon), Kamakhya temple (Guwahati), Rang Ghar pavilions (Sivasagar), Kolia Bhomora bridge over Brahmaputra river (Tezpur), one horned rhinoceros (Rhinoceros unicornis) at Kaziranga National Park, and Sivadol (Sivasagar).]]
 
 
[[File:Sukapha.jpg|thumb|First Ahom king Sworgodeu Chao-lung Siu-ka-phaa (Sukaphaa).]]
 
 
भारताचे ईशान्य दिकेक आशिल्लें राज्य. अक्षांश आनी रेखांश २४०९’ उत्तर आनी ८९० ४२०’ ते ९७०ते १२’ उदेंत. ह्या राज्याचे अस्तंतेक अस्तंत बंगाल आनी बांगलादेश, वायव्य आनी उत्तरेक भूतान, उत्तर आनी ईशान्येक अरुणाचल प्रदेश, उदेंतेक मणिपूर, नागालँड आनी अरुणाचल प्रदेश, दक्षिणेक मेघालय आनी मिझोराम, नैऋत्येक त्रिपुरा हीं राज्यां येतात.
 
=== भूंयवर्णन: ===
आसामाच्या तीन सैमीक विभागांत ब्रह्मपुत्रेचें देगण, सुरमा देगण आनी ह्या दोनूय भागांमदल्यो दोंगरांच्यो वळी हे वाठार आस्पावतात. ब्रह्मपुत्रेचें उदेंत अस्तंत देगण ८० ते १६० किमी. रुंद आनी ८०० किमी. लांब आसा. ह्या देगणाचे उत्तरेक हिमालयाच्या मुळसांतल्यो दोंगुल्ल्यो, दक्षिणेक मेघालयाच्यो गारो, खासी जैतिया आनी उदेंतेक जायत्यो न्हंयो मेळून तयार जाल्ल्यो ब्रह्मपुत्राचो प्रवाह भितर सरता. सुरमा मा बराक न्हंयचें देगण 200 किमी. लांब आनी 96 किमी. रूंद आसा. हो वाठार सादारणपणान सपाट आसा. ह्या देगणांतल्यो न्हंयच्यो देगो गाळाक लागून ऊंच जाल्यात. ह्या न्हंयच्या वाठारांतलीं खेडीं पावसाच्या दिसांउपरांत तळ्यांतले जुंवे कशे दिसतात. ह्या वाठारांत कांय जाग्यांनी मोटव्या दोंगुल्ल्यांक लागूनतयार जाल्ले चिखलाचे वाठार आसात. वयल्या दोन न्हंयांच्यादेगणामदीं तिस-या सैमीक विभागांतल्यो दोंगरांच्यो वळी उदेंत-अस्तंत पातळ्ळ्यात.
 
Line 16 ⟶ 12:
उत्तर सुबनसिरी-ब्रह्मपुत्रा संगमाचेर सिबसागरलागीं माजुली हो १२६१ चौ. किमी. आवांठाचो जुंवो न्हंयच्या पात्रांत वसला.आसामांत भूंयकापांचें प्रमाण खूब चड आसा. फाटल्या साडे-तीनशीं वर्सांत ह्या वाठारांत सात मोटे भूंयकांप जाले. १८९७ त आनी १९५० त आसामांत जाल्ले भूंयकांप, संवसारांतल्या मोट्या भूंयकापांमदले जावन आसात.
 
=== हवामान: ===
आसाम राज्याचें तापमान, गिमाच्या दिसांनी लेगीत २९.४०से. वयर वचना. आसामांत पावस जून ते सप्टेंबर म्हयन्यांत पडटा. वर्साक सादारणपमान १७५ सेंमी. ते ३०५ सेंमी. पावसाची नोंद जाता. आसामाच्या उदेंत भागांत चड पावस पडटां. पावसाच्या प्रमाणाक लागून ह्या राज्याक ओलो दुकळ आनी हुंवाराचो त्रास जाता. शिंयाळ्याच्या दिसांनी हांगाच्या ऊंच दोंगुल्ल्यांचेर बर्फ पडटा. अस्तंत आसामांत गिमाच्या दिसांनी व्हडलीं वादळां जातात.
 
=== वनस्पत आनी मोनजात: ===
पुराय आसामांत विंगड विंगड प्रकारची वनस्पत आनी मोनजात दिश्टी पडटा. वनस्पतीं भितर साल, साग, देवदार, ओक, होलैंग, बंसम, आमारी, अझार, सिसू,सिमुल, वेत, कळक, बोरू हे प्रकार खास करून दिसतात. हत्ती, गेंडो, रानरेडो, वेगळ्योवेगळ्यो जातीची हरणां, काळो चितो, मलायी वांस्वेल, सांबर, कस्तुरीमृग, रानदुकर, धवो माकड हीं आसामांत दिसपी मुखेल जनावरां आसात.
 
=== इतिहास: ===
आसाम राज्याक पुराणकाळांत प्राग ज्योतिषपूर आनी कामरूप ह्या नांवांनी वळखताले. फुडें तेराव्या शतमानांत ब्रह्मदेशांतल्यान येवन ब्रह्मपुत्रेच्या देगणांत येवन राविल्ल्या शानवंशियांक थळावे लोक ‘आहोम’ म्हणटाले, आहोम म्हळ्यार जाची ‘बरोबरी करपाक येना असो’ - ‘अप्रतीम’. सगळ्यांत बरें म्हळ्यार ‘असम’ ह्या उतरासावन ‘आसाम’ हें नांव पडलें अशें मानतात.
 
Line 42 ⟶ 39:
आसामाक विगड विंगड कारणांक लागून आपलो वाठार, व्हड प्रमाणांत वगडावचो पडला. १९४७ जाल्ले फाळणेंत आसामाचो सिल्हेट जिल्हो उदेंत पाकिस्तानांत तर देवनागरी प्रदेश भूतानांत गेलो. १५ ऑक्टोबर १९४८ दिसा त्रिपुरा आनी मणिपूर हीं संस्थानां आपलें वेगळें अस्तित्व राखून उदेंत भारतांत विलीन जालीं. १९४८ त नेफा प्रांत (आयचो अरुणाचल प्रदेश)आसामा सावन वेगळो जालो. १९५० तल्या संविधाना वरवीं ‘अ’ वर्गांतलें राज्य जालें. १ डिसेंबर १९५७ दिसा नागालँड सामा सावन वेगळे जालें. १ डिसेंबर १९६३ दिसा नागालँडाक राज्याचो पांवडो मेळ्ळो. २ एप्रिल १९७० ह्. दिसा ‘मेघालय’ आसाम राज्यांतल्यान वेगळे काडलें. २१ जानेवारी १९७२ दिसा मेघालयाक राज्याचो दर्जो मेळ्ळो. १९७२ मिझोराम आसामा सावन वेगळें काडून संघप्रदेश केलो. जानेवारी ८७ त मिझोराम तर २० फेब्रुवारी १९८७ दिसा अरुणाचल प्रदेशाक राज्याचो दर्जो मेळ्ळो.
 
== राज्यवेवस्था ==
=== राज्यवेवस्थाः ===
आसाम हें भारतीय संघराज्यांचें एक घटक राज्य आसून राष्ट्रपतीन नेमिल्ल्या राज्यपालाच्या संमतीन मंत्रीमंडळ राज्य कारभार चलयता. मंत्रीमंडळ विधानसभेक जापसालदार आसता. विधानसभेंत ११४ वांगडी आसतात तर लोकसभेंत आनी राज्यसभेंत आसामाचें प्रतिनिधीत्व अनुक्रमान १४ आनी ७ वांगडी करतात. भलायकी, शिक्षण, शेतकी,जंगल, उद्देगधंदे, सहकार, महसूल, समाजकल्याण, मागाशिल्ल्या वर्गीयांचें पुनर्वसन, पुरवण, उत्पादन कर, वीज, रस्ते, बांधकाम, कामगार, गटविकास येवजणी आनी हेर खात्याचो कारभार मंत्री आनी कर्मचारी सरकारी यंत्रणेच्या पालवान हाताळटात. जिल्हो आनी पंचायत समित्यो ग्रामीण वाठारांतली भलायकी, मुळावें शिक्षण, ग्रामीण रस्ते, थळावी उदका पुरवण, ल्हान उद्देग धंदे, शेतवड, जनावरां पोसप, सहकार, ,सर्वांगीण उदरगत आनी हेर विशय हाताळटात. पयलीं आसाम, नागालँड आनी मेघालया ह्या तीन राज्यांचो एक राज्यपाल आसतालो. सद्या ह्या राज्याक स्वतंत्र राज्यपाल मेळटा. आसाम राज्य बारपेटा, काचार, दरंग,दुब्री, दिब्रुगड, गोलपारा, जोरहाट, कामरूप, कारबी आंगलाँग, करीमगंज, कोक्राजार, लखीमपूर, नौगांग, उत्तर कचार, नलबारी, प्रागज्योतीषपूर, सिबसागर, सोनीतपूर ह्या अठरा जिल्ह्यांनी सद्द्या वांटिल्लें आसा.
 
=== अर्थीक स्थितीःस्थिती ===
आसामांतली जमीनदारी पद्धत बंद करून शासनान थंयची भूंय रयतवादी पद्धतीन लोकांक वांटून दिल्या. राज्यांतल्या श्रमिक लोकांमदले 70% लोक शेतकी-उद्देगांत आसात. पिकाळ वाठारां मदलो 70% वाठार पिकावळी खातीर वापरतात. भात हें ह्या राज्याचें मुखेल पीक आसून बटाट, दाळ, मको, सांसवां आनी हेर शेत-धान्यां हांगा पिकतात. च्याक लागून हो वाठार संपन्न आसून, वट्ट वर्सुकी उत्पादनांतलो ८१% च्या भायर निर्यात जाता. ते भायर ताग, कापूस, तेलबियो, ऊंस, मोसंबी, हीं पिकांय आसामांतले शेतकार पिकयतात. भारतांतले सगळ्यांत व्हड कोंड्याचें राखीव वन आसामांत आसून भारताच्या वट्ट कोंडयांच्या उत्पादनांतलें ४२% उत्पादन आसामांत जाता.
 
Line 55 ⟶ 53:
गुवांहटी लागीं मालिगांव हांगा ईशान्य शीम रेल्वेचें मुख्यालय आसा. ह्या रेल्वे-विबागांत ३,५८३ किमी. रेल्वे रस्ते आसात (१९८४). आसामांतल्या वट्ट रस्त्यांतले ८०% रस्ते सपाट वाठारांतल्यान वतात तर उरिल्ले दोंगराळ वाठारांतल्यान वतात. १९८१-८२ मेरेन आसामांत ५९,५७९ किमी. लांबायेचे रस्ते बांदिल्ले.आसाम सयत उदेंत भारत, भारताच्या कोनशाक पडिल्ल्यान आसामांत विमान येरादारीक खास म्हत्व आयलां. गुवाहाटी सावन तेझपूर, जोरहाट, दिब्रुगढ, लखीमपूर, सिल्चर, धुब्री आनी हेर वाठारांत नेमान उड्डाणां जाता. गुवाहटी हो भारतांतल्या म्हत्वाच्या विमानतळां मदलो एक जावन आसा. आसाम राज्यांतल्या भायर सरपी दिसाळ्यां मदीं ‘दैनिक आसोम’ (आसामी),‘दैनिक जन्मभूमी’ (आसामी), ‘न्यूज स्टार’ आसामी, ‘द आसाम ट्रीब्यून’ (इंग्लीश), ‘आसाम एक्सप्रेस’ (इंग्लीश, हांचो आस्पाव जाता.
 
=== लोक आनी समाजीकरण: ===
सन १९७१ चे जनगणनेप्रमाण आसामाची लेकसंख्या १,४६,२५,१२५ आसा. १९८१ त, आसामांत जनगणना जावंक ना. त्या वर्साच्या अदमासा प्रमाण हो आंकडो 1,९८,९६,८४३ इतलो आसूंत जाय. दर चौ. किमी. २५४ लोक पडटात. १००० दादल्यांक ९०१ बायलो इतलें प्रमाण आसा. १९७१ त गांवगिऱ्या वाठारांतली वसती ९१.६% आसली. जनन प्रमाण हजाराक ३४ इतलें आसले. राज्यांत ७३% हिंदू धर्मीय, २४.५% इस्लाम धर्मीय, २.६ % किरिस्तांव धर्मीय आसात. ते भायर शीख्र, बौद्ध, जैन हे धर्म हांगा थोड्या प्रमाणांत आसात.
 
Line 70 ⟶ 68:
आसामांत चित्रकलेचीय परंपरा आसा. चवदाव्या-पंदराव्या शतमानांत, शंकरदेवाच्या नाटकांच्या पड्ड्याखातीर देव-देवकांचीं चित्रां रंगयताले. ‘गीतगोविन्दम’, ‘भागवतपुराण’ ह्या ग्रंथांच्यो जायत्या जाणांनी ज्यो हस्तलिखीत प्रती तयार केल्यो, तांचेर चित्रां काडपाक चित्रकारांमदीं सर्त लागताली.
 
=== शिक्षणःशिक्षण ===
आसाम साक्षरतेच्या मळार मागाशिल्लो आसा. 1971 त साक्षरतेचें प्रमाण 28.8% आसलें. दादल्यां भितर हें प्रमाण 36.7% तर बायलां भितर 18.91 % आसलें. एप्रिल 1978 त आसाम सरकारान धावे मेरेनचें शिक्षण फुकट केलें. 1978-79 मेरेन आसामांत 24,615 मुळाव्यो शाळा आसल्यो. ते बायर 137 कॉलेजी, 3 वैजकी महाविद्यालयां, 3 अभियांत्रिकी महाविद्यालयां, 1 शेतकी विश्वविद्यापीठ (जोरहाट), दिब्रुगढ विश्वविद्यापीठ (दिब्रु) गुवाहटी विश्वविद्यापीट (गुवाहटी) हीं विश्वविद्यापीठां सांबाळटात.
 
=== भाशा आनी साहित्यःसाहित्य ===
‘आसामी’ ही प्रतिऊ संपन्न भास आसून, घटनेचे शतमानांत संस्कृतींतल्यान उदरगतीचीं सोपणां चडली. पूण मागधी अपभ्रंश हीच आसामी भाशेची मूळ बुन्याद जावन आसा. ग्रियर्सन हाच्या मतान प्राच्यप्राकृत भाशेक लागीं आशिल्ली मुखेल बोली ‘मागधी प्राकृत’ जावन आसा. मागधी भाशेचें उदेंतेक ‘प्राच्य अपभ्रंश’ उलयताले. ते भाशेचो दक्षिण नी आग्नेय वाठारांत प्रसार जावन आर्विल्ल्या बंगाली भाशेची ती बुन्याद थारली. प्राच्य अपभ्रंश भाशेचो दक्षिणे कडेन तेचपरी गंगेचे उत्तर देगेक प्रसार जालो. होच प्रसार फुडें आसामांत पावलो. हांगाची आर्विल्ली आसामी भाशा तिचें प्रतिनिधित्व करता. उडिया, आर्विल्ली बंगाली भास आनी आसामी ह्या मागधी अपभ्रंशा सावन घडिल्ल्या भासांचें तांच्य मूळ अपभ्रंश भाशे कडेन नातें आसा. (लिंग्विस्टिक सर्व्हे ऑफ इंडिया, खंड-1, भाग पयलो, पान 125-1(ऋ6). डॉ. सुनितिकुमार चटर्जीन प्राच्य मागधी अपभ्रंश बोलीचे चार गट मानल्यात. ह्या चारां मदल्या तिगांचो संबंद अस्तंत, मध्य आनी उदेंत बंगाल आनी ओरिसा हांगा प्रचलित आशिल्ल्या बोलीं कडेन लागता. चवथ्या गटाचो संबंद उत्तर बंगालांत आस्पावल्ल्या आसामच्या भागा कडेन येता.डॉ. बाळिकांत काकतीन, ‘प्राच्य मागदी अपभ्रंश’ असें म्हणपाक येवपा सारके कांय बोली भाशाचे गट बंगाली पयलीं आनी आसामी पयलींच्या काळखंडात अस्तितवांत आशिल्ल्याचें सिद्ध केलां.काळांतरान बोलभाशा गटांचीं लक्षणां थारून स्वतंत्र आसामी राजछत्रासक आनी पुराय स्वयंपूर्ण जिणेक लागून एक स्वतंत्र भास म्हूण आसामी भास मुखार आयली. वयर आशिल्ल्या उल्लेखा प्रमाइण आसामी भाशेची उत्पत्तीकाळ सातव्या शतमानांत पावता.
 
असमिया साहित्याचे, सादारणपणान स काळखंड कूं येताः-. 1. वैष्णव पयलींचो काळखंड (1250 ते 1500) 2. वैष्णव काळखंड (1501 ते 1650) 3. आहोम वा गद्द बुरूंजी काळखंड (1651 ते 1826) 4. आर्विल्लो काळखंड (1827 ते 1920) 5. राष्ट्रीय पुरुत्थापनाचो काळखंड (1921 ते 1947) आनी 6. स्वातंत्र्या उपरांतचो काळखंड (1947 आनी उपरांत).
 
=== वैष्णव पयलींचो काळखंड (1250 ते 1500): ===
आसामी भाशेंत साहित्य रचणुकेचो आगंभ तेराव्या शतमानांत जालो. ह्या काळांतलें साहित्य काव्यांक रचलें. पौराणिक कथा हो ताचो मूळ गाभो आसलो. हरिवर विप्राटी लवकुशर झूज आनी बुब्रवाहनर झूज हीं दोन दीर्घ आख्यानपर काव्यां, हेमसरस्वतीन बरयल्लीं ‘प्रल्हाद चरित्र संवाद’ आनी ‘हरगौरीसंवाद’ हीं काव्यां,रुद्रकंदिलान केल्लो महाभारताच्या द्रोणपर्वाचो अणकार, माधव कंदलीन रसाळ भाशेंत बरयल्लें रामायण, ही आसामी साहित्यांत पडिल्ली मोलाची भर आसली. देवदेवतांची व्हडवीक गावपी ‘पांचाली’ नांवाचो काव्य प्रकार ह्या काळखंडात आपली खाशेली सुवात निर्माण करून आसलो. ‘पांचाली’ काव्यांत सुर्वेक कथनात्मक भाग. मदीं भावगीतात्मक भाग आनी निमणें परतून कथनात्मक भाग आस्पावतालो. ह्या काव्य प्रकारांत दुर्गावर हाणें ‘गीतिरामायण’ आनी ‘बेउला आख्यान’, पीतांबर कवीचें ‘उषा परिणय’ आनी ‘नलोपाख्यान’ आनी मंकर हाचें ‘पद्मपुराण’ हीं काव्यां मुखेल आसात. ह्या काव्यांत जायतीं भावगीतां आयिल्लीं आसून रागदारी संगीताच्या चालीर तीं गायतात.
=== वैष्णव काळखंड (१५०१ ते १६५०): ===
वैष्णव पंथाच्या पुनरुज्जीवनाच्या ह्या काळांत आसामी साहित्याची भरभराट जाली. ह्या काळांत निर्माण जाल्ल्या साहित्याचे फुडल्या भागांत करूं येतात. काव्यः 1. आर्ष महाकाव्यां आनी पुराणांचे अणकार 2. महाकाव्य आनी पुराणांचे अणकार 3. भक्तिप्रेरित अप्रुपांच्यो कथा ४. नाटकां 5. उदात्त भाव आशिल्लीं आनी रागदारीत बसयल्लीं गीतां ६. संतचरित्रमाला.
=== गद्यःगद्य ===
१. पुराणांचे गद्य अणकार आनी आपरोस २. गद्य चरित्रां. वैष्णव पंथाचो प्रसार करप आनी ताका लोकांचो आसाशिरो मेळोवन दिवप ह्या हेतान वैष्णव संत आनी कवींनी व्हडा प्रमाणांत आसामी भाशेंत साहित्य रचना केली. म्हान संतकवी शंकरदेवान (१४४९-१५६९) वैष्णव पंथाच्या प्रसारा वांगडाच असमिया गीत-संगीतात नामना आनी लोकाश्रय मेळोवन दिलो. ताणें भआगवत पुराणांचो सोप्या भाशेंत अणकार केलो. ताचो अनुयायी माधवदेव हाणें (१४८९-१५९६) ‘जन्मरहस्य’ आनी ‘राजसूय यज्ञ’ हीं काव्यां आनी ‘भक्ती-रत्नावली’चो छंदोबद्ध अणकार केलो.भारतीय तत्वज्ञानपर ग्रंथांत अज्रंवर थारपी भक्तिगीत ग्रंथ ‘नामघोषा’ वा ‘हाजारी घोषा’ ही ताचीच रचणूक जावन आसा. अनंत कंदलीन ‘महिरावण-बध’, ‘हरि-हर युद्ध’, ‘वृत्रासुर-वध’,‘भरत-सावित्री’, ‘जीव-स्तुति ’ आनी ‘कुमार हरण’ हे ग्रंथ रचले. रामसरस्वतीन महाभारताचो आसामी भाशेंतअणकार केलो. भट्ट देवान (१५५८-१६३८) ‘कथा गीत’ नांवाची गद्य भगवतगीता रचली. ते भायर ताणें कथा भागवतय रचलें. दामोदर देव (1488-1598) हाणें म्हत्वाचीं चरित्रां तर पुरुषोत्तम ठाकूर हाणें व्याकरणाविशीं कार्य करून आसामी साहित्यांत मोलाचीं भर घाल्या.
 
=== आहोम वा गद्यबुरूंजी काळखंड (१६५१ ते १८२६): ===
असमिया साहित्याचो तिसरो काळखंड आसामांतल्या आहोम राजांच्या उदया सावन सुरू जाता. आहोम राजांनी राजकी मळावेल्यो घडणुको फाकिवंत बरोवप्या कडल्यान, सोपे आनी सादे भाशेंत बरोवन घेतल्यो. इतिहासाची बसकां आशिल्ल्यो जायत्यो ‘बखरी’ ह्या काळ खंडांत बरयल्यो. ह्या बखरींक ‘बुरूंजी’ म्हणटात. हरकांत बुरूआ हाणें संपादीत केल्या ‘असमि बुरूंजी’ आनी ‘देवघानी आसाम बुरंजी’ ह्या पुस्तकांत जायत्या बुरुंजीचें संकलन केल्ले आसा. ते भायर श्रीनाथ दुआरा संपादीत तुंगखुंगिया बुरुंजी, कचारी बुरुंजी, आसाम बुरुंजी, डॉ. एस्. के. भूयन हाणें संपादीत केल्लें ‘पादशहा बुरुंजी’ हें बुरुंजीविशींचें म्हत्वाचें साहित्य जावन आसा.
 
Line 92 ⟶ 93:
 
वैष्णव पंथाकडेन संबंदीत धर्मीक साहित्य बरोवपाचो वावर आहोम राजाच्या काळांत चालूच उरला, पूण अठराव्या शतमानांत हे तरेच्या साहित्याक देंवती कळा लागली.
 
=== आर्विल्लो काळखंड (1827 ते1920): ===
1826 त, ब्रिटिशांनी आसाम आपल्या शेकातळा घेतकच ब्रिटिशांक शासनवेवस्था आनी न्यायदान वेवस्था चालीक लावपाक इंग्लीश भास जाणा जाल्ल्या कारकुनांची गरज पडली. इंग्लीश भास जाणा जाल्ले लोक आसामांत नाशिल्ल्यान बंगालांतल्यान व्हड प्रमाणांत लोक हाडले. बंगाली लोकांनी ‘आसामी’ ही वेगळी भास नासून बंगालीचीच ती बोली आसा असो गैरसमज पातळायलो. अशे तरेन सुमार चाळीस वर्सां आसामाचेर बंगाली भाशेचो शेक चल्लो. ह्या काळांत आसामी भाशा-साहित्यांत व्हडलीशी भर पडली ना.
 
Line 104 ⟶ 106:
 
1809 त ‘जोनाकी’ नांवाचें म्हयनाळें सुरू जालें. तातुंतल्यान आसामी साहित्यांत स्वच्छंदतावादी विचारप्रणाली मूळ धरपाक लागली. त्या म्हयनाळ्यांतल्यान त्या काळांतले साहित्यीक बरेंच गाजले.
 
=== राश्ट्रीय पुनरुत्थानाचो काळखंडः (1921 ते 1947): ===
ह्या काळांतल्या साहित्यीकांनी खास करून सैम, मोग आनी सोबीतकाये वांगडाच देशभक्ती, राश्ट्राची जागृताय आनी समाजाची सर्वांगीण उदरगत ह्या विशयाक हात घालो. काव्याच्या मळार बिनंदचंद्र बरुआ, डिंबेश्वर नेओग, अतुलचंद्र हझारिका, आनंदचंद्र बरुआ, गणेशचंद्र गोगोइ आऩी देवकांत बरुआ हांचो मुखेल वांटो आसा. अतुलचंद्र हझारिका, दैबचंद्र तालुकदार, नकुलचंद्र भूयन, कमलानंद भट्टाचार्य आनी ज्योतिप्रसाद आगरवाला हांणी नाट्यलेखनाच्या मळार म्हत्वाचो वावर केलो. ज्योतिप्रसाद आगरवालाची ‘शोनित-कुवारी’, ‘कारेगर लिगिरी’ आनी ‘रुपालिम’ हीं नाटकां कलेचे नदरेन अप्रुप मानतात. आसामी कादंबरींत ह्या काळांत मोलाची भर घालप्यां मदीं रजनिकांत बार्दोलॉय,दैबचंद्र तालुकदार, दंडिनाथ कलिता हांचो आस्पाव जाता. ह्या कादंबरीकारांनी वयल्या पांवड्याची साहित्य-निर्मणी केली.
 
=== स्वातंत्र्या उपरांतचो काळखंड (1947 उपरांत): ===
स्वातंत्र्या उपरांतच्या काळांत आसामी साहित्याची नेटान उदरगत जाली. नव्या विचारींचे सर्जनशील कवी, नाटककार आनी कादंबरीकार साहित्यांत नवो प्रयोग करपाचे इत्सेन मुखार आयले. नव्या प्रकाराच्या प्रतीकात्मक काव्यांचो प्रयोग करप्यांमदीं हेमकांत बरुआ हाची सुवात वयर आसा. नवकांत बरुआ, (1926), हरी बरकाकती (1927), सैयद अब्दुल मलीक, होमेन बरगोहाईन, महेंद्र बोरा, दिनेश गोस्वामी, नीलमणी फूकन (धाकटो), केशव महंत, बीरेश्वर बरुआ, महीम बोरा हे ह्या काळखंडातले नामनेचे कवी जावन आसात. ह्या काळांत नवकाव्याचे उदरगतीक हातभार लावपाचो वावर ‘रामधेनी’ (1951) ह्या म्हयनाळ्यान केला.
 
Line 121 ⟶ 125:
सन १९५६,१९५७,१९५८,१९५९,१९६३,१९६५,१९७१,१९७३ वर्सा, हे भाशेंत कोणाकूच रपस्कार मेळूंक ना.
 
=== म्हत्वाचीं थळां: ===
मालिगांव हांगा आशिल्लें भारतीय रेल्वेच्या उत्तर-पूर्व विभागाचें केंद्र, आसामाचें सगळ्यांत व्हड शार गुमाहटी, काझीरंगा आनी मानस अभयारण्यां, पोरन्या आहोम राजवटीची राजधानी जोरहाट,'च्या'चें नगर दिहब्रुगढ, तागाची बाजारपेठ सिल्वर हीं आसामांतलीं म्हत्वाचीं थळां आसात.
 
== पळेयात ==
 
== Polleiat ==
 
[https://en.wikipedia.org/wiki/Assam Assam]
 
"https://gom.wikipedia.org/wiki/आसाम" चे कडल्यान परतून मेळयलें