"केंस" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
imported>Priyanka kudaskar No edit summary |
imported>Priyanka kudaskar No edit summary |
||
3 वळ :
कार्य: केंसाचें मुखेल काम म्हळ्यार थंडी आनी गरमेपसून प्राण्यांचें रक्षण करप. थंड हवेच्या वाठारांत, कातीवयल्या दाट केंसांचो थर आंगाची ऊब सांबाळटा; गरम हवेच्या ठिकाणार पातळ केंस सूर्याच्या वोतापसून कातीची राखण करतात. हाचेभायर दाट केंसांचो थर कातीक कसल्याय मारापसून वाटायता. भोंवयेवयले केंस, व्हांविल्लो घाम दोळ्यांत वचूंक दिना. नाकांतले आनी कानांतले केंस धुल्ल वा बारीक-सारीक वस्तू नाका-कानांत वचच्यो न्हय म्हूण आडखळ करतात. कातीवयले केंस कसलीय वस्त ताका लागल्यार. मज्जातंतू जागृत करून, मेंदवाक ताची जाणविकाय करून दितात. प्राण्याचो रंग भोंवतणच्या वस्तूसारको आसल्यार, तो प्राणी ताचो उपेग आपल्या दुस्मानापसून लिपून रावपाखातीर करूंक शकता.
जेन्ना केंस हालता, तेन्ना ताच्या मुळांतल्या कातींतले मज्जातंतू जागृत जातात आनी अशे तरेन प्राण्यांक स्पर्शज्ञान जाता. चडशा सस्तन प्राण्यांत तोंड, दोळे, नाक आनी पांयांच्या बोंचकुलाकडेन हे स्पर्शज्ञानाचे मज्जातंतू चड जागृत आसतात. केंसाचो रंग, घडण आनी वांटप, प्राण्यांची पिराय आनी लिंग हाच्याप्रमाण बदलता आनी ह्या बदलाक लागून नर-मादींत एकामेकांपासत लैंगीक ओड उत्पन्न जाता.
रचना: केरॅटीन (keratine) ह्या घट्ट तंतूमय प्रथिनापसून केंस तयार जातात. दर एका केसाक केरॅटीनापसून तयार जाल्लें एक पातळ आवरण आसता, हाका उपचर्म वा क्युटीकल (cuticle) म्हण्टात. उपचर्मासकयल आशिल्लो दाट थर केंसांक घटसाण दिता, जाका कट्टें वा कॉर्टेक्स (cortex) म्हण्टात. ह्या थराभितर आनीक सुषिर (spongy) थर आसता; हाका मध्यांग (medulla) म्हण्टात आनी ह्या थाराक लागून केंस लवचिक जाता आनी मोडनासतना वांकडो-तिकडो जावंक शाकता. खूब बारीक आनी मोव केंसांत एकाद्र्या वेळार मध्यांग नासता. दरेक केंसाची बुन्याद कातींत आसता आनी तो केंस नळये आकाराच्या केंसाच्या कूपांतल्यान (Hair follicle) वाडूंक लागता. केंसांचें कूप हें भायले कातीचे (epidermis) पेशीपसून तयार जाता आनी तें कातींत भितर खोल गेल्लें आसता आनी सरभोंवतणी संयोजी पेशीजाल (connective tissues) आसता. दरेक केंसाकडेन कातीभितर तेलकट वंस तयार करपी ग्रंथी आसतात, हाका वंशीच्यो ग्रंथी (sebaceous glands) म्ह्ण्टात.
| |||