"केंस" च्या आवृत्तींत अंतर

Content deleted Content added
imported>Priyanka kudaskar
No edit summary
imported>Priyanka kudaskar
No edit summary
4 वळ :
जेन्ना केंस हालता, तेन्ना ताच्या मुळांतल्या कातींतले मज्जातंतू जागृत जातात आनी अशे तरेन प्राण्यांक स्पर्शज्ञान जाता. चडशा सस्तन प्राण्यांत तोंड, दोळे, नाक आनी पांयांच्या बोंचकुलाकडेन हे स्पर्शज्ञानाचे मज्जातंतू चड जागृत आसतात. केंसाचो रंग, घडण आनी वांटप, प्राण्यांची पिराय आनी लिंग हाच्याप्रमाण बदलता आनी ह्या बदलाक लागून नर-मादींत एकामेकांपासत लैंगीक ओड उत्पन्न जाता.
रचना: केरॅटीन (keratine) ह्या घट्ट तंतूमय प्रथिनापसून केंस तयार जातात. दर एका केसाक केरॅटीनापसून तयार जाल्लें एक पातळ आवरण आसता, हाका उपचर्म वा क्युटीकल (cuticle) म्हण्टात. उपचर्मासकयल आशिल्लो दाट थर केंसांक घटसाण दिता, जाका कट्टें वा कॉर्टेक्स (cortex) म्हण्टात. ह्या थराभितर आनीक सुषिर (spongy) थर आसता; हाका मध्यांग (medulla) म्हण्टात आनी ह्या थाराक लागून केंस लवचिक जाता आनी मोडनासतना वांकडो-तिकडो जावंक शाकता. खूब बारीक आनी मोव केंसांत एकाद्र्या वेळार मध्यांग नासता. दरेक केंसाची बुन्याद कातींत आसता आनी तो केंस नळये आकाराच्या केंसाच्या कूपांतल्यान (Hair follicle) वाडूंक लागता. केंसांचें कूप हें भायले कातीचे (epidermis) पेशीपसून तयार जाता आनी तें कातींत भितर खोल गेल्लें आसता आनी सरभोंवतणी संयोजी पेशीजाल (connective tissues) आसता. दरेक केंसाकडेन कातीभितर तेलकट वंस तयार करपी ग्रंथी आसतात, हाका वंशीच्यो ग्रंथी (sebaceous glands) म्ह्ण्टात.
वाड: केंसांचे बुन्यादींत एक पेशीवाड करपी कूप आसता, हाका ‘आदारक’ (matrix) म्हण्टात आनी ताचे भोंवतणी कातीच्या भितरल्या भागाचो अंकुरक (papillae) तशेंच रगताच्यो बारीक बारीक शिरो आनी मज्जातंतू आसतात. ह्या रगताच्या शिरांतल्यान ते बुन्यादींतल्या पेशींक ऑक्सिजन आनी अन्नपुरवण जाता. बुन्यादींतल्या पेशींतल्या कूपांतल्या केंसांचो गाभो (core) तयार जावन, तो मदल्यान वयर येवंक लागता. ह्या गाभ्यांतल्यो मदल्यो पेशी रोखड्योच मरतात आनी घट्ट जातात; पूण भायल्यो पेशी मरतात तेन्ना तांचे घट्ट, दोन थरी केंसांचें आवरण (hair sheath) तयार जाता.
 
पेशींची वाड आनी केंसांची ठेवण, दरेक प्राण्याची जात, आंगाची सुवात आनी आनुवंशिकता ह्या गजालींचेर आदारून आसता. केंस सरळ तशेंच मुदयाळे आसूं येता. सरळ केंस आडवो कापल्यार ताचो पृष्ठभाग वांटकुळो मेळटा, जाल्यार मुदयाळो केंस आडवो कापल्यार ताचो पॄष्ठभाग लंबवर्तुळाकार (oval) आसा अशेण दिसून येता. केंस ताच्या आवरणासकट कूपांतल्यान वयर वयर सरता. जेन्ना तो कातीच्या पृष्ठभागाचेर पावता, तेन्ना थंयच्यो थोड्यो पेशी एक रसायन तयार करतात आनी कातीभायर सरून त्या केंसाभोंवतणीचें आवरण नश्ट करतात. पून वशीच्यो ग्रंथी आपल्याअ स्त्रावान भायर सरपी केंस मोव आनी बुळबुळीत दवरपाक मदत करतात.
 
 
"https://gom.wikipedia.org/wiki/केंस" चे कडल्यान परतून मेळयलें