"केंस" च्या आवृत्तींत अंतर

Content deleted Content added
imported>Priyanka kudaskar
No edit summary
imported>Priyanka kudaskar
No edit summary
9 वळ :
रंग: केंसांच्या पेशांत बारीक बारीक मेलानीनचे (melanin) गुठले आसतात. ते ताच्या मुळांत आशिल्ल्या कातीच्या पेशींतल्यान आयिल्ले आसतात आनी ह्या मेलानीनच्या गुठल्यांच्या प्रमाणाक आनी वांटणेक लागून केंसांचो रंग थारता. मेलानीन आशिल्ल्या पेशींक मेलानीन पेशी (melanocytes) म्हण्टात. दरेक मेलानीन पेशीक दोंके कशे भाग आसतात आनी तातूंत रंग गुठल्यांनी भरिल्लो आसता. हो रंग काळो, तांबडो वा पुडी कोराचो आसता. जेन्ना दोंके कशे आशिल्ले भाग आंवुळटात वा रंगाचे गुठले कमी जातात तेन्ना केंस धवे जातात. चड करून म्हातारपणांत हे केंस धवे जातात. धवे केंस काळे करपाक खूब तरेचे कलप लायतात. तातूंत फकत वयले केंस काळे जातात, पूण मुळांत केंस धवेच उरतात.
सामान्य सैमीक केंसांची वाड आनी रंग पिरायेप्रमाण बदलता पूण कुपोशण, हॉर्मोन बदल, हवामान तशेंच वायटाक लागूनय हातूंत बदल जावंक शकता. कातीचेर कसलेंय रसायन पडून जखम जाल्यार त्या जाग्यावयली केसांची वाड खुंटता.
सांबाळखारासारक्या विखाक लागून मरण आयल्यार, केंसांची तपासणी करून ह्या विखाची खात्री करूं येता. खूब लोकांचो समज आसा की केंस कापल्यार वा तासल्यार ते बेगीन वाडटात पूण हें खरें न्हय <ref>https://wikisource.org/wiki/Index:Konkani_Viswakosh_Vol1.pdf</ref>
सांबाळखारासारक्या विखाक लागून मरण आयल्यार, केंसांची तपासणी करून ह्या विखाची खात्री करूं येता. खूब लोकांचो समज आसा की केंस कापल्यार वा तासल्यार ते बेगीन वाडटात पूण हें खरें न्हय.
केंसांचे रोग: आनुवंशिक कारणाक लागून केंस खूब लांब जातात. मनीस जातींत हाका हायपरट्रिकोसिस (hypertrichosis) म्हण्टात. तर हेर जनावरांत हाका अंगोरा (angora) अशें म्हण्टात. केंस हो कातीचोच भाग आशिल्ल्यान कसलेय कातीचे रोग जाल्यार केंसांतूय विकृती जाता. भायली पीडा, गजकर्ण, जीवनास्त्वांचो उणाव, केंसांत उवो पडप आदी कारणांक लागून कातीचे रोग जातात आनी तांकां लागून केंस गळून पडूंक शकता. जीवनसत्व – ब (Vitamin B) उणें जावप, मानसिक ताण, हॉर्मोन समतोल इबाडप, ह्या कारणांक लागून वंशीग्रंथी (sebaceous glands) जाय तितले स्राव तयार करिनात आनी केंसांच्या मुळांत खरड (dandruff) तयार करतात. हाका लागून केंस झडूंक लागतात. हाचेर उपाय म्हळ्यार आपली केंस वळोवपाची फणी, ब्रश आनी केंस पुसपाचो तुवालो वेगळो आनी साफ दवरप. केंसांत शांपू (shampoo) वा अडीज टक्के सेलेनिअम सल्फाइड (selenium sulfide) घालून केंस धुल्यार खरडीचेर (dandruff) गूण येता.
ल्हानशा जाग्यार केंस झडून तुळतुळीत जाल्यार ताका (alopecia areata) ‘रावळूक’ पडल्या अशें म्हण्टात. कात लासल्यार, तिका मार लागल्यार, कसलेंय रसायन पडल्यार वा तिचेर जंतूंचो शोथ (infection) जाल्यार माव तयार जाता आनी त्या जाग्यार केंस येनात. पूण माव नासतना, आनुवंशिक कारणाक लागून वखदांच्या परिणामाक लागून तशेंच ना ना तरेच्या जोरांक लागूनय टक्कल पडूंक शकता. दादल्या मनशाक चड करून टक्कल पडटा, हाका दादलो तरेचें टक्कल (male pattern baldness) म्हण्टात. ताचीं कारणां आनुवंशिक अँड्रोजन हॉर्मोन असमतोम (Androgen Hormone imbalance) चिंता आनी वशी ग्रंथीच्या कार्यांत इबाड आदी जावन आसात. हे तरेच्या टक्कलाचेर कसलोय उपाय केल्यार खास फायदो जायना, पूण जुंवळ्या भावाच्या केंसांचें रोपण (transplantation) केल्यार गूण येता, अशें जाणकारांचें मत आसा.
रावळूक माथ्यार वा खाडार पडटा, हाचें खरें कारण अजून खबर ना, तरी हाका मानसिक आनी आनुवंशिक संबंद कारण आसात अशें म्हणपाक पुरावो आसा. स्वयंप्रतिक्षमता (autoimmunity) हेंय एक कारण आसूंक शकता. जरी योग्य उपाय खबर नासलो, तरी खूब लोकांक त्या केंस नाशिल्ल्या जाग्यार हायड्रोकॉर्टिसोनचीं (Hydrocortism) इंजेक्शनां केल्यार गुण येता. ट्रायकोतीलोमानिया (Trichotillomania) ह्या मानसिक रोगांत, रोगी आपलेंच केंस थोड्या थोड्या जाग्यांनी तोडून उडयता. हाचेर मानसोपचार करचे पडटात. हालींच केंसांच्या मुळाकडेन आशिल्ल्या ट्रायकोमीट्रीकोमो (Trichomatricoma) म्हूण एका नव्या अर्बुदाची (tumour) जात सोदून काडल्या. ताचेर अजून संशोधन चालू आसा.
 
 
<ref>https://wikisource.org/wiki/Index:Konkani_Viswakosh_Vol1.pdf</ref>
==
संदर्ब==
"https://gom.wikipedia.org/wiki/केंस" चे कडल्यान परतून मेळयलें