"कान" च्या आवृत्तींत अंतर

Content deleted Content added
imported>Priyanka kudaskar
No edit summary
No edit summary
1 वळ :
कान आयकुपाचो अवयव. हाचो उपेग कुडीचो समतोल राखपाखातीर जाता. अपृष्ठवंशी (invertibrates) प्राण्याक कान नासतात, पूण थो‍ड्या किडींनी (insect) कांय वेगवेगळ्योअ मांडावळी आसतात, जांचेवरवीं तांकां हवेंतलो कंप (vibration) जाणवता आनी कुडीचो समतोल राखूंकूय मदत जाता.
कानाचे तीन वांटे स्पश्ट दिसून येतात: भायलो कान, कानाच्या पड्ड्यापासून कानपट (hinna) मेरेन. भितल्लो कान, जो कवटेच्या हाडांभितर आसता आनी मदलो कान, जो ह्या दोनांच्याय मदीं आसात. भायल्या कानाचें कानपट आनी घोल अशे दोन भाग आसतात. कानपट हें कास्थिल (cartilagenous) आसात. घोल कातीन धांपिल्ली आसत आनी ती ताणील्ल्या कानाच्या पड्ड्य़ाकडेन (tymphanic membrane) सोंपता. कानपटाचे खूब तरेचे आकार आसातात आनी प्राण्यांचे जातीप्रमाण ते कमी-चड हालुंकूय शकतात. मनीस आपले आपूण कानपट हालोवंक शकना. दादले तश्योच बायलो कानपटाच्या वयल्या भागाच्या, वक्लाचो दांडो दवरुंक उपेग करतात. कानपटाचे सकयले पाळ्येचो उपेग बायलां दागीने घालपाखातीर करतात.
भितल्ल्या कानांत कर्णावर्त (cochlea) अनी कर्णगहन (labyrinth) आसता. कर्णावर्त घुंटाळ्याच्या आकाराचें (spiral shape) आसात; तातूंत एक द्रव आनी खास प्रकाराचे श्रवणग्राही (hearing receptor) पटल (membrane) आसात. कर्णगहनांत अर्द्चक्रनळी (semi circular canals), दॄति (utricle) आनी लघुकाश (saccule) आसतात. हातूंत द्रव, बारीक बारीक फ़ातरासारके कण, तशेंच श्रवणग्राही पेशा (hearing receptor cells) आसतात. बारीक बारीक मज्जातंतू (nerves) कर्णावर्तापसून सुरु जातात आनी कर्णावर्त मज्जातंतू फ़ांटो जाता. तशेंच कर्णगहनापसून प्रधाण (vestibular) मज्जातंतू फ़ांटो जाता. ह्या दोनुयदोनूय फ़ांट्यांच्या एकवट जावन आठ्वो कवटेचो मज्जातंतू तयार जाता.
मदल्या कानांत तीन बारीक हाडां आसतात आनी हो कानाचो भाग ताळ्याक युस्टेशियन नळयेन (eustachian tube) जोडिल्लो आसात. हाका लागून मदल्या कनांतलो आनी हवामानाचो दाब सारकोच उरता, तशेंच कसलोच स्त्राव (secretion) बी आसल्यार व्हांवपाक मदत जाता. हाडांचीं नांवां हातोडी (malleus), ऐरण (incus) आनी पदिका (stapes) अशीं आसात. तांची एक सांखळी आसून ती कानाचो पड्डो आनी कर्णवर्त हांचेमदीं आसता. कुस्कुटायेदे स्नायू कानाच्या पड्ड्याक आनी हाडांक जोडिल्ले आशिल्ल्यान, आवाजाची तीव्रता भितल्ल्या कानामेरेन पावपाक मदत जाता. मदलो कान, कर्णभूम गहराकूर (mastoid atrum) जोडील्लो आसता.
आवाजापसून हवेंत ल्हांरां तयार जातात आनी भायलें कानपट तीं एकवटावन कानाचो पड्डो फ़डफ़डायता. हें फ़डफ़डावप हाडांचे सांखळेंतल्यान कर्णावर्ताक पावता आनी तातूंतलें द्रव आवाजाच्या स्वरपदांचे पट्टेप्रमाण (pitch) खास श्रवणग्राही आशिल्ल्या पटलार पडटा; श्रवणग्राही पेशा उदीप्त (stimulate) जातात आनी आठवे कवटेच्या मज्जातंतूंतल्यान मेंद्वाक पावतकच आवाजाची वळख पटता.
"https://gom.wikipedia.org/wiki/कान" चे कडल्यान परतून मेळयलें