"कुचिपुडी नाच" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
imported>Priyanka kudaskar No edit summary |
imported>Priyanka kudaskar No edit summary |
||
2 वळ :
आंध्र प्रदेश राज्यांतल्या ‘कुचेलापुरम्’ ह्या खेड्याच्या नांवावयल्यान ह्या नाचाक ‘कुचिपुडी’ हें नांव पडलें. सातव्या शेंकड्यांत, भक्तीचो प्रचार करपाच्या हेतान कुचिपुडी नाचाचो जल्म जालो. आंध्र प्रदेश राज्यांतल्य कृष्णा जोल्ह्यांत ‘कुचिपुडी’ हें एक खेडें आसा. ह्या गावांत ३००० लोकसंख्या आशिल्ली कांय झोपडपट्टीची वसती आसा. १६०८ त, हो नाच पळोवन गोवळकोंड्याचो नबाब अब्दुल्ला कुतुबशाह खुश जालो आनी ताणें नर्तकांक तांचो राबित्याचो गांव ‘कुचिपुडी’ आनी भोंवतणचीं पांच गांव इनाम म्हूण दिलीं. कुचिपुडी गांव विजयवाड्याक
सावन ५० किमी. अंतराचेर आसा. कुचिपुडीच्या भोंवतणच्या वाठाराक इतिहासीक नदरेन खूब म्हत्व आसा. कुचिपुडी गांवाच्या १० किमी. अंतराचेर आशिल्लो श्रीलाकुलम् गांव इ. स. प. दुसर्या शतमानांत सातवाहन साम्राज्याची राजधानी आशिल्ली. घांटशाळा हें बुध्द तीर्थक्षेत्र कुचिपुडीसावन कांय मैल अंतराचेर आसा. ‘पद्म’ ह्या गीतप्रकाराचो रचनाकार ‘क्षेत्रगण’ हाचें जल्मस्थान मोव्वा हें कुचिपुडी लागसारून आसा. हाचेवयल्यान अशें दिसून येता की कुचिपुडी भोंवतणच्या वाठारांत पोरनें सांस्कृतिक दायजूय आसा. पूर्विल्ल्या काळांतलीं देवळां आनी तातूंतलें कोरीवकाम, बौध्द अवशेश, अजंठा आनी एलोरा लेणी, अमरावती आनी रामप्पा देवळां हांचेअव्यल्यान अशें दिसून आयलां की आंध्र प्रदेशांतल्या शास्त्रीय नाच प्रकारांची परंपरा दोन हजार वर्सांइतली पोरनी आसा.
हेर भारतीय नृत्यप्रकारांप्रमाणच कुचिपुडी नाचांतलीं तत्त्वां भारतीय नाट्य शास्त्राचेर आदारिल्लीं आसात. सुरवातीच्या काळांत दादले आनी बायलो कुचिपुडी नाचांत शिवाविशींचे कांय पौराणिक कथाभाग सादर करतालीं. दादले शिवाच्या देवळांनी अनुष्ठानरुपी (ritual) नाच सादर करताले जाल्यार बायलो देवळाच्या कल्याणमंडपांनी देवांखातीर ‘केलिका’ (मनोरंजन) हो नाच करतालीं. उपरांतच्या काळांत, कुचिपुडी नाचांत पुनरुज्जीवन घडून आयलें आनी तातूंत वैष्णव पंथांतल्या कांय हळुवार रम्याद्भूत (romantic) घटकांचो आस्पाव जालो. कुचिपुडी कलाकारांनी भागवत पुराणांतल्यो कांय कथा सादार करपाक सुरवात केली. ताका लागून ह्या नर्तकांक आनी कलाकारांक ‘भागवतुल्’ अशें म्हण्टात. कांय वर्सां उपरांत ह्या नाचाचो उत्साह उणो जायत गेलो. पूण सिध्देंद्र योगी (१३५०-१४५०) हाणें कुचिपुडी नाचाक एक पध्दतशीर शास्त्रीय बुन्याद घालून दिली. कुचिपुडी गांवांतल्या ब्राम्हण कुटुंबांतलो पयलो भुरगो कुचिपुडी नाच प्रकाराक अर्पण करूंकूच जाय असो दंडक ताणें घालून दिलो.
|