"कुचिपुडी नाच" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
imported>Priyanka kudaskar No edit summary |
imported>Priyanka kudaskar No edit summary |
||
6 वळ :
कुचिपुडी हें नृत्यनाट्य चान्न्याचे राती देवळाच्या आवारांत करपाची प्रथा आसा. लोकांची गर्दी चड जाली जाल्यार रस्त्याच्या एका तोंकाक माची उबारून थंय हो नाच जाता. नृत्यनाट्य सुरू जांवचेपयलीं ‘हास्यगाडू’ (विदूषक) प्रवेश करता आनी वाकडींतिकडीं तोंडां आनी अंगविक्षेप करून लोकांक हांसयता आनी तांचें लक्ष माचयेवटेन ओडून घेता. गायक आनी वाद्यवृंद माचयेचे उजवे वटेन बसतात. वाद्यांमदीं टाळ, मृदंग, व्हायोलिन. वीणा हांचो आस्पाव आसता. मागीर सूत्रधार प्रवेश करता आनी नांदी गावन नृत्यनाट्याचो आशय सांगता. नाचांतल्या मुखेल पात्रांक ‘दरूवु’ अशें म्हण्टात.
कुचिपुडीचे कांय नाचप्रकार अशे: ‘शब्दम्’ म्हळ्यार एके खाशेले संगीतशैलीप्रमाण गायिल्लें आनी एकाद्र्या नाट्यपूर्ण कथाप्रसंगाचेर आदारिल्लें काव्य. हातूंतल्यो रचना नृत्याभिनयाक पोशक आसता. देखीक – ‘दशावतारशब्द’ ह्या प्रकारांत विष्णूच्या धा अवतार नृत्यांकित करतात. अशाच तरेन ‘श्रीरामशब्द’, ‘मंडुकशब्द’, ‘अर्धनारीश्वरशब्द’, ‘प्रल्हादशब्द’, ‘कृष्णशब्द’ ह्या रचनांचेर नाच करतात.
‘कलापम्’ ह्या प्रकातांत वादविवादात्मक. तत्वज्ञानात्मक आनी हेर विंगड विंगड चर्चांचो आशय आशिल्ल्यो काव्यरचना नृत्यवध्द करतात.
देखीक – ‘गील्लकलापम्’ ह्या प्रकारांत ब्राम्हण आनी गौळण हांचो तात्विक संवाद आसा. ‘भामाकलापम्’ हो प्रकारूय खासा लोकप्रिय आसा. ‘तरंगम्’ ह्या प्रकारांत एकाद्र्या खाशेल्या आराध्यदेवतेच्या लीलांचें वर्णन ल्हारांच्या तरंगांप्रमाण वेगवेगले तरेन करतात. ‘बालगोपाल तरंगम्’ ह्या प्रकारांत परातीचे कडेचेर दोनूय पांय दवरून वा पालथ्या कळशाचेर उबो रावन वा तकलेचेर उदकाचो भरिल्लो कळसो दवरून तो पडूंक दिनासतना हो नाच करतात. ‘पदम्’ म्हळ्यार पद. सगळो सैम बायलेच्या रूपांत आसून परमेश्वर हो एकूच पुरुष आसा. परमपुरुषांत लीन जावपांतूच सैमरुपी बायलेचें साफल्य आसा, असल्या आशयाचीं जायतीं पदां कुचिपुडींत आसतात.
कुचिपुडी नाचांतल्या कलाकारांची रंगभूषा सादीच आसता. पुरुषपात्रां धोतर, जाकीट तशेंच कांय अलंकार आणी मुकूट घालतात. स्त्रीपात्रांचो भेस साडी पोलको असो सादोव आसता. बायलां अलंकार आनी दागदागिने वापरतात. तातूंत लांब सोडिल्ले विणयेचेर जो दशावतार पटो वा नखेत्रपटो बसयल्लो आसता, ताका प्रतीकात्मक अर्थ आसा. ह्या पट्याचो वयलो भाग चार अलंकारांनी सोबयल्लो आसून तो चार वेदांचें प्रतीक अशें मानतात. पट्यासकयले तीन घोंस त्रीभुवनाचें प्रतीक जाल्यार दरेका घोंसाभोंवतणी ल्हानल्हान आनीकूय तीन घोंस आसतात, तें नवग्रहांचें प्रतीक अशें मानतात. विणयेवेलो हो नखेत्रपटो लांकडी आसून ताचेर भांगरापटो मारिल्लो आसता. हो नखेत्रपटो म्हळ्यार विश्वाचें एक प्रतीक अशें मानतात. हो नखेत्रपटो सत्यभामा आपले विणयेचेर घालता. सत्यभामा हो एक ‘जीव’ (आत्मो) आनी आपले विणयेचेर घालता. आनी तिणें घाल्लो नखेत्रपटो म्हळ्यार जीवाभोंवतणचें विश्व, असो हाचो खोल अर्थ आसा.
ह्या नखेत्रपट्याच्या अलंकाराविशीं एक आख्यायिका सांगतात, ती अशी: देव आनी दानवांक अमृत वांटपावेळार भगवान विष्णून मोहिनीचें रूप धारण केलें, तेन्ना ताणें हो अलंकार परिधान केल्लो. मोहिनीन परतें विष्णूचें रूप घेवन कांय युगांउपरांत भगवान विष्णून जेन्ना कृष्णाचो अवतार घेतलो तेन्ना ताणें जो नखेत्रपट्याचो अलंकार सत्यभामेक दिलो.
[[Category:!Main category]]
| |||