"पंजाब" च्या आवृत्तींत अंतर
Content deleted Content added
29 वळ :
सम्राट अकबराच्या तेंपार पंजाब प्रदेश मोगलांच्या शेकातळा आशिल्लो. अकबराचे आनी शीखांचे संबंद तशें बरें आशिल्ले. ताणें गुरू अर्जून हाणें रचिल्ल्या ग्रंथसाहिब ह्या ग्रंथाक भांगराच्यो ५१ मोहर इनाम दिल्ल्यो. अकबराच्या मरणाउपरांत मोगल बादशाह आनी शीखांचे संबंद इबाडत गेले. दक्षिणेक औरंगजेब मराठयांआड झुजात घुस्पल्लो आसतना, पंजाबांत शिखांनी मोगल सतेआड खूब उठाव केले. गुरू हरगोविंद सिंग हाणें मोगलांआड झूज उबारून पंजाबांत राजकीय सतेची स्थापणूक केली. गुरू गोविदसिगं हाणें आपल्या सैन्याच्या आदारान मोगलांचो ह्या प्रदेशांतलो शेक उणो केलो. पूण १७१२त बहादूर शहा हाणें ताका कैद करून, ताचे हाल हाल करून ताका जिवेशीं मारलो. शीखांनी १७४८त खालसा दलाचें संघटन केलें. ह्या संघटनांक ‘मिसाल’ अशें म्हण्टाले. १७६८ ते १७९८ मेरेन पंजाबांत बारा मिसालांची सत्ता आशिल्ली. ह्याच काळांत रणजितसिंग सारकी व्हड व्यक्ती पंजाबांक लाबली. ताणें शीक समाजांत निर्माण जाल्ले पंथभेद पयसावन सगळ्या शीखांक एकठांय हाडपाचे यत्न केलो. ताणें आपल्या हातांत सता घेतले उपरांत पेशावर ते सतलजमेरेन शीखांचे राज्य वाडयलें. रणजितसिंगाच्या मरण उपरांत, ताचो चलो ल्हान आशिल्लो ताची राणी जिंदन ही राजकारभाराची देखरेख करताली. पूण खरी सत्ता सैनिकांच्या हातांत आशिल्ली. मुखार शीखांनी इंग्लीश सरकाराआड खूब उठाव केले. पूण हे उठाव इंग्लिशांनी काबार करून, १८४९त शीख राज्य ना केलें आनी त्या खिणा सावन ते भारत स्वतंत्र जायतमेरेन ह्या प्रदेशाचेर ब्रिटिशांनी शेक गाजयलो.
इ. स. १९१३त बाबा सोहनसिंघ हाच्या फुडारपणाखाला पंजाबांतगदर पार्टीची स्थापणूक जाली.
भारतीय संविधान चालीक लागले उपरांत उदेंत हें उतर काडून फकत पंजाब हें नांव दवरलें. १९५६ पेप्सू (पतियाळा आनी इस्ट पंजाब स्टेट्स युनियन) हो प्रदेश पंजाब राज्याक जोडलो. हें भारतीय संघराज्यांतलें एक घटक राज्य आशिल्ल्यान राश्ट्रपतीन नेमिल्ल्या राज्यपालांवरवी विधिमंडळाक जापसालदार आशिल्लें मंत्रीमडळ हांगाचो राज्यकारभार चलयता.
|