शिवाजी कुडचडकार

शिवाजी कुडचडकार हो सुटके झुजारी आशिल्लो.

जल्म आनी शिक्षण

शिवाजी कुडचडकर हांचो जल्म 26 जून 1924 जालो. तांच्या बापायचे नांव व्यंकटेश कुडचडकार. ते मिठाचे वेपारी आसले. शिवाजींचें मुळावें शिक्षण घरांत मास्तर दवरून जालें. मागीर तांकां थळावे मराठी शाळेंत घालें आनी माध्यमीक शिक्षण राजधानी पणजी हांगासर जालें.

घराबो

तांच्या लहानपणांतच आवयबापायचें छञ ना जालें. टायफॉयड जोराचें निमित्त जावन तांचो व्हडलो भाव आनी आवय-बापूय संवसाराक अंतरले.

आवड

शाळेंत शिकतना शिवाजींक इतिहासांतल्य शिवाजी महाराजा विशीं नितांत आदर, मोग आनी आत्मियता दिसताली. शाळेंतले गुरूजी तन्मयतेन शिवाजी महाराजां विशीं वर्णन करताले. शिवाजींनी पिरायेच्या सोळाव्या वर्सा तोंरणा किल्लो घेवन स्वातंञ्याचें तोरण कशें लायिल्लें ताचें म्होवांळ, रसाळ आनी स्फूर्त निर्माण जावपी वर्णन करताले. आपलेंय नांव शिवाजी आनी आपणेंय अन्याय विरूध्द लढचें अशें तांकां दिसतालें.

तांचो वावर

एक दिस खेळामळार खेळटना अचकीत तांची वळख कॉम्रेड दिवाकर काकोडकार हांचेकडेन जाली आनी तातुंतल्यानच ते स्वतंत्रतायेंच्या लढ्याकडेन आकर्शित जाले. गोयची मुक्तताय आनी पुर्तुगेजांक गोंयच्यान धांवडावप हाचेर दोगांयचेंय एकमत जालें. हाचे फुडें तांणी एकठांय कार्य करपाचें थारायलें. शेतकार, कामगार हांकां लागीं केले बगर, तांकां संघटीत केले बगर परकी सत्ता ना नपयत करप कठीण हाची जाणविकाय जाल्लयान तांणी अश्यो संघटना करचे पसत, तरणे कार्यकर्ते लागीं येवचे म्हण नॅशनल स्पोर्टिग लीग ची थापणूक केली. कॅरम, क्रिकेट, फुटबॉल, खेळ खेळपाचें सामान जमयलें. निखटो खेळ खेळप हो उद्देश नाशिल्लो. तर देशप्रेमाचे विचार तरणाट्यां मदीं रिगोवचे हो उद्देश लीग थापणे फाटलो आसलो. तांच्या मुखार ब्र काडिनासले. स्वाभिमानी शिवाजींचें मन बंड करून उठ्ठालें. ताणीं तेन्नाच थारायल्लें की पुर्तुगेजांक जाता तितले बेगीन गोंयच्यान धांवडावप. देशकार्या खातीर घडयिल्ल्या गोवा सेवा संघा चे ते सेक्रेटरी आसले. डॉ.विनायक मयेंकार अध्यक्ष आसले. वसंत कारें, पांडुरंग फोंडेकार, व्यंकटेश वेरेंकार, मुंज, कारापुरकार भयणी, प्रमिला जांबावलीकार, नीलकंठ कारापूरकार अशे तरणाटे सभासद जाल्ले. गोवा रचना कार्य समिती म्हणून आनि एक संस्था नर्माण जाल्ली. तातुंतल्यान खादी प्रसाराचें कार्य सुरू केल्लें. अभ्यास मंडळांतल्यान गांधीवाद आनी समाजवादी पुस्तकांचेर अभ्यास आनी चर्चा सुरू जाल्यो. चरखा केंद्रां स्थापन करून सूत काडपाची कार्यावळ सुरू केल्ली. खादीचो प्रसार आनी प्रचार जावंचो म्हूण शिवाजी आनी काकोडकार खादीचे गठ्ठे खांदार घेवन गोंयांतल्या गांवां-गांवांनी भोंवताले. जेन्ना ते वर्धा आश्रमांत रावूंक आयले तेन्ना महात्मा गांधीजींचो तांचेर व्हड प्रभाव पडलो. सशस्त्र क्रांतीच्या मार्गा वयल्यान ते अहिंसात्मक कार्या कडेन पावले. अहिंसा ही वीरांची साधना. शस्त्रां परस मनशां मदीं बदल घडोवन हाडपी हो गांधीजींचो मंत्र तांच्या काळजाक भिडलो. स्वातंत्र्याचो लढो चड नेटान फुडें वच्चो म्हूण गोवा सेवा संघ आनी गोमंतक सेवा संघ हांचो एकवट जालो आनी नॅशनल काँग्रेस-गोवा ही नवी संस्था जल्माक आयली. हे नवे सघंटने वरवीं दर एका म्हालांत 4-5 जाणांचो पंगड करून फावता तसो आपापल्या म्हालांत सत्याग्रह करपाचें थारलें. थारिल्ले प्रमाण 25 ऑक्टोबराक शिवाजी कुडचडकारांनी कुडचडें, गांवांत सत्याग्रह केलो. पूण पूलिशेन तांकां धरून भरुपूर मार घालो. मडगांवच्या बंदखणींत दवरलें. न्यायाधिशांनी तांकां 15 दिसांची बंदखण फर्मायली. बंदखण भोगून जेन्ना ते मांयघरा परतले तेन्ना व्हड गुन्यांव केल्लेवरी तांकां सोयरीं धायरीं जाप लेगीत दिना जाली. शिवाजीन हरिजन वाड्यार तांच्या भुरग्यांक शिकोवपाचें काम केलें. हरिजनांत देशप्रेम आनी कर्तव्यनिश्टा जागोवपाचें काम तांणी हातांत घेतलें म्हूण गांवांतले लोक कुचेश्टेन तांकां ‘म्हार शिवाजी’ म्हूण हिणसायताले. 18 जून 1946 ह्या दिसा डॉ राम मनोहर लोहियांनी सत्याग्रह करपाचें थारायलें तेन्ना गोवा नॅशनल काँग्रेसीन तांकां जाहीर तेंको दिवन वांगडयांनी सक्रिय तेंको उक्तावन सत्याग्रहांत वांटेकार जाले तातूंत शिवाजीय आसले.

पिराय

गोंय मेकळें जावचें म्हूण तांणी जे त्रास काडिल्ले तें मेकळें गोंय तांकां पळोवपाक मेळ्ळें हें आपलें भाग्य अशें ते काळजा सावन सांगतात. पिराय जाण्टे जाल्या पूण मन अजून तरणें आसा. कुडचडें गांवांत ते आपली जीण सारतात.

संदर्भ

भेंब्रे रजनी ; हांणी घडयल्ले गोंय ; दामोदर प्रकाशन, कुडचडेें- गोंय, २०१३.