श्री अनंत देवस्थान, सावयवेरें

श्री अनंत देवस्थान, सावयवेरें

सावयवेरें हो फोंडें म्हालातलो एक ल्हानसो गांव. ह्या गांवांत गोंयांतलें एकूच अशें शेषशाही श्री अनंताचें देवुळ आसा. ह्या देवळाची रचना सोबीत आसा. देवळाच्या चारूय वटेन शेंतां आनी कुळागरां आसात. देवळाच्या कुशाीक एक ल्हान आनी एक व्हड अश्यो नितळ उदकाच्यो दोन तळयो आसात. देवाच्या मुर्तेफाटल्यानच्यान नितळ उदकाचो झरो व्हांवता. ह्या नितळ उदकानूच देवाक न्हाण घालता. देवळान सोबीत अशें कोरीव काम केल्लें चार खांबे आसात. तातूंतलो एक खांब चांदीचो आसा. ह्या चांदीच्या खांब्याक प्रसाद लावन देवाचो कौल घेतात. ह्या देवळाचें खाशेंलेंपण म्हळ्यार दर दिसा हांगा जावपी देवाची गंधपुजा. देवाच्या मुर्तेक दर दिसा वेगवेगळ्या रंगांच्या गंधान रंगयता आनी देवाची पुजा करतात. देवळांत जायते उत्सव जातात पुण ह्या देवस्थानांतलो सगळ्यांत व्हडलो उत्सव श्री अनंताचो कालो जो पुराय गोंयभर सख्याहरी म्हूण फामाद आसा. हो कालो मार्गशिर्ष शुक्ल तृतियेक सुरू जाता.

इतिहास

गांवांत एक आख्यायिका घोळटा ती म्हळ्यार आता ज्या जाग्यार श्री अनंताचें देवूळ आसा थंय पयलीं वर्साचे बाराय म्हयने थंड नितळ उदकाचो व्हावंपी झरो आसलो आनी लागींच साने नांवाच्या भटाचे घर आसलें. एके रातीक भटाक अशें सपन पडलें की श्री अनंताची मुर्त एका तारवातल्यान गांवच्या बंदरार पावल्या. दुसरे दिसा तो भट गांवच्या लोकांक घेवन त्या बंदरार गेलो थंय एका मुसलमान मनशाचें तारूं वादळाक लागून वाट चुकून सावयवे-यां बंदरार पाविल्लें. हो मनीस द्वारकेतल्यान चंदन घेवन आयिल्लो. भटान तेका आपल्या सपनाबद्दल सांगलें तेन्ना ताका तें खरें दिसना जालें पुण लोकांक वायट दिसचें न्हय म्हणून लोकांच्या आदारान ताणें तारवार सोदासोद करपाक सुरवात केली. पुण तांच्या हाताक फक्त निराशाच लागली. तारवावयले लोक जेन्ना जेन्ना वचपाची तयारी करता तेन्ना तारू कशेच जागचें हालना. परत ते सोदासोद करता तेन्ना एका चंदनाचे राशींत तांकां श्री अनंताची मुर्त सापडटा. मागीर लोक ती मुर्त वाजयत गाजयत हाडून झ-याच्या जाग्यार स्थापना करता.

म्हाजन

ह्या देवळाचे म्हाजन फक्त शेट वेरेंकार.

जत्रोत्सव

देवळांत जायते उत्सव जातात पुण ह्या देवळाचो सगळ्यांत व्हड उत्सव म्हळ्यार श्री अनंताचो कालो. मार्गशिर्ष शुक्ल तृतियेक ह्या काल्याची सुरवात जाता. ह्या दिसांनी देवाची मुर्त वेगवेगळ्या रंगांनी सजयता. अनंताचो कालो दिस रात चलता. त्या दिसांनी गावांत उमेदीचे वातावरण आसता. पयल्या दिसा सख्याहरी जाता. दुसरी रात सांगोडत्सव, तिसरी लालखी, चवथी रात विजयरथ, पाचवी शिवासनाची, सवी हत्ती अंबारी, सातवी रात शेषासन आनी आनी आठव्या दिसा दसम जावन कालो सोंपता.

सख्याहरीः

अनंताच्या काल्याचो हो पयलो दिस. ह्या दिसा देवाची पालखी अनंताच्या देवळाकडल्यान सावय ह्या गांवांत नारायण देवळाकडेन वता. पालखेच्या फुडें लोक "सख्याहरी म्हाज्या पांडुरंगा हरी रे म्हाज्या पांडुरंगा" अशें म्हणत हातांत माडयो घेवन नाचतात. ह्या दिसा फक्त गांवचेच न्हय तर पुराय गोंयभरचे लोक सख्याहरीक नाचपाक येतात. सगळे सख्याहरीचो गजर करीत देवळाकडेन येतात आनी देवळाक एक भोवताडो मारतात. पालखी देवळांत भितर सरतकच आरती जाता आनी पावणी सरतकूच काल्याची सुरवात जाता. पुराणांतल्यो गजाली ह्या काल्यातल्यान सादर करतात. शेवटाक शंखासुर वध जाता आनी फांतोडेर कालो सोंपता.

सांगोडः

सांगोडत्सव ही काल्याची दुसरी रात. नायक सामाजाची ही रात. ह्या दिसा दोन व्हड्यांचो सांगोड करून बरो फुलांनी सजयतात आनी देवळाच्या कुशिक आशिल्ल्या तळयेंत देवाची मिरवणूक काडटात. मिरवणूक जातकच देवाच्यो आरती जाता आनी मागीर नाटक जावन दुसरी रात सोंपता.

गरूडासनः

गांवच्या धा जाणांचो हो काल्याचो तिसरो दिस. ह्या दिसा देवाक गरूडासनांत बसोवन देवळाच्या पेडार भजन करतात मागीर नाटक जाता आनी गरूडासन सोंपता.

वियजरथः

काल्याची चवथी रात ही देवळाच्या म्हाजनांची रात जावन आसा. देवळाच्या म्हाजनपणाचो अधिकार मेळ्ळो हे खोशयेन आनी जैत जाल्या यादीक लागून ह्या रातीची सूरवात जाली. ह्या दिसा सोबीत अश्या फुलांनी सजयल्ल्या कोरीव नक्षीकाम केल्ल्या भव्य अश्या विजयरथांतल्यान देवळाची मूर्त देवळा भोवतणीं फिरोवन जातकच आरती जाता आनी नाटक जावन विजयरथाच्या रातीची सांगता जाता.

शिवासनः

शिवासन काल्याची पांचवी रात. ह्या दिसा देव शिंवाच्या आसनातल्यान देवळां भोवतणी फिरता. दर दिसा सारके पेडार भजन जाता आनी देव देवळांत पावतकच आरती जाता आनी उपरांत नाटक जाता.

हत्ती अंबारीः

काल्याची ही सवी रात शेट पारकार घराण्याची जावन आसा. देवाक हत्ती अंबारींत बसोवन व्हडा डौलान देवळाच्या प्राकारांत भोंवडायतात. आसनामुखार भजन जातकच देवाच्यो आरती जातात आनी मागीर नाटक जावन ही रात सोंपता.

शेषासनः

शेषासनाची रात काल्याची निमणी रात जावन आसा. ह्या दिसा देवाची शेष नागाच्या आसनाचेर बसोवन देवळा भोवतणी मिरवणूक व्हडा उमेदीन जाता. दर दिसा सारकें भजन जाता, आरती जाता आनी निमणें नाटक जावन ही रात सोंपता.

सुंवारीवाजपः

शेषासनाची जरी निमणी रात तरी श्री अनंत देवाचो कालो दसम जातकच सोंपता. दसमी दिसा देवाक चांदीच्या पालखेंत बसोवन देवळां भोवतणी मिरवणूक जाता. त्या दिसा पालखेंत फुडें सुंवारी वाजयतात . सुंवारी वाजयत पालखी देवळांत हाडटात, आरती जाता आनी सावयवेरेच्या श्री अनंत देवाच्या काल्याची सांगता जाता.