संत गोरा कंभार

महाराष्ट्रांत जावन गेल्लो म्हान मराठी संत.ज्ञानेश्र्वर, नामदेव आदी संत ताका आदारान ‘गोराबाकाका’ म्हणटाले.

गांव

तेरढोकी हो गोरा कुंभाराचो गांव.ह्याच गांवांन रावन मातयेचीं मडकींकरपाचो धंदो तो करतालो.मडकीं करपाखातीर हाडिल्ली माती मोव करता आसताना,ते मातयेंत तो विठ्ठलाचें भजन करीत नाचतालो.दीसभर मडकीं घडयतासतना विठ्ठलाचें भजन करीत नाचतालो.दीसभर मडकीं घडयतासतना विठ्ठलाच्या भजनांत गुंग जावन रावप, असो ताचो दीसपट्टो वावर आसतालो. गोरा कुंभाराविशीं एक दंतकथा चलता, ती अशीं:गोरा कुंभाराक संती आनी रामी नांवाच्यो दोन बायलो आसल्यो.एक दीस मडक्याखातीर माती मोव करता आसतना, तो विठ्ठल भजनांत गुंग जावन गेल्लो.त्या भरांत भान नाशिल्लान,दिमकुर्यांसनी घश्टत थंय पाविल्ल्या.स्वताच्या भुरग्याकूच ताणें मस्तिलें.पाण्ट्यावेल्यान आयिल्ले ताचे बायलेन म्हळ्यार संतीन, स्वताचें मेल्लें भुरगें पळेलें तेन्ना तिणें आकांत केलो आनी गोराकुंभाराचे विठ्ठल भक्तिक दूशण दिलें.तें पळोवन गोरा कुंभार तिडकलो आनी बायलेक मारूंक धांवलो.तेन्ना तिणें ‘आपणाले कुडीक हात लायल्यार विठ्ठलाचो सोपूत आसा’ अशें म्हळें.तें आयकून गोरा कुंभार फाचल्यान सरलो आनी त्या दिसासावन ताणें बायलेक स्पर्श करपाचें सोडून दिलें.भुरगें मेल्ल्यान गोरा कुंभाराचो वंश खंडन जाल्लो.संतीक हें गजालीचें दुख्ख जातालें.तेखातीर तिणें आपणाल्या रामी नांवाचे भयणीचें लग्नूय गोरा कुंभाराकडेन लायलें.व्हंकल-पावणी भायर सरचे वेळार मांवान जांवयाक विनंती केली, ‘जशी तुवें पयले बयलेक वागयल्यात तेच रितीन दुसरेकूय वागय.तिका कांयच उणें पडूंक दिवं नाका.’गोरा कुंभीर उतराक जागपी देवमनास आसलो.मांवाच्या उतरांक पाळो दिवचे पासत ताणें रामीक लेगीत स्पर्श केलो ना.एक फावट गोरा कुंभार रातीकडेन न्हिदिल्लो आसतना त्या दोनूय भयणींनी ताचे दोनूय हात आपल्या हातांत घेतलें.जागो जातकच गोरा कुंभाराक दिसलें,आपणें विठ्ठलाचोसोपूत मोडलो.तेखातीर ताणें बेगोबेग आपले हात कातरून उडयले.फुडें पंढरपुराक संत नामदेवाच्या कीर्तनावेळार, ताळी वाजोवपाचो यत्न करता आसतना गोरा कुंभाराक पर्थून दोनूय हात फुटले आनी मेल्ले भुरगें दिमकुर्यां नी संतीमुखार आयलें.गोरा कुंभाराक सुमार 43 अभंग ‘सर्वसंग्रगगाथा’ ह्या ग्रंथांत आयल्यात.त्या अभंगांतल्या 21 अभंगांत गोरोबाचें चरीत्र आयलां.सर्वसंग्रहगाथांतल्या अभंगांनी सूरदास,कबीरदास सारक्या उत्तरकालीन संताचेय उल्लेख आयिल्ल्यान,विव्दानांमदीं हे अभंग गोरा कुंभाराचेच आसात कांय कितें ह्या संबंदान नतभद आसात.