सेबेस्त्यांव टोनी फेर्नांडीस

सेबेस्त्यांव टोनी फेर्नांडीसहॊ सुटके झुजाारी आशिल्लॊ

जल्म आनी शिक्षण

 टोनी फेर्नांडीस हांचो जल्म 27 नोव्हेंबर 1929 वर्सा सांगें म्हालांतल्या किर्लपाल सावड्डें हांगा जालो. तांचे माध्यमीक शिकप कुडचड्यार तर बीए, एलएलबीचें शीकप बेळगांवां जालें. घरचे अर्थीक आनी गरीब परिस्थितीक लागून तांकां वकिली करपाक जमलें ना.

सुटके खातीर वावर

साडेचारशें वर्सांच्या पुर्तुगेज राज्यसत्तेच्या गुलामगीरींतल्यान सूटका करून घेवपा खातीर केल्लो त्याग, उप्राशिल्ले कश्ट, सोंशिल्ल्या हालअपेश्ठा आनी यातना, ज्या स्वातंत्र्य सैनिकांनी निर्धार पुर्वक यत्न केले तातुंतले एक आसात सेबेस्त्यांव (टोनी) फेर्नांडीस.तांचो पिंडच स्वतंत्र विचारांचो आशिल्ल्यान शिकता आसतानाच ते स्वातंत्र्य संग्रामांत वांटेकार जाले. ’आझाद गोमंतक दला’ चे तें सचीव आसले. तांणी आपल्या इश्ट मंडळींत धाडस निर्माण केल्लें. गोंय मुक्ती लढ्यातलें भुमीगत कार्य जोखमीचें जावनय तांणी तें करपाचें धाडस केल्लें. गोंयातली सगळी म्हायती सुलूस लागनासताना ते गोमंतक दलाक पावयतालें.

टोनी भेस बदलताले. रानांनी लिपचोरयां भोंवतना केन्ना धनगराचो, केन्ना रेल्वे कामगाराचो जाल्यार केन्ना इगर्जेंच्या पाद्रीचो भेस करून माहिती मेळयताले. बेळगांव ते गोंय मेरेनचो वाठार ते पांयांनी माडिड्ताले. अशे तरेन वावुरताना तांकां खूब वेळा उपाशी पोटार रावचें पडलें. इत्सा शत्किच्या म्हालवजार हें चलतालें.

पुर्तुगेज गुप्तहेर पांखले आनी स्वातंत्र्य सैनिकांचो कर्दनकाळ आझेंत मोंतेर हाची टोनीचेर बारीक नदर आसताली. केन्ना खंय आनी कशे परिस्थितींत तांकां धरून व्हरत हाचो नेम नासतालो. ह्या कारणाक लागून 1957 वर्सा तांच्या बापायच्या मरणाक लेगीत ते पावूंक शकले नात.

हेर वावर

गोंय स्वतंत्र जातकच ते सहकुटुंब सावड्ड्यां स्थायीक जाले. कोंग्रेस पक्ष घट करचे पासत ते गांवगिऱ्या वाठारांनी भोंवले. हे भोंवंडेंत तांचे बराबर तांची घरकान्न श्रीमती फिलोमिनाय आसताली. भाटकार, शेतकार तशेंच खुबशे अधिकारी तांचो सल्लो घेवचे पासत तांगेर येताले. दीस आनी राती तांणी पक्ष संघटीत करचें खातीर कार्यकर्तेय एकठांय केल्ले. कोंग्रेस पक्षा खातीर तांणी मुळावों वावर केल्लो. तनमनान तांणी संघटना बांदून काडिल्ली. पूण वेंचणूके वेळार तांकां पक्षान उमेदवारीची तिकीट न्हयकारिल्ल्यान ते निर्शेले. तांणी महाराष्ट्रावादी पक्षांत पावल दवरलें आनी भाऊसाहेब बांदोडकारान तांकां सांगे मदतासंघाची उमेदवारी दिली. मगो पक्षाच्या उमेदवारीचो टोनी वेंचून आयले आनी पयल्याच मंत्रीमंडळांत कायदो मंत्री म्हणू तांकां भोवमान मेळ्ळो. टोनी फेर्नांडिसांनी कायदोमंरत्री जातकच खुब लोक उपेगी कायदे केले. शेतका-यांच्या कल्याणा खातीर 'कूळ कायदो' पास करून जमीन मालकांक एक शश्ठांक खंड, कसता ताची जमीन, मुंडकार कायदो करपा पासत झटले. स्वाभिमानी टोनी फेर्नांडिसाचो मंत्रीमंडळात मतभेद जाल्ल्यान तांणी राजिनामो दिल्लो पूण शिटूक राजकारणी भाऊसाहेब बांदोडकारान तांचो राजिनामो मानून घेतलो ना. कारण तांकां विधानसभेंत तांच्या मजतीची गरज आशिल्ली.

मरण

गोंयांत ओपिनियन पोला उपरांत वेंचणूक जाली तेन्ना टोनी फेर्नांडिसानी 'शेतकरी कामगार पक्षाची' स्थापणूक केली. वेंचणूक लढयली पूण ते हार्ले. तांकां मानसीक धक्को सहन करचो पडलो आनी 6 डिसेंबर 1969 दिसा तांकां मरण आयलें.