ॲक्सलरॉड, ज्यूल्यस
ॲक्सलरॉड, ज्यूल्यस (जल्मः ३० मे १९१२, न्यूयॉर्क) नामनेचो शास्त्रज्ञ. न्यूयॉर्क हांगाच्या सिटी कॉलेज आनी विद्यापीठांतल्यान शिक्षण घेतकच १५ वर्सां जीवरसायनशास्त्रज्ञ म्हूण ताणें काम केलें. वैजकी शिक्षण घेवपाची आवड आसून लेगीत अर्थीक परिस्थितीक लागून ताची ही इत्सा पुराय जाली ना. न्यूयॉर्क युनिव्हर्सिटी मॅडिकल स्कूलाच्या Department of Bacteriology ह्या विभागांत प्रयोगशाळा सहाय्यक म्हूण ताणें काम केलें. १९४५ च्या सुमाराक अमोनियाची बाटली फुटून जाल्ल्या अपघातांत तो एका दोळ्यान कुड्डो जालो. १९४६ त, न्यूयॉर्कच्या गोल्डवॉटर मेमोरियल हॉस्पिटलांत संशोधक म्हूण ताची नेमणूक जाली. हांगा डॉ. बर्नार्ड ब्रूडी हाच्या हाता सकयल काम करतना तो संशोधन कार्यांत फिशाल जालो. १९४६ त बेथेस्डा हांगाचे काळजाविकार संस्थेंत ताची नेमणूक जाली आनी १९५५ त तो थंयचे ‘ नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ मेंटल हेल्थ ’ हे संस्थेच्या वखदी-विज्ञानाचो मुखेल जालो. १९५५ त ताणें जॉर्ज वॉशिंग्टन विद्यापीठाची पीएच्. डी. मेळयली.
तंत्रिका कोशिकांतल्यान (Nerve cell) आवेग वतकच तातूंतल्यान Noradreline हो पदार्थ निश्क्रिय कसो जाता, हाचे विशींचे यंत्रणे विशीं ताणें मोलादीक संशोधन केलें. हे यंत्रणेचेर हेर वखदी द्रव्यांचो किचें परिणाम जाता, हाचोय ताणें अभ्यास केलो; ताका लागून कांय मनोविकृती बऱ्यो जावपाचो संभव निर्माण जाला; Amphetamines, ephedrine, adrenergic blocking agents आनी घुंवळीचीं वखदां हांच्या चयापचय (Metabolic) क्रिये विशीं ताणें खोलायेन संशोधन केलें. १९५३ त, वखदांची चयापचय-क्रिया घडोवन हाडपाक वावुरपी Liver Microsome हातूंतल्या enzyme चो सोद लायलो. डॉ. स्ट्रॉमिंजर आनी डॉ. काल्कर हांच्या वांगडा ताणें Uridinediphosphate glucose हाचें रुपांतर Uridinediphosphate glucuronic acid हातूंत करपी enzyme चो सोद लायलो. १९५६ त catecholamines च्या संशोधनांत ताणें लक्ष घालें.
तंत्रिका अग्रांतले द्रव प्रक्षेपक (Humoral transmitters in the nerve terminals) आनी तांचो संचय, मोचन आनी निश्क्रियता (storage, release and inactivation) हाच्या यंत्रणे विशींच्या संशोधनाक लागून ताका १९७० चो वैजकी विशयाचो नोबेल पुरस्कार उल्फ फॉन ऑयलर आनी सर बर्नार्ड काट्झ हांच्या वांगडा वांटून मेळ्ळो.