गोंय मुक्ती उपरान्तचो इतिहास

गोंय मुक्तीचो इतिहास हो खरें म्हळयार आयचें पिळगेचो इतिहास.गोंय मुक्ती काळार वा साच्या उपरांत जल्मल्लें गोंयकार नदरेमुखार हो इतिहास घडिल्लो. गोंय मुक्ती उपरांत गोयकारांक एक व्हड दायज फावो जालें, तें म्हळ्यार साडेचारशे वर्सा हुकुमशायेखाला चिड्डुन उरिल्ल्या गोंयांत लोकशायेची दारां उक्ती जाली. इतल्या वर्सा उपरांत लोकांक स्वतंत्र नागरीकांचे मुळावे हक्क फावो जालें. 19 डिसेंबर 1961 वर्सा गोंयची सुटका जाली आनी 20 डिसेंबर 1961 वर्सा दक्षिण कमांडाचे मेजर जनरल के. पी. कॅन्डेथ हांणी गोंयचें पयलें लष्करी राज्यपाल म्हुण सुत्रां हातांत घेतलीं. गोंय सुटके उपरांत मागिर दुसरो प्रस्न उपरासलो तो म्हळ्यार गोंयचीं भास खंयची? आनी हाचेवेल्यान वादाक सुरवात जाली. ह्या वेळार मराठी भास मुखार काडपाक तेन्नाचे महाराष्ट्राचे मुखेलनमंत्री ‍‍श्री.यशवंतराव चह्वाण हांणी मराठी लोकांक मुखार काडले आनी हे लोक मराठी फाटल्यान नाचुंक लागले. दुसरें म्हळ्यार गोंयकारामदीं एकमत नासले. तें म्हळ्यार गोंयच्या अस्तित्वाचें. हाचेर गोंयकारामदीं दोन गट जाल्लें. गोंयाक म्हाराष्ट्रान विलीन करचें कांय ताका स्वतंत्र राज्य दवरचें तें. 9 एप्रिल 1962 दिसा एका अधिसुचोनणी वरवीं गोंय दमांव, दिव राज्यांत जल्माक आयिल्ल्या आनी राबितो करुन आशिल्ल्या सगळ्या गोंयकारांक भारतीय नागरीत्व दीलें. 7 जून 1962 वर्सा लष्करी राजवट सोंपू टी. शिवशंकर हें गोंयचें पयलें नायब राज्यपाल म्हण नियुक्त जालें आनी गोंयांत लोकशायेचो मार्ग सुगूर जालो.

लोकशायेक येवकार

24 ओकटोबर 1962 वर्सा पयलेंच फावट गोयांत पंचायतीच्यो वेंचणुको जाल्यो आनी गोंयांत पयलेंच फावट लोकशयेचीं पाळा रुजूंक लागली.21 फेब्रुवारी 1962 वर्सा केद्रिय घर खात्याचो मंत्री श्री. लालबहादुर शास्त्री हांणी गोंय, दमन, दींव क्रेंद्रशासित प्रदेशांत विधानसभेखातीर वेंचणुको जाहिर केल्यो. तेंच बराबर सांसदिय लोकशायेची वाटचाल गोयांत सुरु जाली आनी मोठे उमेदीन वेंचणुकेचे वारें व्हापवपाक लागलें.गोंय सुटकें पयलीं कॉग्रेस पक्षाक विरोध करपाखातीर दयानंद बांदोडकार हांच्या फुडारपणाखाला महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्ष, डॉ. जॅक सिकैर हांच्या फुडारपणाखाला युनायटेड गोवन्स पक्ष हांची गोंयांत थापणुक जाली आनी साबार राष्ट्रीय पक्षासयत, या थळाव्याल पक्षांनी हें वेचणुकेंत वांटो घेतलो . 1962 वर्सा पयल्या विधान सभेच्या वेंचणुकेंत गोंयांत 28 जागे दामांव आनी दीव हांका दरएकी 1 जागो मेळून सगळे तीस जागे आसले. हे वेचणूकेंत महाराष्ट्रवादी गोमंतक पक्षाक १४,युनायटेड गोव्नस पक्षाक १२, अपक्ष ३, आनी कॉग्रेस एक अशें जागे मेळ्ळे. श्री दयानंद बांदेकर जाणी हें वेचणूकेंत वाटो घेवंक नेशिल्लो. तांच्या फुडारपणाखाला महाराष्ट्रवादी गोनमतक पक्ष सत्तेर आयलो. त्याच वर्सा लोकसभेखातीर जाल्ले वेचणीकेंत दोनच जागे महाराष्ट्रवादी गोनमतक पक्षाक मेळ्ळें.१ फेब्रुवारी १९६६ वर्सा सावन भारत सरकारान 'AB-SORBED EMPLOYEES ACT' गोंयाक लागू केलो आनी पूर्तूगेज सरकारांत सेवेक आशिल्ल्या सगळ्या सरकारी नोकरांक सरकाराच्या सेवेंत घेतलें. गोंयचें महाराष्ट्रां वीलीनीकरण आनी मराठी ही गोंयची आवय भास आनी कोंकणी ही ताचीं बोली ह्या दोन मोखीचेर महाराष्ट्रवादी गोमतक पक्षाची थापणूक जाली.महाराष्ट्रवादी गोंमतक पक्षाचें सरकार येना फुडे विलीनीकरणाचे प्रस्नाक नव्यान तोंड फुटलें आनी शेकीं विलीनीकरणाचो प्रस्न सासणाचो सुटावोकरपाखातीर लोकसभेंत १ डिसेंबर १९६६ दिसा गोंयांत विलीनीकरण प्रस्नाचेर भौसैचो कौल (ओपिनियन पोल) घेवपाचे थारलें. ते उगेशी १६ जानेर १९६७ दिसा गोंयांत ओपिनियन पोल घेवपाचे थारले.

ओपिनियन पोल :भौसैचो कौल ओपिनियन पोल ही सुटके उपरांतची सगळ्यात व्हडली घडणूक. गोंयच्या अस्तितवाचो प्रस्न. ह्या ओपिनियन पोलांत विलीनकरण सोदपी लोकांक 'फूल' हे वेचणूक चिन्न मेळ्ळे. आनी गोंय केंद्रोशसीत प्रदेश म्हण उरचो