नागेश करमली

नागेश करमली चो जल्म ५ फेब्रुवारी १९३३ वर्सा काकोडें,केपें हांगा जालो. तांच्या बापायचें नांव रामदास माधव नायक करमली.तांणी मुळावें शिक्षण मराठी आनी पुर्तुगेज भाशेंतल्यान घेतलें. ते खण उद्योगांत नोकरी करताले।उपरांत १९६२ वर्सा तांणी कामगार चळवळींत वांटो घेतलो. १९६६ वर्सा सावन आकाशवाणीच्या पणजी केंद्राचेर स्टाफ आ्रर्टिस्ट म्हूण नोकरी केली आनी १९९१ वर्सा ते आकाशवाणीचे सेवेंतल्यान निवृत जाले।

तांकां भुरगेपणांतच शिकता आसतना साहित्याची गोडी लागली।कविवर्स बाकीबाब बोरकार हांचें मार्गदर्शन तांकां मेळळें. तेच परीं शणै गोंयबाबांची बरपावळ वाचून तांकां कोंकणी भक्तीचो दिश्टावो जालो. १९५२ वर्सा कोंकणीच्या वावरा कडेन तांचो संबंद आयलो।तातुंतल्यानच फुडें तांणी गोंयचें सुटके चळवळींत वांटो घेतलो.

राष्ट्रीय कॅाग्रेस-गोंय हे संघटने वरवीं दक्षिण गोंयांत सुटके चळवळीचो प्रचार करपांत तांचो म्हत्वाचो वांटो आसा. सुटके झुजारी अॅन्थनी ऊर्फ टॉनी द सौझा हांच्या मार्गदर्शना खाला तांणी १९५२ वर्सा सावन लोकांच्या मनांत पुर्तुगेज राजवटी आड जाग हाडपाक जायतो वावर केलो.

१६ सप्टेंबर १९५४ दिसा गोंयांत तेरेखोल दीस मनोवपाचें थारायल्ले. ह्या निमतान १५ सप्टेंबर दिसा रिवण हया वाठारांत भूंयगत वावर करता आसतना पोलिसानी तांकां धरले. लश्करी कोर्टोन तांकां धा वर्सां खर बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली. ते भायर १५ वर्सां खातीर तांचे राजकी हक्क काडून घेतले. म्हयने आनी दोन दीस ख्यास्त भोगतकच १७ मे १९५९ दिसा ख्यास्त सोंपचे आदीच तांची आग्वादाचे बंदखणींतल्यान सुटका जाली. उपरांत गोंय सुटके मेरेन तांणी वेगवेगळ्या रुपांत मुक्ती चळवळीचो वावर केला.

तांणी फाटल्या चाळीस वर्सां वयर कोंकणीचे उदरगती खातीर बरोवपी,वावुरपी आनी संघटक म्हूण वावर केला. ते कोंकणी भाशा मंडळाचे एक संस्थापक वांगडी जावन आसा.

गोंयांतल्या लळीतक ह्या साहित्य दर्शनाचे कार्यावळीचे ते प्रवर्तक आसात. तांकां कोंकणी भाशे वांगडाच मराठी,हिंदी,इंग्लिश आनी पुर्तुगेज ह्यो भासो येतात.

कोंकणी पाठय पुस्तकां तयार करपाचे नदरेन गोंय माध्यमीक आनी उच्च् माध्यमीक शिक्षण मंडळ,तेच परी गोंय राज्य शिक्षण संस्थेच्या वावरांत तांणी वांटो घेतलो. गोंय सरकाराच्या गॅझटेियर संपादक मंडळाचे ते वांगडी आसात. गोंयच्या स्वातंत्र्य सैनीक चरित्र कोशाच्या संपादन वावरांत तांचो वांटो आसा.

तांणी कोंकणी आनी मराठी भासांतल्यान वेगवेगळ्या तरेचें बरोवप केलां. तातूंत काव्य हो प्रकार मुखेलपणान केलां. आकशवाणी खातीर तरेकवार बरपावळ रचल्या.

साहित्यीक वावर

• जोरगत(१९७९)
• सांवार(१९७९)
• वंशकुळाचे देणें(१९८९)

अणकार

तांणी आद्य रंगाचार्य हांच्या केळु जनमेजया नाटकाचो आनी ,मोहन राकेश हांच्या आधेअधुरे नाटकाचो कोंकणी अणकार केला.

गौरव-पुरस्कार-भौंमान

• १९७२ वर्सा भारतीय स्वतांत्र्याच्या रुप्या उत्सवी वर्सा निमतान भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन तांचो गौरव केला.
• जोरगत कविता झेल्याक-कोंकणी भाशा मंडळ आनी गोंय कला अकादेमीचे राज्य,साहित्य पुरस्कार मेळ्ळ्यात.
• १९८३ वर्सा कुडचडें हांगा जालल्या अखिल भारतीय कोंकणी लेखक संमेलनाचे ते येवकार अध्यक्ष आशिल्ले.
• १९९२ वर्सा-वंशकुळाचें देणें कविता संग्रहाक साहित्य अकादेमी पुरस्कार