"मोहेंजोदडो" च्या आवृत्तींत अंतर

 

मोहेंजोदडो हांगा 5 किमी.च्या आवाठांत हडप्पा संस्कृतायेचे अवशेश पातळिल्ले आसात.ह्या अवशेशांचे किल्लो आनी नागरी वसती अशें दोन वांटे करूं येतात. किल्ल्यावाटेनच्या उत्खननांत मातयेच्या विटांची बसका मेळ्ळ्या आनी ताचेर किल्ल्याची वास्तू उबारिल्ली दिसता. शाराचे राखणेखातीर वचत थंय भाजिल्ल्या विटांचे बुरूज बांदिल्ले आसात.

हांगाचे लोक वेगवेगळे भांगराचे अलंकार वापरताले. ते भायर वेगवेगळ्या मोलादीक फातराचे, स्टिअटाइट आनी फियान्सचे मणी वापरताले. कांय फातरांच्या मणयांचेर धावो वा काळो रंग भरून नक्षी काडिल्ल्याचें मेळ्ळां. तेभायर मातयेचीं तरेकवार खेळणी आनी मूर्ती मेळ्ळ्यात. तातूंतलीं कांय खेळणीं अशीं आसात, जातूंत दोरी वा बडी घाल्यार त्या खेळण्याची मान हालोवं मेळटा.थंय तांब्याचीं शिन्नी, कुऱ्हाड, चाकू, कानवेत, गिरमीट आदी हत्यारां आनी तांब्याचीं आयदनांय वापरांत आशिल्लीं. मोहेंजोदडो हांगाचे वसतीचो नाश कसो जालो हाचेविशीं विव्दानांत एकमत ना.व्हीलर हाच्या मतान हांगा खूब व्हड कत्तल जाली आसूंक जाय. हांगच्या जिन्यांनी लेगीत मडी मेळळ्यांत.ताचेवयल्यान मोहेंजोदडो हांगा अचकीत हल्लो करून तांची कत्तल जाली आसूंक जाय. भूयकांप वा तत्सम सैमीक अरिश्टांवरवीं हांगचें जिवीत नश्ट जालें आसूं येता अशेंय एकमत आसा. मोहेंजोदडोच्या कालखंडाविशीं वेगवरगळीं मतां मेळटात. पूण हांगा मेळिल्ल्यो मुद्रा, रंगीत नक्षीकाम केल्ले फियान्सचे मणी,ब्राँझाच्यो कुऱ्हाडी हांचो मध्यउदेंतेंतल्या वेगवेगळ्या सुवातींच्या उत्खननांत सांपडिल्ल्या पुराव्यांकडेन मेळ घाल्यार मोहेंजोदडोचे संस्कृतीचो काळ इ.स. आदीं तिसरें सहस्त्रक अशें सांगतात.