सारजोरा

सारजोरा हो गोंय राज्यांतल्या साश्ट ह्या म्हालांतलो गांव.

प्रस्तावना

गोंय हें भारत देशांतले एक ल्हानशें राज्य. गोंयात सगळे मेळून बारा म्हाल आसात. ह्या म्हालांनी ल्हान-ल्हान गांव आसात, आनी ते सैमीक सोबितकायेन नटिल्ले आसात. ह्या गांवांनी मुजरत वचत जाल्यार ह्या गांवची सोबितकाय दिसता. हांतूतलो एक गांव जावन आसा ”सारजोरा“ जो साश्टी म्हालांत आसा. सारजोरा ह्या गांवांत चड लोकसंख्या ना. ह्या गांवां लागीं हेर गांव आसात ते म्हळ्यार चिंचोणें, धर्मापूर, आसोळणें आनी कुंकळ्ळे.

व्युपत्ती

ह्या गांवचें मुखेल नांव सारजोरा. पूण कांय लोक “सोजोड्या” लेगीत म्हणटात. सारजोराक “भाताचो” तशेंच “पाद्रिंचो कोळो” अशें आमी म्हणूक जाता. आदले तेंपार सावन ह्या गांवांत पोटाची भूक मारूंक सदांच भात आसा तशेंच आत्मीक जेवण दिवूंक जायते पाद्रीय आसात अशें आदलो तसोच आतांचोय लोक म्हणटा. आनी हाकाच लागून सारजोरा ह्या गांवांक भाताचो तशेंच पाद्रिंचो कोळो अशें म्हणलां.

भुगोलशास्त्र

ह्या गांवांक लागचें शार म्हणल्यार मडगांव जें अदमासान ८ कि.मी. पयस आसा. तशेंच ह्या गांवांक लागींचो बाजार म्हळ्यार चिंचोणेचो. सारजोरा हो गांव गोंयची राजधानी पणजे पासून ४१ कि.मी पयस आसा. सारजोरा हो गांव संस्कृतीक गिरेस्तकायेन भरिल्लो आसा. हांगा रावतलो दर एक मनीस आपापल्या खाशा घरानीं रावतात आनी सगळ्यां कडेन एकचारान आनी भावपणान वागतात.

धांडेवाडो सावन सारजोरा येवपाक भायर सरल्यार तुज्या उजव्यान जो पयलो वाडो मेळटा, तो म्हळ्यार किएल्यां आनी दाव्यान आसा तो मिरांदावाडो, हाच्या फाटल्यान दोंकोण नांवाचो वाडो मेळटा आनीक मातशे फुडें गेल्यार दोन रस्ते मेळटले. उजव्यान आसा तो सारको इगर्जे लागीं वता आनी दाव्यान आसा तो ओऴियाजोत वाड्यांत वता. ह्या वाड्याचे उदेंतीक पाडकारां बांद आनी उत्तरेक कुंबरां बांद, माळें आनी आजुलें हे वाडे आसात. तांच्या उजव्यांत जोंपिमांड वा जुमोरोड वाडो आसा, आनीक मातशे मुखार गेल्यार ताज्या उजव्यांत आसा तो वाडो नवें भाट वा आनी ताचे उपरांत चोरबांय म्हणल्यार मियानमांडप आनी तो रोकवाडो हांगा सावन मुखार गेलें जाल्यार तुका नायकांवाडो आनी मोदें वाडो मेळटले. आनीक मातशें फुडें घेल्यार तुकां वितोले, मोळार आनी दोवूलमोडी हे वाडे मेळटले.

आख्यायिका

सारजोरा गांवच्या वडिलां प्रमाण ह्या गावांत हापशी म्हणील्ले राखणदार रावतात. हे राखणदार दिसाचे दिसनात, तें फक्त रातचे गांवांत भोंवतात आनी ह्या राखणदारांची मेळावी सुवात म्हळ्यार सोजोडचें तळें. लोक अशें मानतात की आदल्या तेंपार ज्या ल्हान भुरग्यांक त्याग करताले त्या भुरग्यांचे हे आतमे. कांय लोक आतां देखून हे हापशी सारजोरा गावांत आसात अशें मानतात.

लोकसंख्या

२००१ लोकसंख्यागणना प्रमाण सारजोरा गावांत १९११ लोकसंख्या आसा, तांतुतली ८५० दादले आनी १०६१ बायलो आसात. २०१३ वर्सांत अदमासान ३१०० लोकसंख्या जाल्या. सारजोरा गांवांत चड प्रमाणांत क्रिस्तांव लोक रावतात, म्हळ्यार अदमासान ९८ प्रतिक्षत क्रिस्तांव आनी उरील्ले हेर धर्माचो लोक.

गांवचो आवाठ

सारजोरा गांवांत वसणूक २० प्रतिक्षत आसा. गांवची अर्दी सुवात शेतकामां खातीर वापरतात. तशेंच ९५ प्रतिक्षत सुवात उद्देगीक भाट-बेसांक वापरल्या.

इगर्ज, कोपेल आनी शाळा

सारजोराची इगर्ज आवर लेडी ऑफ अजाम्शन चर्च (Our Lady of Assumption Church), पयलीं एक कोपेल आशिल्लें. हें कोपेल मोडून ११ सप्टेंबर १८४८ ह्या दिसा परत बांदून जाल्लें आनी १५ ऑगस्ट १९७५ ह्या दिसा हें कोपेल इगर्ज म्हण स्थापीत केलें.

खबर मेळ्ळ्या ते प्रमाण इगर्ज बांदल्या ते सुवातेर पयलीं एक देवूळ आशिल्लें. जेन्ना हें देवूळ नश्ट जालें तेन्ना ही इगर्ज बांदली. तशेंच हांगा तीन नामनेंचीं कोपेलां आसात तीं म्हळ्यार सेंट सेबेस्तियन कोपेल, फातिमा सायबिणीचें कोपेल आनी सेंट एन्टनिचें कोपेल. ह्या गांवांत एक शाऴा आसा ती म्हळ्यार आसुम्ता कॉन्वेंट हाय स्कूल. ह्या शाळे पयलीं आनीक एक शाळा जी इगर्ज लागीं आशिल्ली. त्या शाळेक मैस्त्र स्कूल अशें लोक म्हणटाले.

पंचायत

पयलीं हांगा पंचायत नाशील्ली. एक मनीस आख्या गांवचेर नदर दवरतालो. ताका लोक रिजिदोर अशें म्हणटाले. आख्या गांवची जबाबदारी तो एकलो घेतालो. जेन्ना केन्ना तो गांवची जमात आपयतालो तेन्ना ही जमात आसा म्हण सांगपाक एक मनीस धोलूक घेवन आख्या गांवांत भोंवतालो आनी लोकांक जमात आसा म्हण कळीत करतालो. जेन्ना ही जमात आसताली तेन्ना पयलें मीस जातालें आनी मागीर इगर्जे लागींच जमात जाताली.

सैमीक सोबितकाय

सारजोरा हो गांव सैमीक सोबितकायेक लागून वळखूंक येता. ह्या गांवांत एक सोबीत सुंदर तळें आसा आनी हो गांव शेतांनीं, भाटांनीं तशेंच दोंगरानीं नटिल्लो आसा. आदीं ह्या गावांत जायतीं हेर तळीं आशिल्लीं पूण ह्या तळ्यां कडेन वचपाची वाट बंद जाल्या, कारण हीं तळीं नश्ट जाल्यांत. नश्ट जाल्ल्या तळ्यांचीं नांवां जावन आसात काग तळें, कुमसाय तळें आनी भूत मोळार. तशेंच एक झर जी नश्ट जाल्या तिचें नांव बोडक्यो ओळ. ह्या गांवांत आनीक एक झर आसा, तिचें नांव माकड्यां आंबो. ह्या सुवातेर खंय जायते आंब्यांचे रूख आशिल्ले आनी ह्या रूखाचेर जायते माकड रावताले. हांगाचे आंबे गांवच्या लोकांक खावपाक मेळनाशिल्ले, देखून ह्या सुवातेक माकड्यां आंबो अशें लोकानी नांव दवरलें. पूण आंतां ह्या, सुवातेर कोणूच वचना, कारण थंय वचपाची वाट बंद जाल्या.

वेवसाय

सारजोरची अर्दी सुवात शेत रोवपाक वापरतात आनी देखून शेतकाम हो हांगाच्या लोकांचो मुखेल वेवसाय. तशेंच कांय लोक गोरवां पोसपाचो वेवसाय करतालो आनी कांय जाण आजून करतात. आदले लोक शेतांनी “केदल” आनी “फोंचरो” हें पीक रोयतात. पयलींचो कांय लोक हेर वेवसाय लेगीत करताले आनी ते म्हळ्यार रेंदेर, बारबेर आदी.

सारजोरा गांवचो लोक

ह्या गांवचो लोक खूब मोगाळ, खूब कश्टी आनी खालत्या काळजाचो. ह्या गावांत सगळे जाण एकचारान आनी भावपणान रावतात. हांगा जायते जातिंचो लोक रावतात – बामोण, चाड्डो, सुदीर, माहार आनी कुंबार. हांगा जाती आसात पूण सगळो लोक एकवटान रावतात.

ह्या गावांत जायते नामनेचे व्यक्ती आसात. ताणें ह्या गावां खातीर तशेंच हेर जायत्यो वस्तू केल्यात. तांचीं नांवां जावन आसात – डॉ मारतेस डायस, एलेकजेंद्र फुर्ताडो, मातुयेस किंत्यानो मास्करेन्हस, झोस मानएल सानताना दोस प्रोबेस डायस आनी मिगेलिनो डायस. तशेंच ह्या गावांत जायते जाण बरोवपी आशिल्ले आनी कांय जाण आजून आसात. ते खेळ बरयताले आनी फेस्ता दिसा माचयेर हाडटाले. ताची नांवा जावन आसात दोरेंन्तीन फुर्ताडो, किस्तोद फेर्नांदीस, मिनिनो साकरू, जुआंव जुजे आनी कारासेल. तशेंच हांगा कांय जाणा तियात्र लेगीत बरयतालो तातूंलो एकलो म्हळ्यार एर्नस्त फेर्नांदीस, ताणे सात तियात्र बरयल्यात.

पयलिंच्या तेंपार ह्या गावांत दोतर नाशिल्ले आनी जेन्ना केन्ना ह्या गांवचो लोक दुयेंत पडटालो तेन्ना पर्यावरणांतल्यो वस्तू वापरून वखद तयार करताले आनी घेताले. सारजोरा गांवचे लोक खूब उमेदी, चड करून बोटीर काम करपी गांवचे तरणाटे. जेन्ना हे तरणाटे बोटीर सावन परततात तेन्ना तांचो एक खाशेलो नाच ते करतात आनी ह्या तांच्या नाचाक तारवोटी नाच अशें म्हणटात. हो नाच उकत्या मांडार वा शेतानीं जातालो. ह्या गांवच्या लोकांचें खाशेलेपण जावन आसा तांचें कश्टी जिवीत. हागाचो लोक आपलें काम आपुणूच करतात आनी सदांच दुसऱ्यांक आदार दिवंक सदांच तयार आसतात.