द्राक्ष

देवनागरी

Romi

द्राक्ष खूब वर्सां जियेवपी बळिश्ट अशी वेल. पानांचो आकार सादारण मनशाच्या काळजाच्या आकाराभशेन. फुलां ल्हान पाचवीं, फळां पोपटी वा लेव पाचव्या कोराचीं. कांय जातींचीं द्राक्षां जांबळ्या कोराचींय आसतात. फळां घोसांनी जातात फळांनी 2 ते 5 बारीक बियो आसतात. कांय जातीच्या फळांनी बियो आसनात. ही वनस्पत मूळची अस्तंत आशियांतल्या कॅस्पियन दर्या वाठारांतली आसूं येता, अशें तज्ञाचें मत आसा. सुमार 6,000 हजार वर्सांपयलीं ही वेल इजिप्त देशांत लायतालें अशी नोंद मेळटा. नोआ हाणें लायिल्ल्या द्राक्षांच्या मळ्याचो उल्लेख बायबलांत आसा. इ. स. 1300 च्या सुमाराक इराण आनी अफगाणिस्तान ह्या देशांतल्यान द्राक्षां वेली भारतांत हाडल्यो अशे पुरावे मेळटात.

Grapes

फ्रांस, इटली, स्पेन, तुर्कस्थान, रशिया, पुर्तुगाल ह्या देशांनी द्राक्षांची व्हड प्रमाणांत लागवड करतात. ते फाटोफाट अमेरिका, आल्जेरिया, रूमानिया, आर्जेंटिना, ग्रीस, इराण, अफगारिस्तान, दक्षिण आफ्रिका, ऑस्ट्रेलिया, भारत ह्या देशांनी द्राक्षांची लागवड जाता. देशांत सुमार 10,000 हॅक्टेर सुवातींत द्राक्षांची लागवड जाता. गोंयचें हवामान द्राक्षांचे लागवडीक योग्य ना. ताका लागून गोंयांत द्राक्षांची लागवड करिनात.

द्राक्षांच्यो सुमार धा हजार जाती आसात. ब्लॅक प्रिन्स, खंडारी डाक, थॉमसन सिडलॅस, सुलताना, खिशमीश व्हायट, बेंगळूर ब्लू, पंचद्राक्ष, अनाब - शाही, चीमा साहेबी ह्यो कांय जाती भारतांत वेपारी तत्वाचेर लायतात.

द्राक्षांच्या पिकाक सुक्या हवामानाची गरज आसता. हें पीक वालीचें आशिल्ल्यान ताका माटवाची गरज लागता. वालींची लागवड छाट कलमापसून करतात. द्राक्षां लावपाच्यो तरेकवार पद्दती आसात. तातूंतले 'हेड सिस्टीम' हे पद्दतींत चड करून द्राक्षांची लागवड करतात. हे पद्दतींत 2.5 ते 3.0 मि. अंतराचेर छाट कलमां लायतात. द्राक्षांची लागवड जानेवारी - फेब्रुवारी ह्या म्हयन्यांनी करतात. तेउपरांत वालीक नेमान उदक दितात. तशेंच दर वालीक नेमान उदक दितात. तशेंच दर वालीक 25 - 30 किग्रॅ. शेणखत घालतात. तेभायर दर वालीक 75 ग्रॅम नत्र, 50 ग्रॅम स्फुरद आनी 125 ग्रॅम पलाश दितात. ऑक्टोबर म्हयन्यांत वालीची छाटणी करतात. द्राक्षांचें उत्पन्न हें जातीचेर आनी लावपाचे पद्द्तीचेर आदारून आसता. एका हॅक्टेरापसून सरासरी 25-30 टन उत्पन्न मेळटा. पुसा सिडलॅस आनी थॉमसन सिडलॅस ह्या बियो नाशिल्ल्या द्राक्षांचें उत्पन्न हॅक्टेराक 15-20 टन मेळटा. द्राक्षांच्यो वाली 2-3 वर्सांनी फळां दिवपाक सुरू करतात. एकदां लायले उपरांत ती वाल 15-20 वर्सां उत्पन्न दिता.

द्राक्षांच्या पिकाक खूबशा किडींचो तशेंच रोगांचो त्रास जाता. फ्ली बीटल, थ्रिपस, चाकर बीटल, स्केलस्, वाळटी, ह्यो किडी आनी शेवणीं द्राक्षांचें लुकसाण करतात.

द्राक्षांचें फळ गोड आनी रोसाळ आसता. फळ पिकतकच खावपाखातीर वापरतात. फळापसून सोरो तयार करतात. द्राक्षां सुकोवन तांचेंपसून खिसमीस तयार करतात. द्राक्षासव आनी द्राक्षारिष्ट हीं द्राक्षांपसून तयार केल्लीं वखदां. सुकयल्लें द्राक्ष आंगाक थंडावो दिता, मूत लींप करता. तशेंच भूक वाडयता.