माधव कंदली

माधव कांदली हाचो जल्मः इ.स १४वो शेंकडो, उदेत आसाम ह्या गांवांत जालो.

असमिया भाशेतलो एक म्हान कवी. ताणें वाल्मिकी रामायणाचो असमियी भाशेंत सगळ्यांत पयलीं अणकार केलो. उतर भारतांतूय मूळ सस्कृत सामायणाचो देशी भाशेंत सगळ्यांत पयलीं अणकार करपाचें श्रेय माधव कंदलीकच मेळटा.

हाया कवीचे चरित्र चडशें उपलब्ध ना. उदेंत आसामांत, एकता व्युत्पन्न ह्राह्मण कुटुंबांत ताचो जल्म जालो अशी म्हायती आसा.

कंदली ही ताका मेळिल्ली उपाधी. चवदावया शेकड्यांतलो कचारी राजा महामाणिक्य हाच्या दरबारांर मादव कंदली राजकवी आशिल्लो. लोक ताका कविराज कंदली ह्या किताबान वळखताले . राजाचे आज्ञेवयल्यान ताणें वाल्मिकी रामायणाचो असमिया भाशेंत अणकार केलो.

माधव कंदलीन पुराय रामायणाचो सात कांडांनी अणकार केलो. पूण ताचे आदिकंड आनी उतरकांड अशे दोन कांड उपलब्ध नात. मदले पांच कांड आसात. हाका लागून कांय तज्ञांच्या मतान ताणें फक्त पांच कांडच बरयल्यात. पूण मादव कंदलीच्याच कांय पंक्तींचो आदार घेवन कांय अभ्यासक म्हण्टात की ताणें सातूय डांडां रचल्यांत. शंकरदेव हाणें उतरकांड आनी मादव देव हाणें आदिकांड रचून हें रामायण पुराय केलां.

वाल्मिकीचो राम हो माहामानवाच्या स्वरुपांत चित्रित केल्लो आसलो तरी माधव कंदलीन ताका विष्णुचो अवतार म्हूण रंगयला. हो अणकार करतना ताणें तातूंत आसामांतली संस्कृताय प्रादेशिक शैली, आचार -विचार, तांच्यो रूढी-परंपरा, कुटुंबीक वातावरण, नैतीक आनी समाजीक मुल्यां, आसामी भाशेचें खाशेलपण हांचो बेस बरो वापर केला . तो संस्कृत बाशेचो पंडित आशिल्लो, तशेंच संस्कृत आनी असमिया भाशेचेर ताचे प्रभुत्व आशिल्लें. ह्या रामायणांत वर्णिल्ल्यो घडणुको वाचतकच कवीचो कल्पनाशक्तीचो अणभव येता.

माधव कंदलीन देवजित नांवांचे आनीक एक महाकाव्य बरयलां.पूण रामायणा वागंडा तूळा केल्यार तें सामकेच सामान्य दिसता. ताकालागून हें काव्य ताचें नासुंये अशें एच. सी. गोस्वामी ह्या अभ्यासकाचें मत आसा. हें काव्य अर्जुन आनी इंदिर हांच्या झुजाच्या प्रसंगाचेर आदारिल्लें आसा.

नामनेचो असमिया वैस्णव महाकवी शंकरदेव हांणें माधव कंदलीची पूर्वकवी अप्रमादी म्हूणन भोवमान केलो. स्वता शंकरदेव आनी उपरांतच्या कवीचेर माधव कंदलीचो खूबूच प्रबाव पडला. ताच्या अनुकरणांतल्यांन फुडें हेर कवींच्यो रामकथा असमिया भाशेंत तयार जाल्यो.